I juzaś ślecioł roczek....

I juzaś kolyjny bożi roczek mómy za sia, zbyte, jes ci łón forbaj. Badnijcie jak wartko gzujóm te wszyjskie lata. Ze roku na rok corôzki gibcij ... Ledwa napocznie sie styczyń, chnet Wielkanoc, zatym z niynazdaniô prziplańtô sie te półrocze, jakiesik ci tam hapich wytargane feryje, i juzaś podzim, a zatym – jak zawdy – zima. I juzaś ci ta zima bezśnhiyżnô, bez biôłyj dalekóści, bez mrozów siôrczystych, jakóż ci blank inkszô łod tyj zimy, kierô piastujymy we pamiyńci. Gody, Zilwester, Nowe Lato ze tym dniym Nowygo Roka corôzki czyńścij witany niy na głóśnych, szumnych festach i maskynbalach, ale dóma, przi blank nafolowanym tiszu i telewizyji, pojstrzód starzyjóncych sie łojców, niy wieda kiej łozdrzelałych dziecek, ze dorôstajóncymi choby na dróżdżach wnukóma. Już sie blank niy kce cowiekowi łopowożyć na wlazowanie kajsik na wiyrszołki, doskwiyrajóm daleke rajzy i corôzki tyż czyńści skłôdómy sie nôjprościyjsze winszbildy, coby tyn nadchodzóncy rok niy bół gorszyjszy łod tego, kiery ci już razinku łodłajzi w przeszłóść, łodlazuje na isto fórt. A côłki tyn niygryfny świat lecy kedy ino kukoł na Polska, zważowôł na nôs. I to ci jes jedyn jedziny dobry łobjaw, dobrô cycha. Żôdyn przeca niy gawcy sie na tyn plac na glóbusie kaj wszyjsko kulô sie blank ajnfach. A iże lachajóm sie ojropyjske politykery ze polskich (Pónbóczku łodpuść mi tyn grzych) polskich polityków. Lepszij coby sie chichrali śnich, niźli mieli by sie jich strachać, bôć. Polska przecamć we łopinii sómsiadów bliższyjszych i dalszyjszych nierôz bywô ałfryjgujóncô, ale razinku te wrażyni tworzóm ludzie i jejich charaktyry, jejich nôtura a niy zizdym polityczny abo niyspomiarkowanô strategiô. Tak po prôwdzie my sóm barzi ojropyjske niźli sie tym Ojropyjczykóm zdôwô. I niech ci tyż żôdnego niy łoszydzóm widówiskowe sztelóngi i muki jakigosik francuskigo prezidynta Sarkozy’ego, kierych łón Polsce niy szpyndlikuje. Choby ino we listpadzie we Berlinie. Tyn istny ganc ajnfach niy ciyrpi starojóngferskich prziwyków tego ci polskigo prezidynta .... ale eźli kôżdy musi reagówać nikej Carla Bruni?
Wiycie! Tyn – już łóński – rok bez pochyby bół dobrym rokiym ... łomijali nôs roztomajte trzynsiynia ziymi, powodzie i ciklóny, cego niy mogóm pedzieć ło sia choby ino Chincyki abo miyszkańcy Karaibów i Połedniowyj Hameryki. Wlejźli my już do tyj „strefy Schengen” (bydzie już pôra lôt) i poradziymy bez paszportu rajzować chnet po côłkij Ojropie. Dała nóm tyż pokój cholyra, ptasiô gripa i te łoszkliwe BSE (nó, ino świńskóm gripóm strachali nôs te łoszkliwce łod Brudzińskigo i corôzki mynij widzianygo Kaczyńskigo) a te ci ferst łoszkliwe prowajdery naszych zwiónzków zawodowych, pokôzali nóm ganc ofyn, iże ta rubô forsa za cosik jednakowóż bieróm. Niy mieli my żôdnych ataków teroristicznych a nasz polski prezidynt szafnół niywymównô grajfka szpasownego ugibaniô sie przed seryjami ruskich maszingywerów i fajniście fajrowôł wszyjske nasze powstanio. Szczyśnie tyż maluśko (inksze godajóm, co za tela) naszych wojôków padło we Afganistanie i Iraku skany my już sie na isto wykludziyli.
Nó, bóło blank ajnfach, obyczajnie i wszyjsko kroczało do przodku... Rółz gibcij, rółz polekutku, jak to zawdy we życiu. I niech ci tak i na te Nowe Lato łostanie!!! Czego Wóm i sobie winszuja.

Miymce ze łodzysku....

Byli ci sam u nôs we Chorzowie moje kamraty, kiere ci kiejsik, jesce we latach łoziymdziesióntych pitli do dôwniyjszego EF-u. Przijechali, podeptali tu, i tam, bele kaj, aże jedyn śnich, Georg ze swojóm staróm (Dolores ci jóm mianowali, ale już we Miymcach), przikarycyli sie do nôs na tôrg, na Barskô.
– Môcie tómaty ? – pytô sie ta baba łod Georga, ta côłko Dolores ze łodzysku.
– Mómy – pado handlyra.
– Take maluśkie ino? U nôs, to ci sóm dziepiyro tómaty, takeeeeee ...
– A te maluśkie, to co to jes? – pytô sie juzaś ta Miymra ze łodzysku.
– A byrki, gruszki, kiejbyście paniczko niy spokopiyli – padô gryfnie handlyra.
– Byrki, gryszki, take maluśkie? My to u nôs we Miymcach mómy takeee... take ci sroge ... iże ho, ho...
Handlyra polazła na zadek tego jeji sztandu i po jakimsik łoka mrziku smycy gryfnistô, srogo bania...
– A take sroge fandzole nikiej ta, to tyż u wôs we tych zasmolónych Miymcach tyż już môcie ?

Starowno babeczka....

Moja starô na isto stoji łó mie, mô ło mie stôrani. Jô to ci tam już terôzki blank do mojigo wyglóndu szpecijalnyj wôgi niy przikłôdóm (he, he ... kiejsik bóło gynał inkaszij!). Łoblykóm terôzki na sia, co móm, bele by ino bóło snożne. Prziłobleczyni moje niy jes wybiyrne, beztóż tyż na beztydziyń łoblykóm sie blank jednako. Nó, jakeś galoty, tres abo hymda, możno kejnedy cwiter ... nagónić, zakludzić mie do sklepu to na isto srogô utropa. Pierónym niy móm rôd sprawónków łobleczyniowych i tela. Niydôwno moja starô umiyniyła sie łó mie yntlich zadbać.
– Trza by ci bóło Ojgyn kupić jaki nowy ancug! – pedziała uwziyńcie. – Idymy na miasto do składu ze gangolami!
Słówecka te wywółali wy mie jankuryjnô, krymfnô akcyjô łobrónno. We srogim przipływie mojigo łobrzidzyniô do sprawónków, umiyniółech se chycić sie wrółz za łodkłôdane na niyskorzij łod pôruch lôt schrónianie wszyjskigo we pywnicy (te porzóndki, to druge na listecku zniynôwidzóne bezy mie dziôłanie, po sprawónkach łoblyczek). Miôłech nôdziyja, iże wszyjsko sie jakosik łozlejzie po kostyrach. Ale nic z tego. Niy take nómera ze mojóm staróm.
Moja Elza doczkała aże wszyjsko gynał poschrónióm we tyj pywnicy, po czym zagrózióła, co mie łodstawi łod prykola do mómyntu aże lajstna sie nowy ancug. Rôd niy rôd musiôłech ze mojóm staróm pójńść na ta moja maluśkô „nemezis”, ta moja niyubłóganô sprawiydliwóść na Wolka do takigo ci srogigo zalónu ze prziłobleczyniym do chopów. Sumeryjô zetwała bez trzi godziny. Procno bóło – alech wydolół. Kiej’chmy już wylazowali ze tego zalónu, jô lekszyjszy ło jake tysiónc piyńćset złotków, za to ze nowym gangolym, hymdami, ku tymu nowym szlipsym i szczewikami tak mie nic, tobie nic spytołech sie moja Elza:
– A tak po prôwdzie, rzyknij ty mi ino na jakiego pieróna potrza mi bóło tego nowego ancuga?
Na co ci moja roztomiyło, tropióncô sie ło mie babeczka łodrzykła:
– Nóóóó ... przeca musza mieć cie w czymsik ... pochować!

Spomiarkowano przedowacka....

Jedyn ze mojich przocieli mô szykownô chałpecka kajsik driny naszyj Puszczy Białowiyskij, znacy take letnisko we dzikóści. Te łodludzie jes festelnie farbiste, kómsztowne, i na isto szykowne, prima zort na wywczasy ale ... deczko możno zadupiaste, zaprane dechóma! Do nôjbliższygo sklepu trza festelnie pyndalować naobkoło jyzióra bez trzi kilomyjtry. Wy tyj chajtce mojigo przociela zbajstlowali my fajnisty kamracki tref we cylu łodpoczynkowym. Skuli tego, co uczystniki, przibytnie byli ze ci roztomajtych strón Polski, na miyjsce posjyżdżali sie dziepiyro niyskoro na łodwieczerz. Na tela niyskoro, iże tameszny sklep bół już na fest zawrzity. A żôdyn snôs niy pomyślôł, coby ze sia chlyb zebrać. Nó, uzdali my, co to sie zrobi ło szaroku a pokiel co, rest klapsznitów dali my naszym babeczkóm, coby niy byli głódne i beztóż fest – zmiyrzłe. Same pożywiyli my sie... biyrym, bo tego przeca żôdyn snôs na isto niy zapómniôł.
Dôwnochmy sie już niy widzieli, tóż tyż łozprowki przecióngli sie kajsik niyskoro w noc i ani my sie spodzioli, a sam już szarok i nowy dziyń nastôł.
Jako, iże my sóm „dżyntylmyny” umiyniyli my sie, iże naszym babóm dokludzymy na śnôdanie friszny chlyb, nó i wypuściyli my sie do wsi. Piwa nóm jesce ździebko łostało, tóż tyż szło nóm sie blank dobrze. Na miyjscu pokôzało sie, iże tyn sklep łotwiyrajóm dziepiyro za jakosik możno godzina.
Uburdalichmy sie, co wrôcać sie nóm niy werci... doczkómy. Zicli my sie na bance przed tym składym i czekalichmy... ale niyprzespanô noc, te pôranôście piw i gorkô klara, kierô już napoczła blyndować, wszyjsko to do kupy smógło ci nôs i przisnyli my sie ździebko na tyj bance.
Ło pół łósmyj łobudziół ci nôs klang klucy – sklep łotwiyrajóm! Ze niyjakóm biydóm zwlykli my sie ze tyj banki i stanyli my gymba w gymba ze Paniczkóm Przedowaczkóm, ftorô razinku syjmowała ze dźwiyrzy srogo ocelowo sztanga.
Paniczka Przedowaczka zmiyrzóła nôs fachowym weźrokiym, łoświdrzóła nôs, pokiwała gowóm i łodezwała sie ku nóm:
– Niy, niy Panoczki... Jabola jesce niy ma, niy dowiyźli!!!

Dorady dlo chopów...

Wiycie dlô chopów móm piyńć gryfnistych doradów:
Festelnie ważne jes, coby być ze babóm, kierô czasym cosik uwarzi a tyż i drugda posprzóntô dóma.
Festelnie ważne, coby być ze babóm, na kieryj mogesz spolygać, i kierô nigdy cie niy łocygani.
Festelnie ważne, coby być ze babóm ze ftoróm mogesz sie mocka pochichrać.
Festelnie ważne, coby być ze babóm moc wizgyrnóm we prykolu, i kiero jesce ku tymu jes rada być ze cia.
Festelnie ważne, nôjważniyjsze, coby te śtyry baby blank sie niy znali !!!

Wilibald...

Wiycie, mómy fajnistego kamrata ło wdziyncznym mianie Wilibald ... krótko Wilduś. Żódyn snos już niy pamiyntô, jak łón richik sie mianuje, bo tyn Wilduś przijón sie tak sztram, iże i jego mamulka tyż tak na niygo wołô.
Wilduś jes dochtorym i stanówi cufal na światówô skala, eźli idzie ło jego popyrtanie i niyprzitómnóść. Kiej łón mô słóżba we walesce, we łośmiuch cufalach na dziesiyńć kómando waleski musi na niygo doczkać, bo Wilduś musi sie wrócić po cosik, cego zapómniôł abo – i to nôjczyńści – po cosik, co wyjmnół ze tyj karytki we dlô sia ino wiadómym cylu. Inkszóm razóm łobsztalowôł, wołôł waleska dlô sia, bo jego autok niy kciôł łodpolić. Powód ... blank ajnfachowy – Wilduś łostawiół łoświycóne światło i bez côłkô noc zdech mu akumulator. A iże niy miôł kaj go podladować, tyn nasz Wilduś poprosiół czelodka ze waleski, coby mu spróbowali postawić zdechły akumulator na szłapy ... ze użyciym tego ichniygo „defibrylatora”. A co? Sztróm to sztróm, i tela, co za mecyje, prôwda?
Króm bezpochybnego niyłogarniyńciô, Wilduś ci kwôli sie ze roztomajtych impryzów wydôwanych na kôżdô możybnô przileżitóść. I tak bawiymy sie u niygo na przileżitóść gyburstaku, żyniacki, Andrzyjków, napoczniyńciô syzónu grillowygo, piyrszygo wiesiynnygo koszynia trółwy, rócznicy ajnwajóngu ... słówym – kôżdô przileżitóść jes galantnô.
Jak tyż przistało na takigo lwa zalónowygo, tyn nasz kamrat Wilduś mô rôd łozprawiać wice. We skuplowaniu ze jego niyprzitómnóścióm (a dodejcie jesce wysłepanô na góścinie gorzôła, bo jak rasowy dochtór Wilduś za kragel niy wylywo) plóncnóm sie niyzapómniane rozinki. Na tyn przikłôd:
Ernie zakciało sie festelnego zeksu. Idzie ku Bercikowi i gôdô:
– Bercik, a mie sie kce łostrygo zeksu!
– Nó ... tóż, co jô móm robić – pytô sie Bercik.
– Nó, zedrzij symie côłke prziłobleczynie!
Nó, i Bercik serwôł ze Erny łobleczyni.
– A terôzki Bercik ciepnij mie na zofa!
Bercik sztuchnół Erna na prykol.
– A terôzki Bercik mie gynał wypierdol!
– Nó, tóż Erna cióng stónd! Wyrywej!
A juzaś kej indzij jedna naszô kamratka łozprawiała tak:
Wiycie, łóńskij soboty Wilduś położół mie na prykol, grajfuje pod kiecka i łorôz sie mie pytô:
– Rzyknij mi Ana, co to je: zielóne i mó biôłe kółecka?
A skuli tego, iżech tyn wic już znała łod łochrónki, a miałach rada te jego côłke gracanie kole mojich cycynhaltrów i stringów, toch nie gôdała nic, i udowałach, co blank niy miarkuja, co to jes. Nó, i Wilduś tak po jakisik kwilce łodrzyko, co to jes ... trółwa ...
– Jezderkusie! Padosz Wilduś, co to jes trółwa, ja? Nó, tóż rzyknij mi a skany sóm te kółecka? – rzykłach mu deczko znerwowano.
Nó, i Wilduś kwilka pomedikowôł, poślynczôł ... i na łostatku rzyknół:
– Nó, ja ... gynał ... skany te kółecka?
Nó i wzión, i poszoł ... a jô leża ...

Słepanie skorzij Pastyrki...

Lojzik ze drugigo sztoku poszôł do Pyjtra na piwo. Prziszoł ku szynkiyrzowi i pytô:
– Suchej no Pyjter, jak jó terôzki razinku wyglóndóm?
Lojzik, coś ty łogup, dobrze wyglódôsz, boś jesce blank trzyźby ...
– No, tóż nalyj mi zarôzki sam śtyry setki – pado Lojzik.
Barman nalôł, Lojzik gichnół i zasik sie pytô:
– Pyjter, jak jô terôzki wyglóndóm?
Ano, dalij dobrze, bo to jesce niy jes twoja miara.
– Nó, tóż lyj, ale terôzki ino trzi cyjntle.
Gospodzki nalôł, Lojzik wypiół i zaś niy dôł pokój ino chce wiedzieć jak już terôzki wyglóndô.
– Lojzik, dej mi pierónie pokój, bo napoczynôsz mieć już letko pod myckóm – barman ździebko znerwowany na to.
– Nó, tóż lyj łostatnio seta – beble już trocha chycóny Lojzik.
Lojzik szluknół a barman zarôzki na doczkaniu gôdô mu, iże łón jes już terôzki blank nadrzistany.
– .... Nóóóóó ... widzisz Pyjterrrr jak ... to symnóm ... jes. Im jô mynij słepia, tym barzij żech jes naprany.

Pónbóczek i... klachoce...

Po côłkim tydniu roboty usiotany Pónbóczek siednół se na swojim stolcu i schróniół zmochanô fresa we gorściach. We tym łoka mrziku jakisik janiołecek prziszôł ku niymu i pytô sie starego Pónbóczka:
– Mój ty Bożycku, czamu ty sie niy łoddychniesz? Powiniyneś wykludzić sie kajsik na jakisik dugszy urlałb. Na tyn przikłôd po jakiymu Pónbóczku niy pojedziesz fórt, choby i na Ziymiô? ... Tam ci jes tak gryfnie, tak szykownie ...
– Gôdôsz na ziym ?– rzyknół Pónbóczek. – Na Ziymia to jô ani za boga niy pojada!
– Jezderkusie! A czamu Pónbóczku niy? – pytô sie tyn janiołecek.
– Bo na Ziymi sóm same paploki i klapidziury! Rozczasu, pierónym dôwno tymu nazôd rółz żech sie tam pokludziół i ... do dzisiej ło tym ludzie mocka łozprawiajóm ...

Wilijno łozprowka...

Moje wy roztomiyli Ludkowie!

A przipóminôcie se jesce ta wilijnô łodwieczerz ze waszego dzieciynctwa? Wrółz ze côłkóm familijóm łoczekiwalichmy ze niyciyrpliwóścióm i szpanóm na tyn wieczór pod chojnóm i kôżdy snôs malowôł se już we myślónku, jaki to tyż dlô niygo gyszynk pod tym łodświyntnie wysztiglowanym stromikym bydzie lezôł. Prawucko niy rółz i niy dwa ze łozrzywniyniym spóminaliście tamte, jakóż terôzki – ze tyj perspektiwy wiykowyj – zarówno szykowne jak i niypowtôrzalne czasy.
Tak se myśla, co godzi sie nóm jużcić czyńścij pomedikować nad cwekiym tych świónt we naszym kôżdydniowym życiu, i to niy ino we tym krótkim czasie Świónt Bożygo Narodzyniô – Godów. We raji łozprowek pokazuje sie nóm iste życiowe problymy, posugujónc sie przipowiyściami, berami i fabulyniym. Tóż tyż terôzki posuchejcie tyj krótkij mojij łozprôwki i dejcie pozór, co tyż to nóm w nij mô do pedzyniô roztomajtô gadzina.
Rółz czasu, krótko skorzij Godów, napoczli roztomajte zwiyrzôki dyskusyjô ło tych świyntach. Zowzitô wadziyli sie pomiyndzy sobóm, co tyż to jes we tym czasie nôjważniyjsze i nôjbarzij kóniyczne.
– Nó dyciś, parszczónô gańś! – pedziôł Fuks-Ryżokudła. – Cóż tyż to by byli za Świynta Bożygo Narodzyniô bez parszczónyj, czyrstwyj i upójnie wónióncyj tustyj gańsi?
– Śniyg! – łodpedziôł na to Polarny Niydźwiydź mianowany kajniykaj Aisber. – Ganc ajnfach mocka śniygu!
A zatym dociep jesce łozmarzónym głósym:
– Łojyjku! Biôłe świynta, tóż to take całbrowne!
Sornik tyż ci miôł swoji miyniyni:
– Mie potrza na zicher ino gryfnistyj i nadóbnyj chojny, bo bez nij niy poradza fajrować richticznego Bożygo Narodzyniô!
– Ale, ale, niy moge być na nij za tela świycek! – zahukała Ojla. – Godzi sie, coby ździebko mrócznie i szykowniście gymitlich wele nij bóło! Gryfnô launa, to przecamć nôjważniyjszô rzec!
– Nó ale, moje szumne i galantne prziłobleczynie musi być przecamć tyż fest widoczne! – zaszprajcowôł na to Pôw. – Moje prziłobleczynie jes ci przecamć dló mie nôjważniyjsze, inakszij sie żôdne świynta niy rachujóm dló mie!
– Ale tyż szmuki, klyjnoty i garniyry! – zaskyrczała Stroka. – Na kôżde Świynta Bożygo Narodzyniô dostôwómn cosik nowygo: piestrzónek, ciaćko, arbant abo goldketka. To jes ci przecamć dló mie nôjważniyjsze we te świynta!
– Nó, piyknie ale prosza, coby niy przepómnieć tyż ło jakichsik miodowych feferkuchach! – zamrónczôł Brónotny Ber. – To ci tak na isto jes przecamć nôjważniyjsze! Kiej jich niy bydzie, ani tyż jakichsik inkszych słódkich zachów i szpecyjów, to moga se blank dać pokój ze świyntami!
– Róbcie tak jak jô! – zawołôł Jaźwiec. – Nynać, nynać, wylegować sie, lyniuchować, gnić we prykolu! To ci jes dló mie nôjważniyjsze! Gody dló mie, to zocnie i tyngo sie wyspać!
– I łożrić sie festelnie! – dopedziôł Woła. – Tak sie richtik do łostatka i porzómnie łożrić ... a niyskorzij nynać! I juzaś słepać, i zatym juzaś spać!
Łorôz zawrzesknół na côłki karpyntel:
– AŁA!!! ...
bo Yjzel świtnół go ze côłkij siyły i dociepnół na łostatek swoji:
– Posuchej ino ty durch gupi i cepiaty Wole, a niy miarkujesz ty blank ło tym Dziecióntku?
Na to duknół swój łeb festelnie zgańbióny Woła i pedziôł:
– Baj tyż to, te Dziecio, te Dzieciónteczko, to jes przecamć z tego wszyjskigo we te Gody na isto nôjważniyjsze!
Tymu tyż – wól niy wól – przikiwli i inksze zwiyrzôki.
– A tak w côłkości, przi przileżitości – dociepnół jesce pytajónco Yjzel – jeżech fest ciykôw, eźli ło tym wiedzóm tyż na zicher i LUDZIE?

Depcóm GODY...

Baby, dziubecki (te modsze), nasze stare rychtujóm, śmiatajóm, pucujóm côłko chałpa a nóm, chopóm łostali inksze rzecy, na tyn przikłôd: kapery. Jedyn mój kamrat, jesce jakiesik kielanôście lôt tymu nazôd poszoł ci na nasz chorzowski „Amelóng” (lebo na „Zalóne” abo na „Trzi stôwy” we Kochlowicach, terozki już niy miarkuja gynał). Po jakiymu? Anó, starô mu kôzała kupić ze trzi kapery, take srogsze karpfy na wilijô. A, iże łón już côłkie pijóndze przesłepôł we szynku u Kosmalinyj, musiôł je pójńść na tyka, na wyndka chycić. Machluje, wciepuje te hôki ze tymi glizdami i łoroz, po jakisik godzinie jes... chyciół! Kurbluje tym haszplym przi wyndzisku, kurbluje i yntlich wycióngo ... „złoto rybka”. I tak, jak to majóm łóne we zwyku, kôże mu wypedzieć trzi winszowaniô, trzi jakeś „życzyniô”.
– Nôjprzodzij to bych kciôł, coby we Szwajcarii, we ichnim banku miôł kupa pijyndzy ... jakiesik pôrã milijónów.
Fertik, ta goldowo fisza tak sprawiyła.
– Terôzki jesce kciôłbych mieć – gôdô opaternie tyn mój kamrat – srogo chałpa na Rivierze, abo kajsik we inkszych gorkich krajach!
Drzist, i złoto rybka to zbajstlowała.
– A terôzki ... a terôzki ty ... półfontowy, kurduplowaty kaperze ... zebier se ze sia ... mojã staro, kierô mie sam kôzała przijńść!
Nó ale, Gody, świynta, to jôdło, fetowne jôdło a niyskorzij ???
– Wiysz Erna, jô terozki robia kuracyjô – gôdô jedna kamratka do drugij. – I mie to festelnie biere. Kôżdy dziyń stowóm ło pióntyj, turnowani, szpluchtóm sie we zimnyj wodzie, dugi szpacyr, dałerlałf, do roboty. Niyskorzi, po robocie juzaś seblykóm sie, juzaś turnowani, szpluchtóm sie we zimnyj wodzie i dziepiyro terôzki, na łodwieczerz rychtuja sie, ale po maluśku, jedyn talyrz wodziónki.
– I poradzisz to Rółza tak szczimać? To przeca cie musi festelnie tropić?
– Ja, môsz prawie, co mie to tropi, przeca już zarôzki po świyntach ta kuracyjô napoczynóm!!!

Dwa gorole a ... żaba...

To wszyjsko je gynał, nikiej w tym wicu ło szporobliwych gorolach:
Idóm se dwa gorole na torg do Nowego Targu. Jedyn idzie skalić krowa, a tyn drugi jakosik sie kalymba lajstnóńć. Tómpióm tak, deptajom aże łoroz tyn, kiery kciôł sie krowa lajstnóńć sie pyto:
– Jyndrek, a niy skalół byś mie ta krowa terôzki, to by my niy musieli tak daleko pyndalować, klechtać dalszij?
– Wiysz Giynek, niy moga ci sam na ceście jij skalić, bo co torg, to torg. Rôz do roka trza tam sie przikludzić, i tam ino mogymy cosik utarżić.
Ale, kiej tak po maluśki se depcóm, klara corôki wyżij blynduje i terôzki tyn, co to ta krowa kciôł skalić szpasownie sie pyto tego drugigo:
– A dzisz ty tam we przikopie ta żaba, co ci tam skoce?
– A widza, i co?
– Anó, kiej jóm łapniesz i wećkosz, to jô ci ta krowa dóm, ale bez tyj mojij kety.
Tyn drugi fuk do przikopy, zdyboł ta żaba i – chocia go ździebko łociepało, łosiywło i na rziganie sie mu zebrało – łyknół ci jóm, społknół ta rapitółza.
Idóm dalszij. Jedyn trzimô krowa za łogón a drugi mô ino swoja keta. Nó i tymu co ta żaba łyknół żôl sie zrobióło tego łod kierego ta krowa bóła i gôdô:
– Kiej terôzki ty łykniesz ta srogszo żaba, kiero tam juzaś skoce, to jô ci dóm ta krowa we cołkości nazôd.
Co miôł borok robić? Fasnół ci tego chrostoka, ta chrostawo żaba, łyknół, nó i zebrôł ta swoja krowa nazôd. Tak ci dokulwitali sie do tego Nowego Targu. Tyn co kciôł kupić – lajstnół sie krowa na łostatku tak by tak łod tego, co szoł na torg jóm skalić; tyn juzaś, co kciôł skalić – skalół jóm tymu, co po krowa na torg szoł, i to do kupy ze ketóm. Idóm sie terozki łobadwa nazôd do dóm, mierznie jim sie i tyn piyrszy gôdô:
– Kuknij se ino. Tyś kciôł kupić krowa, jô kciôł skalić, prôwda?
– Anó, prôwda!
– Nó, tóż rzyknij ty mi ino ... a po jakigo pieróna my tak yntlich łoba te rapitółzy, teżaby wećkali ???
A wszyjsko sie rozłajzi ło pijóndze. Jedyn kce to skalić za pora betków, inkszy juzaś medikuje, co na tym skalyniu bydzie za Rothschilda robiół. I niy poradza ino sam ujzdrzić cweku, coby sie sam znod taki, kierymu by sie kciało kcieć!!

Miymce ze łodzysku....

Byli ci sam u nôs we Chorzowie moje kamraty, kiere ci kiejsik, jesce we latach łoziymdziesióntych pitli do dôwniyjszego EF-u. Przijechali, podeptali tu, i tam, bele kaj, aże jedyn śnich, Georg ze swojóm staróm (Dolores ci jóm mianowali, ale już we Miymcach), przikarycyli sie do nôs na tôrg, na Barskô.
– Môcie tómaty ? – pytô sie ta baba łod Georga, ta côłko Dolores ze łodzysku.
– Mómy – pado handlyra.
– Take maluśkie ino? U nôs, to ci sóm dziepiyro tómaty, takeeeeee ...
– A te maluśkie, to co to jes? – pytô sie juzaś ta Miymra ze łodzysku.
– A byrki, gruszki, kiejbyście paniczko niy spokopiyli – padô gryfnie handlyra.
– Byrki, gryszki, take maluśkie? My to u nôs we Miymcach mómy takeee... take ci sroge ... iże ho, ho...
Handlyra polazła na zadek tego jeji sztandu i po jakimsik łoka mrziku smycy gryfnistô, srogo bania...
– A take sroge fandzole nikiej ta, to tyż u wôs we tych zasmolónych Miymcach tyż już môcie ?

Buksy kapistranty...

Spómnieli mi sie czasy, kiejech bół kapistrantym. A wiycie przeca, iże kôżdy kapistrant to jes buks jakich wiela niy ma. Co te śpikole, łebónie wyrôbiajóm tam we zôkrystji świat niy widziôł, to sie blank we filipie nie miyści. Kiejsik tyż te starszyjsze już kapistranty bawiyli sie takimi skórzannymi abfalami, kierymi mieli do glancu wypucować wszyjskie świyntóści we zôkrystji. A bóło to razinku chnet przed łodpustym. Nó, i jak sie te karlusy tymi skórzannymi szajbkami szczylali, łorôz wlôz do zôkrystji farorz. Nó, i mógliście łobejzdrzić tych buksli! Wartko wciepli te swoji gracki pod banka, pod szrank a jedyn śnich, taki ździebko zawalaty, wciep ta szajbka do mszalnygo pokalu.
Nó, i prziszôł tyn łodpust, ze srogóm paradóm, dmuchocze trómbióm, ludzie śpiywajóm, kadzidło smyndzi, nó ... tak, jak to zawdy jes we łodpust.
I wszyjskie tyż deptajóm do kómuniji. I jedyn taki istny, Zeflik mu bóło tyż poszôł tela, iże ze tego kościoła wylôz taki jakisik teskliwy i merski. Nic niy gôdôł ino flapicóm, gymbóm mamlôł bez côłkô dróga. Róncz ino wlôz do chałpy, rzóndzi tak jakosik bez zymbole:
– Wiysz ty co Marijko? Tyn nasz Pónbóczek musi byś ci już pieróńsko stary. Nó, gôdóm ci, ta hostyjô, te côłkie „ciało boże” bóło tak festne, tak twôrde, iżech je dziepiyro kole samyj naszyj chałupy społyknół !!!

Srogszy grzych....

Kiejsik kole naszygo kościoła, kole mojij „Józefki” rómplowało poruch gizdów, łochyntoli tak możno dziesiyńć lôt starych. Łoroz we tym côłki larmie i rómraju jedyn najduch jak niy wrzesknie:
– Dej pozór Acik, bo jak cie świtna w rzić, to ci paniynka w ślypiu zarościeje!!!
Usłyszôł to nasz kapelónek, łapnół tego lómpa za dakel i ekleruje mu, co tak sie niy gôdô, bo tak ino żadziole klycóm, a te słówecko rzić, to ci jes w gymbie takigo bajtla srogi grzych !!!
Na to tyn rojber i rozwiynźluch fałesznie ci sie tego kapelónka pytô:
– Pónfraterku roztomiyły, pedzóm mi łóni, co jes wiynkszyjszy grzych: jak sie rzyknie rzić, abo jak sie kómu naświto do rzici ???
Zdrzicie go, jaki śniygo klugszajser?

Tyż Gody...

Tak jakosik we łostatnio niydziela przed Wilijóm trefiyli sie kole mojij siyni dwa stare knakry (niy byda jich mianowôł, bo sie jesce na mie pogorszóm).
– Chnet Boże Narodzynie, Gody, gryfne świynto – pado jedyn śnich.
– Nale „amory”, take „bara-bara”, nó... dupczynie ze staróm, i niy ino ze swojóm... staróm, to tyż szykownô zacha – gôdô tyn drugi łochyntol.
– Nó dyć, ja! Tela co Gody przitrefiajóm sie czyńścij, prôwda?

Kóndowity słósznygo wiyku....

Moja starô przikôzała mi zrobić dzisiôj sprawónki. Nó, tóżech sie pokwanckôł do skłasdu wele mie. Ale niy bóło to take blank ajnfach. Bo Wiycie, u nôs na Krojcce tak jakosik kole śtyry razy do roka kopióm tretuary i bajstlujóm cosik ciyngiym przi waserlajtóngach. Tak bóło i terôzki. Dziura na dwa myjtry, driny jedyn arbajter, mody synek, te starszyjsze zicli sie na beszóngu i po lekuśku szlukajóm sie ... nó ... zelter ...
Tyn mody, ftorymu przitrefióło sie kopać ta dziura cosik tam mróncy pod nosym, pierónuje deczko i jedyn z tych na wiyrchu, możno forarbajter łodrzykô:
– Mody! A kopej, kopej a fest! Jak bydziesz we mojim wiyku, to spokopisz, iże czyńścij trza dychnóńć ... ło druk trza mieć stôranie ... he he he ...
Co prawie, to prawie – tak se miarkuja – i pyndaluja do mojigo warzywniôka. Po pôruch minutach wrôcóm sie nazôd i widza, co wele tyj dziury stojóm dwie mode, szykowne dziołchy ... zagôdane ze sia. A gorko wtynczôs ci bóło, to tyż i jejich kieculki knap, znacy take mini ... Jedna blank bezwiydnie szczelóła sie gómibandym swojich sztringów (dziołchy! trza dôwać pozór i niy gracać we batkach nałónczôs łozprôwki we jawnych placach). Modymu ze tyj przikopy wystôwô zadrzito palica ze ślypióma choby piyńć złocioków. Rzecy cosik tam kopie, ale to srogi cud, iże sie hercówóm szwaji niy uchlastnół, bo zaziyrô przecamć blank we inkszô stróna. A i te sztarszyjsze arbajtry tyż ci sie jakosik łożywiyli i łorôz wszyjskie sie do tyj dziury ryjóm.
A na to tyn mody:
– Eeee, tam ... panie majster, siedzóm se łóni ze rułóm ... przeca we waszym wiyku, to i dychać trza czyńścij, i ło blutdruk trza mieć stôrani ... Kcecie sam jakisik hercszlag dostać, abo co?

Żółte szkartki....

Sam kiesjik u mie na Pniokach trefiyli sie dwa kamraty, pieróńske łożyroki i tak po poruch minutkach uzdali, coby wercióło sie cosik szluknóńć. A, iże pierónym suło śniygiym, i bóło bez jedynôście w nocy, Bercik gôdô do swojigo kamrata:
– Hanys! Wiysz ty co, pójńdymy możno dó mie i tam łobalymy ta halbecka, ftoro móm we kabzi ...
– Eee, Bercik, coś ty jaki? Przecamć u cia we chałpie jes i twoja starô, i twoja świekra, a chnet piźnie dwanôście w nocy.
– Cicho być Bercik, wiela niy fandzol, ino pyndalujymy i tela!
Zaklupali, Hanysowô staro wrółz ze jego świekróm łotwiyrajóm dźwiyrze i gibniynte w pół pytajóm kamratów rajn. Świekra stôwiô na tiszu halbecka, a babeczka łod Hanysa sebuwô mu szczewiki.
– Jezderkusie! – dziwô sie Bercik. – Jak ty to chopie robisz, iże te twoje babeczki sóm take moreśne?
– Wiysz Bercik, to jes tak – napoczynô Hanys. – Miôłech ci psa. Przilazuja do dóm, a sam nasrane na tepichu. Nó, tóż pokôzôłech mu ... żółtô szkartka.
– Nó, i ...
– Na drugi dziyń przilazuja juzaś do dóm a sam ci juzaś nasrane jak stodoła. Nó, tóż drugo żółto szkartka pokôzôłech tymu psiokowi. Przilazuja na trzeci dziyń a sam ta samo lajera, juzaś nasrane i to na rzôdko i ku tymu côłki sztrółdekel pojscany.
– Nó, i ... Hanys! I co?
– Nó, pokôzôłech gizdowi czerwiónô szkartka a zatym łapnółech siykiyra i zatrzas’ech gizda.....
– Nó, ja miarkuja, ale rzyknij ty mi ino chopie co mô ze sia spólnego tyn psiôk ze twojóm staróm i świekróm?
– Nó, dzisz Bercik ... łóne majóm już po dwie żółte szkartki....

Trzi baby nad rzykóm...

A coby bóła glajcha we mojim łozprawiôwianiu, to terôzki ze inkszyj faski, jak gôdôł Jezus we Kanie Galilyjskij. Móm jesce jedyn wic, tela coch go ździebko po mojimu przełónacół. I tóż dejcie pozór, bo tuplowanie niy byda tego sam berôł !
Szli sie rółz trzi mamzele, wiycie, baby blóndiny nó take, co to majóm kónopiaste kudły bez szumny, łogrómnucny las aże tak po półtrzecia godziny doklechtali sie yntlich do srogij rzyki we kieryj byli snozy, i kieryj nijak niy szło przefuknóńć. Nó ale, łóne musieli bez ta rzyka przyjńść na drugo zajta, na tyn drugi kraj tyj rzyki. Piyrszô śnich praskła ci na klynczki i napoczła rzykać:
– Pónbóczku! Dej mi tela siyły, tela druku, cobych ci bez te głymboczyny, bez te snozy mógła przeszwimować!
I łoroz drzist-prask i Pónbóczek dôł ji sztramskie grace i norymne kotyry. Kielanôście minutek to zetrwało ale baba usiotano znôjdła sie na drugim kraju.
Drugô krapyka tyż kiksła na kolańska i dôwej ci festnie rzykać:
– Pónbóczku roztomiyły! Jô by tak kciała, cobyś Ty dló mie łobsztalowôł jakisik srogi bółt abo chocia niy za teli flos, iżbych jô tyż mógła sie na ta drugo zajta rzyki przekludzić !!!
I juzaś: drzist-prask, i Pónbóczek postawiół na kraju rzyki gryfnô kana, i łóna wartko poszłaaaa ....
Terôzki ta trzeciô baba, nôjstarszyjszo, nôjbarzij zgniyło tyż, chocia już niy po klynczóncku napoczła rzykać:
– Pónbóczku! Dej mi możno niy tela siyły, ale moc srogi filip, cobych tyż możno sie na ta drugô zajta, na tyn drugi kraj zicher przekludziyła nikiej moje kamratki !
I łorôz juzaś, jak niy prasknie, jak niy drzistnie, jak pierón ze światłygo niyba niy gruchnie i ... Pónbóczek zwekslowoł ci jóm, blank przemiyniół we móndrygo ... CHOPA.
A tyn ci wzión i poszoł ździebko we góra tyj rzyki, naszôł szykowny most i szykownie, blank zicher przeszôł na drugi rant, na drugô zajta tyj rzyki.
Nó ale, to bół przeca już CHOP (a niy galoty), prôwda?

Wizgyrno ółma...

Policajt pytô sie jedna starka:
– Jakô żeście sóm starô?
– Pizło mi 86 lôt.
– A mogecie mi to wszyjsko, co sie sam przitrefiyło łopedzieć po swojimu ?
– Cupłach sie tak na bance przed chałupóm. Dziwałach sie na szykownô, ciepluśko łodwieczerz, kiej prziszôł sam ku mie jedyn karlus i zicnół sie blank kole mie.
– A wiedzieliście go możno, ja ?
– Niy, ale bół moreśny, reszpektny i kamratny.
– A co sie stanyło niyskorzij, kiej już zicnół kole wôs?
– Napocznół łociyrać sie ło moja kita, ło moje hudo.
– A niy poradziyliście go zahaltować, zadziyrżyć?
– Niy, niy szło.
– A to po jakiymu?
– Bożycku ty mój, a po jakiymu? – pytô sie zadziwiónô starka. – Boch miała frojńda, uciycha ??? Bóło mi tak przijymnie. Żôdyn mi tego niy robiół łod czasu, kiej mój chopecek kipnół trzidziyści lôt tymu nazôd.
– A co sie niyskorzij stanyło?
– Napocznół głoskać moje cycki...
– A niy próbowali łóni sie prociwić?
– Nie, razinku niy !
– A po czamu ?
– Bożycku ty mój, po czamu? Bóło mi tak dobrze, czułach iże prawucko żyja!!!
– A co sie jesce zatym stanyło?
– Nó cóż, łozfaklowôł ci mie do cerwióności, tożech tyż łozcióngła klepyty i zadrziłach sie:
– Bier mie synek, bier mie ... a gibko!
– Nó, i co ? Zrobiół to, ja ?
– Niy, niy do dioska! Wrzesknół ino „Prima Aprilis” I wtynczós żech tego łochyntola pieróńskigo do imyntu ... zapukała, zastrzelóła!!!

Sakramyncki kac...

Nó tóż mómy i trzecie tysiónclycie, i dwadziesty piyrszy wiyk, i... kaca – takech kiejsik napocznół moji bojcynie. I to nôjgorzij jes ze tym łostatniym. Chocia... tak niy cółkiym, niy tak blank. Bo jak naszkryflôł mi bez internyt taki jedyn kamrat ze Świyntochlowic:
„Fto niy miôł kaca, niy wiy co to jankor,
Kiej kufa drzewniannô a na ślypiach charboł.
Kiej koty tómpiom raciami ło blachy,
A dziamble w szlagcojg walóm i dziurawióm dachy.
Suchość we cowieku łod gymby do duszy,
I bolóm cie pazury, i kudły, i uszy.
Niy pogymzisz, niy legniesz ... a nójgorzij siedzieć,
Co kwilka ci sie chepnie przedwczorejszym śledziym.
ółoni w życiu culi, cóż łóni widzieli ?”
Nasz dôwniyjszy wikary ze „Jozefki” to by ci pewnikiym pedziôł, że na kaca to nôjlepszij... blank niy słepać gorzôły. Nó ale, widzioł fto chopa ze Pnioków, kiery by niy miôł rôd gorzôłecki? Jô niy znóm żôdnego takigo. Cheba, iże Bercik łod Majzlinyj, kiery już niy mô leberek a nyrki smycy we bojtlu plastikowym kole rzici. Ino, co to za chop? To stare galoty a niy chop, prôwda?
We wszyskich cajtongach ciyngiym bez côłki rok szkryflajôm, co możno robić coby niy mieć – jak śpiywoł Gołas – „tupotu białych mew”?
Dać potrza tymu swojimu „organizmowi” – jak kiejsik szkryflôł „Dziennik Zachodni” – to, co tyż zebrôł tyn ankohol. Mie to tam nic niy zebrôł a dôł dobro lałna, bółech wizgyrny i miôłech łod aże sto pierónów uciechy. I tu żech jes śnimi zgodliwy – niy pić mlyka (przeca nôs, chopôw już dôwno łod cycka łodstawiyli). Cheba, iże ftoś wypokopi, iże mô to być richtik kiszka. Możno to i jesce harynek abo dobre piwo z jajcym. Na łostatek omszlak z modych cycków, ale ino łod dziołchów kiere ci majóm ino dwadziyścia lôt i ... do tego blank modo wyglóndajóm. To wszysko inksze, to sóm berdyje i jakiesik medikamynty łod goroli; Ślónzôk, nasz chop to wiy. Na kaca jes ino klin. Przeca nic tak niy lycy, ani Apap, ani Aszpiryna, ani Alka Prim i ani te inksze moderne pile, ino dobry, zimny sznaps i szopa piwa. Tu możno bydzie i łostuda. Niyftore to niyskorzij majóm kaca „szpiralnygo”. Niy wiycie co to jes? To jes tak: eźli Wy môcie kaca chopy, a tyn wasz kac mô tyż jesce kaca, i niyskorzij tyn kac, tego waszygo kaca, tyż ci mô kaca, to to ci jes na isto kac „szpiralny”.
A jô Wóm musza pedzieć, iże po gyburstaku mojij Elzy, i po Wielkanocy, to jô już móm zawdy aże trzi „szpirale”. Dalszij to już bez szpasu aże wytrzyźbiyja.

Viagra i silikón...

Wiycie, jakech już sam gôdôł, sznupia, zuchtóm bele kaj i łostatnio znodech słówecka jednego brazilijskigo móndroka, ftory erbnół już Nobelprymijô, Drauzio Varella, kiery tuplikowôł tak:
We terôźniyjszym świycie wydôwô sie wiyncyj pijyndzy na strzodki zwiynkszajónce gyfil, potyncjô i na silikón dlô babów, niźli na medikamynty prociw niymócy Alzheimera. I wszyjsko skludzô sie terôzki ku tymu, iże za pôrã lôt bydymy mieli krojcset starych bôb ze srogimi cyckami a ku tymu starych chopów ze fórt twôrdymi ciulikóma, za to żôdyn śnich niy bydzie poradziół sie spómnieć skuli cego to wszyjsko... majóm.

Srogi pech...

Bezludnô wyspa na kieryj łozprawiajóm dwa utropiyńce:
– Wiysz, tyn szif na kierym żech sie miôł do Hameryki dostać rypnół ło góra lodowô jak tyn „Titanic” i tyż ci wartko napocznół sie topić.
– Nó, i co?
– Trza mieć takigo pieróńsko tragedyjo, srogigo i łoszkliwego pecha ...
– Po jakiymu tak gôdôsz?
– Uwidziôłech ci we wodzie gryfno kiecka, taki szachowany, kraciaty faltynrok. Fuknółech nazôd do tyj wody i wycióng żech, wysmycół ci na piosek .... Szkota!
Bo kiej tak cowiek gawcy naobkoło, to na isto zdo sie co tyn côłki Bertold Brecht miôł prawie:
„Niy wiadómo co jest srogszóm zbródnióm – gróntować, postawić jakisik bank, abo go łobrabować.”
I klapuje to wszyjsko sam u nôs, pra ? Cy dziyrżyć to, co ludzie przi welónku dali, lebo nachapać sie podwiyl sie jesce zdo?
Nale tyż sie idzie drzistnóńć festelnie jak jedyn mój kamrat;
– Słyszôłeś, słyszôłeś? Bazmać Zefel za kusika, kiery dôł Rółzie łod Majzlinyj erbnół, skôzali go we naszym gyrichcie aże na śtyry tydnie heresztu!!!
– Co to jes śtyry tydnie? Mie do pieróna za te same skôzali we mojim kościyle, we „Józefce” na ciynżkie dożywocie, na ... „małżyństwo”!!!!

Papagaj i... polityka...

Jedna baba miała ci w dóma papagaja, kierego mianowała Acik, i kiery ciyngiym powtôrzôł:
– Fórt ze Kaczyńskim! Weg ze Kaczyńskim!
Jakisik jedyn łoszkliwy sómsiôd naskargowôł u policajtów i hnedki klupióm na dźwiyrze policajty.
– Witómy gryfnie, sam policyjô. Dostali my łobsztalowanie, iże wasz papagaj ubliżuje naszymu prezidyntowi i prymierowi. Pokażcie nóm sam w te piynty tego ptôka !
Baba przismycyła klôtka ze tym papagajym, a tyn ci już łod proga łozdziyrô sie:
– Fórt ze Kaczyńskim! Weg ze Kaczyńskim!
Policajt dowo babie egzorta i gôdô:
– Eźli bydzie tak tyn ptôk łoździyrôł sie dalszij, to bydymy musieli go zaciukać abo uśpić a wôs wrajżymy do heresztu, za festne ubliżowanie niyboszczykowi prezidyntowi.
Baba, kiej ino policajty wylejźli, prosi tego łoszkliwego papagaja:
– Suchej ino Acik, Acicku, niy gôdej tak już wiyncyj, bo mie zawrzóm a ciebie zagorgolóm, i na co nóm ta łostuda.
Pôra dni bóło we chałpie cichuśko nale, papagaj sie spómniôł i juzaś napocznół swoji:
– Fórt ze Kaczyńskim! Weg ze Kaczyńskim!
Na drugi dziyń baba dostała listecek, co mô sie stawić we gyrichcie i wrółz przismycyć ze sia tego papagaja na „dowód rzeczowy”. Baba zarôzki zatyrała do kościoła i we suchatelnicy wszyjsko łopedziała farorzowi. A farożycek ji na to ganc ajfach :
– Suchej ino babo, jô móm tyż jednego papagaja, kiery gôdô i jes blank podany do twojigo. Do tego gyrichtu zwekslujymy jich i żôdyn sie niy kapnie co jes na zicher lółz.
Nó i jak wypokopiyli, tak tyż zrobiyli. Baba przikwanckała sie do tego gyrichtu ze tym farskim papagajym i na tyj rozprawie sóndca gôdô:
– Dowejcie sam na stół tego ptôka i posuchómy!
Klôtka ze tym papagajym jes już na tym gyrichtowym fajlbanku a papagaj nic. Niy łodzywô sie ani słóweckiym. Łoskarżyciel podpuszczô papagaja:
– Abo tyn papagaj gôdôł „weg ze Kaczyńskim!” ?
A papagaj ciyngiym nic. Sóndca podpowiadô:
– Fórt ze Kaczyńskim!
Łoskarżyciel i łoskarżyciel „posiłkowy” tyż powiydzajóm, animujóm:
– Weg ze Kaczyńskim!
Na łostatek côłki zol napoczynô gôdać wrółz:
– Fórt ze Kaczyńskim! Weg ze Kaczyńskim!
Nó, i yntlich papagaj napoczynô kościelnóm sztimóm :
– Suuuucheeeej Jeeezuuu jak cię błaagaa luuud ....

Motorad....

Pôra tydni tymu nazôd przikludziyli sie do Piekor dwa chorzowskie elwry: Achim Bregula i Bercik łod Majzlinyj na tyn fajer – kiej pizło dwadzieścia lôt naszymu radijokowi Radio Piekary. Łamżóm tak po tych Piekarach, deptajóm i łoroz ci uwidzieli kole tego „Domu Kultury” motorcykel ze przikuplowanóm prziczepóm, takim motorcyklowym anhyngerym. Achim ze Bercikiym tak ci gawcóm sie na tyn motorcykel, kukajóm ze kôżdyj zajty, i kiej już spokopiyli, co chop łod tego motoradu słepie kajsik we szynku i za gibko niy wylejzie, Achim gôdô do Bercika:
– Te, Bercik wiysz ty co? Pódź, sjadymy sie na tym pieróństwie.
– Cóżeś ty blank łogup? Jak to sie sjadymy, kiej my blank i do łostatka niy wiymy jak tyn dinks fónguje?
– Dej pokój Bercik, jô tam zawdy sie dóm w dupie rady, przecach jes ślósôrz i niy take fizymatynta żech bajstlowôł!
Nó, tóż jak pedzieli tak zrobiyli. Achim siednół na zic tego motorcykla a Bercik fuknół do prziczepy. Achim pomachlowôł, połónacół tymi kneflóma, wajchami, maszina zawyrcała, drzistła smyndym i poszli... Przekulali tak dobre pôranôście kilomyjtrów, aże sam do nôs na Pnioki i łoroz motor zdech, maszina blank sztopła, zabrymzowała. Bercik zafucany, usiotany, zgrzóny jak sto diosków, blank ci dychu niy poradziół łapnóńć.
– Bercik, co to? Zmochanyś jak sto pierónów, jeżeś blank ab, chobyś siedym tón wónglô ściep do pywnice?
– Ło ty giździe, ło ty pieróński łoszkliwcu, łochyntolu, a coby cie sam zarôzki pierón ze światłygo niyba szczelół! Taki ze cia kamrat. I jesce sie choby ipta pytôsz co mi sie stało? Przeca we tyj dioseckij prziczepie niy bóło spodka, niy bóło zoli i... beztóż bez côłkô dróga ze Piekor aże sam na Pnioki musiołech piechty

Łozprowianie wiców...

Moja sómsiôdka Majzlinô niy poradziyła sie kiejsik nadziwać, iże trefiyła na takigo „wodziryja” na balu we łochrónce, kiery kôżdy wic popśniół, „spolół”.
– Wiycie, panie Ojgyn – pado ci łóna kiejsik ku mie – tyn istny na tyj balandze, kaj jô bóła ze mojim Bercikiym, to ciyngiym brôł sie do łozprawiania wiców, ale już po piyrszym ludzie tak tómpali, taki prask robiyli, coby zarôzki ślazowoł ze tyj biny i dôł sie pokój ze łozprawianiym. Niy to co wy, panie Ojgyn.
– A dyć niy gôdejcie Majzlino, niy godejcie, bo jesce fto usłyszy i byda jô musiôł deptać tam kaj mie niy napytajóm. A wôs to sie ino błozny trzimióm. A przeca do błoznów, do wiców to trza mieć grajfka. Znać wszyjskie knify przi łozprawianiu.
– Tyż mi mecyje, knify, grajfka. A jake ci to knify sóm przi bajdurzyniu wiców, szpasu? – pytô sie mie Majzlinô.
– Kiej byście niy mieli pod górka do szuli, to byście wiedzieli, iże już za starego piyrwyj, za staryj Polski jedyn istny, Stanisław Ligoń gynał wytuplikowoł jakie sóm zorty tych, kiere wice łozprawiajom.
– To aże pôra zortów jes tych beroków, panie Ojgyn, ja?
– Ja, sóm ci śtyry zorty tych co wice łozprawiajóm. Piyrszô zorta to te wigyjce, kiere przi łozprawianiu majóm fresa sztram, ze powôgóm, a juzaś te co suchajóm, poradzóm puknóńć łod śmiychu lebo trzimóm sie za basika, coby sie niy pojscać. Drugo zorta, to sóm take, kiere sie chichrajóm do kupy ze tymi, kiere suchajóm takigo kocyndra. Trzeciô zorta to wicmany, kiere same sie chichrajóm choby yjzle a te co suchajóm, majóm jankorne i smutne fresy, choby byli na smyntorzu przi pochówku. Łostatnio zorta, to szpasowniki (lebo jim sie ino tak zdô, iże sóm szpasownikóma) przi kierych ludziska chytajóm za zesle, szolki, szklónki i co jim tam w grace wlejzie, i ciepióm tym we łozprawiôcza.

Halba na dwiuch....

A terôzki cosik wicnego. Zarôzki po drugij wojnie przikludziyło sie sam do nôs (niy ino do Chorzowa) pôłno roztomajtych Goroli. Śniymi to zawdy niyskorzij bóła uciecha. Przeca same to poradzicie spokopić. Jedne sie moc starali – inksze niy – coby sie przibadać do tyj naszyj gôdki. Bóło ci tyż skuli tego mocka szpasu. U nôs we werku robiół ci jedyn Gorol łode Lublina. Blank ci łón niy poradziół zmiarkować co tyż mu jejigo majster ciyngiym gôdô i pedziół mu bół kiejsik tak:
– Majster, wy tak gryfnie po waszymu (znacy po naszymu, pra?) gôdôcie a jô bych sie tyż kciôł przibadać, naumieć tyż tak gôdać. Mogã przijńść do Wôs, to byście mi ździebko wyeklerowali, wytuplikowali?
– Dobra, synek – pado majster. – Wejźniesz jakô dobrô halba, przijńdziesz ku mie, nó i bydymy po ślónsku gôdać.
– Raduja sie festelnie, panie majster, ino... rzyknijcie mi co to jes ta halba?
– Jezderkusie! Môsz prawie synek. Co to jes halba na dwiuch? Przismyc zarôzki côłki côłki liter i bydzie klar!

Auryóla....

Prziszôł kiejsik jedyn mój kamrat Ecik do knapszaftu, do tego swojigo dochtora piyrszygo kónszachtu, syjmnół kapelka, piknie pozdrowiół i gôdô:
– Panie dochtorze, mie ci ciyngiym pieronym boli gowa – pado Ecik.
– To pewnikiym słepiecie za tela gorzôły – łodrzyknół mu dochtór.
– A kaj tam, jô blank gorzôły niy tintóm, jô niy ciyrpia gorzôły.
– Nó, tóż pewnikiym festelnie kurzicie cygarety – pytô dalszij dociyrny dochtór.
– A dyć kaj tam! Jô w życiy niy zakurzół żôdnyj cygarety, niy móm rôd tabaki.
– Nó, tóż możno idziecie za niyskoro we wieczór spać i jesce wyrobiocie ze staróm po pierzinóm.
– A dyć jô jes samotny i już ło dziesióntyj na łodwieczerz nynóm nikiej bajtel, choby śpikol po kómpaniu.
– Nó, to cosik mi sie widzi – rzóndzi ze rułóm dochtór – iże tym tuplym waszô „aureola” jes pewnikiym za knap i i we palica wôs festelnie ciśnie!!!

Aptryt...

Miarkujecie, iże wszyjskie Polôki (Ślónzôki już terôzki tyż sie tego naumieli) sztyjc i jednym ciyngiym jamrujóm i wajajóm. I prôwdóm jes, co inksze łó nôs godajóm, iże:
„Polôki majóm ci tako nôtura, taki zwyk, iże kiejby sam dó nôs, tu na ziymia śleciôł janioł direkt ze niyba, to zarôzki by my mieli jejimu cosik dlô przigany”.
Przeca styknie kuknóńć terôzki we telewizyjô, a tam ci ino labiydzynie, molyndzynie i wszyjsko wszyjskim niy jes rade, pra? Móm prawie? Nó! Móm! Choby ino na tyn przikłôd taki fal:
Pyndaluje wartko chop na banchowie (kaj? to Wóm niy rzykna). Tyrô ci tam a nazôd i łorôzki wkarowôł do haźlika. Lechuśko dychnół i czyto na dźwiyrzach:
– Kuknij na lewo!
Kuknół, a tam naszkryflane:
– Kuknij we prawo!
Gawcy sie we prawo a tam jak byk naszrajbowane:
– Co sie tak gupolu wiertosz, coś taki bizygón, kierymu sie wszyjsko niy zdô? Dlo ftorego wszyjsko niy ma dobre? Kcesz sie zadek łotrzić ło tyn aptryt ????

Adresa....

Prziszôł rółz Hanys do farorza na wsi do spówiydzi i po cichuśku napoczynô:
– Farorzyczku, jô sie pôrzół, swadźbiółech sie ...
– Ło jezderkusie! To na isto ciynżki grzych. A z kimeś sie to pôrzół?
– A tego, to wóm farorzyczku niy moga pedzieć!
– Możno ze Kristóm łod Kopycioków? – pytô dociyrny farorz.
– Niy, niy ...
– Nó, tóż możno ze Kowolików Hanóm?
– Niy, niy ... tyż niy!
– Nó, nó to możno ze Ernóm łod Jóndercynyj? – niy dowo pokój farorz.
– Niy, na isto niy śnióm!
– Godej karlusie, bo niy dóm ci łozgrzyszyniô!!!
– Nó ale, kiej jô na isto niy moga tego wyzdradzić, niy moga tego pedzieć!
– Nó, pytóm łostatni rółz! To możno swadźbiółeś sie ze Cilóm łod Kulików?
– Niy, niy farorzyczku ... tyż niy śnióm ...
– Nó, tóż cióng fórt, łozgrzyszyniô niy bydzie, i tela!
Wylazuje tyn karlus ze kościoła a sam czekajóm ci na niygo kamraty ..
– I co?Godej! Dostôłeś te łozgrzyszynie?
– He, he, he ... Niy, niy dostôłech chopy łozgrzyszyniô ale móm pôra fajnistych adrysów!!!

Dorada...

We klôsztorze łoroz, nôgle łotwiyrajóm sie dźwiyrze i ze szwóngym rajn wpolóła modô klôsztornô panna. Drabym leci direkt ku muter óberin, mamulki przełożónyj:
– Mamulko przełożónô, mamulko przełożónô, zgwôłciyli mie! Co jô biydnô móm terôzki robić?
– Wartko zjejść citrółna! – łodpedziała ta starô muter ółberin.
– A to mamulko przełożónô cosik spómoże?
– Spómoże, niy spómoże ... Ale przinôjmnij tyn twój uśmiych ci sie z fresy straci!!!

Berkmón na wsi....

Jednymu berkmónowi zmierzła sie robota na dole, na grubie. Pociep ta gruba i wykludziół sie na wiyś. No i tam potrza ci bóło we polu pra, nó tóż łón sie kiejsik wybiyrô na pole. I jak zawdy pytô sie swojij babeczki:
– Cygarety móm?
– Môsz!
– Sztrachecle móm?
– Môsz!
– Bicysko móm?
– Môsz!
– Kwarytka móm narychtowanô?
– Jes! Môsz narychtowanô!!
– Nó tóż ... wiooo!
Ale kiej już sie dokulwitôł na te pole spomiarkowôł, iże ci blank ... haka, płóga zapómniôł ...

Berkmón....

Rómbôł berkmón klocek, rómbôł go pod ścianóm i przy tym rómbaniu ciulnół sie w kolano, a iże go zaskoczóło to nôgłe zdarzyni na skorzyjszy wyjazd dostôł pozwolyni.
Poszôł se szpóngym jak mamlas po glajzach a sam na zakryncie dupła w niego ajza. Kiejby sie łobejzdrzôł za siebie do zadku, to by ból uniknół przikrygo wypadku.
Stanół i nadepnół na kulok urzniynty i gwóźdź zarościały wlôz mu aż do piynty. Musiôł borok siednóńć na łokorków kupie, zarôz poczuł drzizga w swojij chudyj dupie.
Berkmón aże skoczół, helm mu śleciôł z gowy i ciulnół tóm gowom w ring łod łobudowy. Buła mu wylazla na pojstrzodku glacy, straciół równowôga i ciulnół na cacy.
Jak leciôł na plecy chyciół za kolyjka, palec mu przitrzasła jakoś kurwa belka. Chyciół za betónik, kiery wisiôł z kraja, betónik wyleciôł i dostôł nim w jaja.
Dróty, co styrczeli wlejźli mu do miecha, trza mieć kurwa noga pierónskigo pecha.
Jeszcze zdónżół chycić jakoś deska z zadku, półka go przitrzasła i śćwierć tony flapsu.
Gôdajóm – cufale niy depcóm pôrami, jako to jes prôwda słyszeliście sami. Tako ci jes niebezpiycznô robota górnika. Niy rob nic na dole – to dukniesz rizika!
Pozdrowióm piyknie .... ha, ha, ha ....

Berkmón na wsi...

Jednymu berkmónowi zmierzła sie robota na dole, na grubie. Pociep ta gruba i wykludziół sie na wiyś. No i tam potrza ci bóło we polu pra, nó tóż łón sie kiejsik wybiyrô na pole. I jak zawdy pytô sie swojij babeczki:
– Cygarety móm?
– Môsz!
– Sztrachecle móm?
– Môsz!
– Bicysko móm?
– Môsz!
– Kwarytka móm narychtowanô?
– Jes! Môsz narychtowanô!!
– Nó tóż ... wiooo!
Ale kiej już sie dokulwitôł na te pole spomiarkowôł, iże ci blank ... haka, płóga zapómniôł ...

Cycki...

Mój kamrat Ecik łod Pytlicki to sie łostatnio jakisik łoklapniynty i na fresie posmorszczany zrobiół. Na isto, niymocny. I to niy coby go łorôz cosik targało. To niy. Ino wiycie, mu sie ciyngiym zdo – a prawiół mi to na słodach we naszyj siyni – iże na co ci wejzdrzi, to sztyjc widzi babskie cycki.
Widza, iże sie karlus tropi – bo to idzie ło rozum przińść – tociech go smówiół, coby poszôł do dochtora.
Pokwanckôł sie Ecik do lazarytu i môcie anóng? Trefiół choby na łostuda na gryfnô dochtórka. Ta mu sie kôzała zicnóńć na taki skórzanny hoker, wybadała co i jak, i zacynô:
– Panie Pytel, a pedzóm mi Łóni – a pokazuje mu apluzina – co łóni widzóm ?
– Anó, dochtórko – pado Ecik – to je jedyn cycek babski.
– Hm, ... a terôzki coście panie Pytel dojzdrzili? – pytô sie ta dochtórka i pokazuje mu gryfnó, zowcitô birna.
– Tyż babski cycek – pado côłkiym na richtik Ecik.
Dochtórka sie tak ździebko zgańbióła, lica ji sie zacerwiyniyli, filuje tak naobkoło po tyj izbie i łorôz pokazuje Ecikowi taki epny weker, kiery tyczół we winklu izby.
– Mogóm mi łóni pedzieć co jim sie przipóminô?
Ecik luknół ze zadku, kuknoł z przodku, robi sie cerwióny na pysku i tak côłkiym po cichuśku – a ciyngiym sie gawcy na tyn pyndel łod zygara, kiery kiwô sie rółz w lewo, rółz we prawo – kiwô gowóm nikiej tyn pyndel ze tego srogigo zygôra.
Kuś-kuś, kuś-kuś, kuś-kuś, tak choby kuskowoł dwa babskie cycki.

Andrzyjki...

Latoś we strzoda (chocia roztomajte angyjbery bajstlujóm to skorzij, bo już we sobota) mómy Andrzyjki łod kierych napoczynô sie tyn côłki jankorny jagwynd, po łacińsku: adventus, znacy „przijńscie” lebo Narodzynie Krystusa. Kiejsik, za starego piyrwyj mianowali to „śtyrdziystnica” skuli tego, co srogi post zetrwôł aże śtyrdziyści dni a napoczynôł sie zarôzki po świyntym Môrcinie (jedynôstego listopada). Łod tego tyż Môrcina bół ci gryfny zwyk parszczyniô gańsi we łostatnim dniu przodzij tyj śtyrdziestnicy, bo na isto: „we Môrcina, nôjlepszyjszô je gynsina”. Sómy razinku blank przed świyntym Andrzyjym, przed naszym Acikiym i beztóż trza by sam terôzki pedzieć ło poruch gryfnych zwykach, ło wróżyniu. Tyż zech już niyrôzki ło tym sam berôł, ale zawdy werci sie jesce przijńść na to. Ło lónyj świycce lebo ło gorkim blaju niy byda sam wiela eklerowôł, bo to przeca kôżdy jesce boczy. Ale, te mode dziołchy, frele abo na szpas, abo naskwol stôwiali swoji szczewiki rajóm ku dźwiyrzóm ze zadku, do przodku, ze zadku do przodku. I ta dziołcha, kieryj szczewik piyrszy dójńdzie do tych dźwiyrzy nôjprzodzij ze wszyjskich sie wydô. A u samygo Oskara Kolberga idzie nojńść taki zwyk, iże frele, samotne ciepióm do zadku jejich szczewiki a kieryj tyn majdyczny charboł śleci samóm szpicóm ku dźwiyrzóm, ta na bezrok sie wydô. Juzaś kiej śleci abzacym, krómflekiym ku dźwiyrzóm, łostanie staróm pannóm, a możno i zowitkóm. Tyż ciepanie za sia łostrużynami ze jabek i ze jejich zawijasów możno wypokopić piyrszô literka miana karlusa, kiery bydzie na bezrok śnióm zolyciół. Juzaś u mojij Starki Any, we Logiewnikach, to sie do waszbeku ze wodóm opaternie wrajżowało jegły, sztopnadle łokrzczóne mianami wszyjskich dziołchów i karlusów we izbie, i te sztopnadle, kiere sie spichły do kupy znacyli, co tyn synek, i ta dziołcha bydóm ze sia godać, bydóm zolycić. Jes jesce jedyn zwyk, kiej pod trzi szolki wtykô sie pôrã drobnych, chlyb i berga ziymi. Ta, kierô nôjdzie klepoki – bydzie bogatô, ta, kiero nojńdzie chlyb – nigdy niy bydzie miała głód, a juzaś ta, kiero ziymia – bydzie przi śmiyrci.
Grała tyż jesce zawdy jakosik muzyka, a na stole byli teriny ze roztomajtymi hanyskowymi i kokosflokowymi kyjksami, makrónami, i roztomajtymi, bele jakimi kołoczkami, piernikóma. Dlô dziołchów bół do piciô „szeker” (po naszymu piwo rzniynte) i jakiesik zofty, nó a chopcy – to przeca wiycie – jakosik miodówka lebo inkszy, dobry sznaps. I fto mi rzyknie, iże to niy byli gryfne zwyki? A możno mie sie ino spóminajóm stare czasy, i jak to gôdôł tyn szykowny polski poeta Boy-Żeleński:
„Jednania święcą się gody: Grajcie mej duszy fanfary!
Umiera błazen młody, Rodzi się dureń stary...”
Ale, ale! Razinku mi sie sam spómniôł jedyn szykowny fal skuplowany ze „andrzyjkami”. Po łostanich „andrzyjkach” tak jakosik za dwa miesiónce trefiyli sie dwie kamratki, kiere do kupy ze inkszymi fajrowali. I jedna śnich gôdô do drugij:
– Hyjdla! A jak ci poszło ze tym karlusym, kieregoch ci wywróżyła we łóńskie „andrzyjki”? – pytô sie kamratka kamratki.
– Niyhersko, Elza, niyhersko – gôdô pytanô – łón ci sie pierónym zawdy przi dziołchach gańbi, je taki płochy, gańbliwy.
– Ja? Niy gôdej, i cożeś to zrobióła coby go yntlich chycić do ółtorza?
– Ah, co tu gôdać. Napytałach go do dóm, łojce poszli ze byzuchym do ujka, bracikowi dałach na kino, wyłónacółach, wykrynciyłach zicheróngi, skukałach świycki i sztrachecle, zacióngłach gardiny i sztory ... Łón prziszoł, jô już rada ...
– Nó, i co, gôdej wartko dalszij! I co, i co? Łón, wzión sie do „tyj” roboty?
– E, dej pokój. Łón ci sie zarôzki wzión za robota ... ale jón ci sie fest za naprôwianie tych zicheróngów !!!

Niymoc

Kiejsik tak na łodwieczerz zicli sie trzi stare zubry kole lazarytu na gylyndrze trowniola i zacli fandzolić ło jejich choróbskach. Mieli przi sia kista piwa, to jużcić im sie i na isto fajnie beblało.
Jedyn durch wajôł, iże mô ciyngiym hercklekoty i kiej ino musi tómpać na szczworty sztok abo dyrdać piechty na miasto, to sie zafucy nikiej damfmaszina i dychô choby przitargôł na góra połno kabza gywichtów.
Drugi zasik jamruje, iże łón mô rojmatyka. Szłapy go targajóm jak sto diosków a grace mu powykróncało tak, co już niy poradzi achtlikiym do gymby trefić. Do kupy mo jesce heksynszus.
– Tyż mi wielgie mecyje – pado tyn trzeci – kiery bez côłki czôs nic niy chalatôł ino pozornie suchôł. Te wasze stynkanie jes na isto ło dupa łostrzaść. Jo ci móm dziepiyro srogô niymoc przi kieryj te wasze, to je pinkel na kicholu, małe piwo a kiere sie to choróbsko sklerółza mianuje.
– Niy fandzol – pado tyn piyrszy – cóż ci tyż to je za niymoc ?
– Baji, to je tak – napocznół tyn istny łod tyj sklerółzy. – Jakoś tak łóńskigo tydnia spichnółech sie na plantach przi knapszafcie ze takóm jednóm fest szykownóm dziołchóm; nó możno niy bóła tako już modo, ale dosik wizgyrnô, grajfnô i miała ci wszyjsko, co przinoleżi przed sia i za sia. Zagôdôłech ku nij i jużcić po jakisik kwilce napytołech ci jóm dó mie do dóm.
– Niy wiyszej nóm sam nudli – gôdô na to tyn drugi – na isto tak bóło ?
– Nó ja! Przikwanckołech jóm do sia, zacióngech zanawiyski i wszyjskie sztory, rozhajcowołech we żeleźniôku, narychtowôłech świycki, dwa lampusy i flaszka wina. Hornyli my po jednym. Zrobiôło sie ździebko gorko, toch jóm ci beztóż napoczón seblykać.
– Ło sto pierónów, niy kmiń nóm sam – niy umi strzimać tyn piyrszy. I co bóło dalszij tam u cia?
– Anó, tak po lekuśku nalołech jesce po jednyj glasce wina i biera sie dalij do seblykaniô.
– Jezderkusie! Niy poradzisz to gibcij łosprawiać? Musisz to wlyc choby gumin, choby bachory ze łolejym ? – gôdô tyn szusowaty drugi.
– Po leku chopy, wszyjsko podle raje. Nó, tóż seblykóm ci jóm, polywóm, zaś seblykóm, zaś polywóm, i zasik seblykóm, i zasik polywóm, i kiej żech już bół przi cycynhaltrze, biera jóm pieślawo i opaternie pod parzã, i smyczã ci jóm ku tyj mojij srogij zofie.
– Jerónie ! Ty to ci môsz ale ruła. Dyciś przi cia idzie mory chycić. Dugszij ji niy poradzisz seblykać ? – to tyn piyrszy.
– Nó, kiej żech jóm już dostôł na ta zofa, biera sie za bistynhalter i grajfuja do batkow. Jesce bździnka i ... móm ci już jóm ganc sago. Nó, tak jak jóm sóm Pónbóczek stworzół.
– Chopie, jô sam ło rozum przińda przi tobie – pado napôlóny tyn drugi. Gôdej drapko cóżeś to tyż śnióm machlowôł dalszij ?
– Anó, ... tu ci sie pokôzała ta moja sklerółza. .....
– Możecie sie forsztelować taki fal ? ... Dyciech do imyntu przepómnoł co sie robi dalszij !!!

Dwa łożyroki...

Dwa naprańce mieli szkrabka na to, coby cosik szluknóńć tela, co mieli do kupy ino śtyry złocioki za kiere tak a tak by nic niy erbli, niy poradziyli by sie nic lajstnóńć. Na łostatek jedyn śnich gôdô do drugigo:
– Ściepnymy sie chopie i lajstnymy sie takigo modernego „hot doga”.
– „Hot doga” ? – dziwuje sie tyn drugi kamrat. – Ale po pieróna ? Przeca jô kca cosik luchnóńć a niy pojeść !
– A dyć tóż. Zrobiymy tak: lajstnymy sie tego „hot doga”, wyjmnymy śniego ta knóbloszka i jô sie jóm prziknółtluja do bóntka. Zajndymy deczko niyskorzij do naszego szynku, łobsztalujym po sznapsie i wyduldómy. A kiej przijńdzie do bulyniô, ty gryfnie uklynkniesz i napoczniesz muldać, cyckać ta knóbloszka chybyś mi robiół „loda”. Gospodzki nôs w te piynty wyciepnie i niy bydymy musieli bulić.
Jak uzdali, tak tyż i zrobiyli. Łobsztalowali sie dwa sznapsy, luchnyli i łodgrali tyn tyjater. Szynkôrz jich wyciep i zakôzôł jim wrôcać sie nazôd. Zbajstlowali ci tyn tyjater we cheba piytnôstuch szynkach.
– Wiysz co? – rzóndzi na łostatku tyn drugi. – Przełónacymy rólami, bo mie już pierónym chopie łómie we kolańskach ...
– Chopie, a co jô móm rzyknóńć ? Jô już zapodziôł ta knóbloszka we trzecij kaczmie ...

Stary rybiorz i polityka

Stary rybiorz kwôli sie, asi sie swojimu kamratowi:
– Wiysz! Wczorej chyciółech ci ryba, choby szlanga, „sum” lebo wels na nia gôdajóm. Côłkie piytnôście, a możno i wiyncyj – kilo.
– Niy gôdej, taki srogi?
– Ja! Dugi jak Giertych, ruby ci nikiej tyn Kalisz, a ku tymu miôł ci fusiska choby Wałęsa.
– Nó, i kaj go môsz?
– Anóch, wciepnół żech ci go nazôd do wody, wyciep żech ci fórt tego sakramynckigo gizda!
– Cóżeś łogup? Cóżeś ty jaki? Po jakiymu?
– Bo gawcół ci na mie takimi ślypióma choby tyn... Macierewicz!!!

My stare szoferoki...

Altyshajm, łozprôwka przi śnôdaniu:
– Wiycie, chopy, jô to ci już móm tak licze grace, iże ledwa poradza utrzimać ta szolka ze tyjym...
– A jô, to juzaś móm taki lichy weźrok, iże bali niy poradza ujzdrzij tyj mojijj szolki...
– Nóóó... jô tyż. Niy miarkuja blank na kogo żech przi łostatnim welónku głósowôł... jô blank niy widziôł żôdnych mianów na tyj welónkowyj szkartce...
– Co padosz? Gôdej głóśnij!
– A jô, to móm ci chopy taki reumatyzmus, iże niy poradza sie ku wóm łobrócić...
– Eee tam, jô jes „ciśniyniówiec”, jô móm taki druk, iże kiej isno stana, to mi sie zarôzki we palicy kryńci tak, iże niy poradza zrobić jednego szrita....
– Ja? Jô to poradza zrobić pôrã kroków, ale nigdy niy pamiyntóm kajech miôł pójńść!
– Eee, chopy, to jes wert naszygo podyszłygo wiyku...
– Nó, ale, chopy, niy ma jesce tak blank źle, przeca mómy jesce chocia wszyjske... prawo jazdy, prôwda?

Darymny futer...

Pojstrzodek nocy, dziepiyro pizło dwanôście. Na prykolu śpióm starô ze starym a chyrczóm, choby kcieli dwa kubiki drywna zerżnóńć.
Chrrr, chrrr, chrrr,
A sam łotwiyrajóm sie dźwiyrka ze kilszranku i wylazuje śniego srogô mysz. Dupnô choby kormik. Wylazuje tako ździebko bamóntnô, we jednyj gracy dziyrżi kranc wusztu, we drugij paket biksów biyru, we rugzaku na plecyskach mô jesce nafolowane jakiesik paksliki szmiyrkyjzy, rola hauzkyjzy i ajnfachowo kyjza we talarkach.
Usiotano, zafucano depto tak polekuśku, opaternie nôjprzodzij bez kuchyń, siyń i terôzki bez izba, kaj nynajóm te starziki. A sam chrrr, chrrrr, chrrr, choby we zajgwerku ... chrrr, chrrr, chrrr ...
Ta mysz depto dalszij aże dokwanckała sie do swojij dziury, do dukli kaj bez dziyń sie nynała. Jesce ino kukła do zadku i za kwilka zaziyrô a sam blank przi jeji dziurze postawiónô jes szłapka a driny na wôbik kónścineczek szpeku ... taki, Wiycie, choby sie fto pazurska połobrzinôł. Maluśko szpyrecka, pewnikiym szporobliwe te starziki byli.
A sam dalszij, możno bali i barzij ... chrrr, chrrrr, chrrrr,
Ta mysz sie tak zniynôgła łobrócióła do zadku .... chrrr, chrrr, chrrr ...
- Kurwa! jak dziecka! Blank jak dziecka!

Pieróński ZUS

Chop sprawiół łóńskigo lata dlô sia i swojij baby gryfnisty ausflug na Hawaje. Lecóm fligrym wrółz do kupy i łorôz tyn fliger napoczynô ślatywać, cosik praskô w niym i fest rómbie. Ze kabiny pilotów wyskocół kapita i informiyruje, co chnetki sie wszyjske łoztrzasnóm ale jes maluśkô szanza, iże przeżyjóm, kiej udô jim sie wylandować na takij maluśkij bezludnyj wyspie. Nó, riziko, co jich ale nigdy niy lodnejdóm. Fest snerwowany, łozhajcowany chop wrzescy ku swojij babie:
– Płat za nasze pomiyszkanie zapłaciółaś?
– Jaaa, jaaa... zapłaciółach – łodrzykô wystrachano baba.
Chop mróncy nabańturzóny...
– vA za sztróm zabulółaś, ja?
– Jaaa, jaaa... szeptłô baba i chnet ślimtô zastrachanô.
Chop jesce barzij niykóntyntny dalszij myńdzi:
– A za woda, tyż... ?
– Ja, zapłaciółach, wszysjkoch popłacióła!
–A ZUS za nôs łobiuch tyż? – pyto już blank nerwyjs tyn chop.
– Niy, wybocz chopeczku, przepómniałach, na isto przepómniałach – łodrzyko cało już zaślimtanô baba.
Chop spokójny i nejradszy wrzescy na côłki karpyntel:
– Yes, yes, yes... sto pierónów... znejdóm nôs!

Bajzel....

Idzie chop bez Czynstochowa a sam ci na jednyj chałupie srogi i farbisty szild na ftorym stoji: „Burdel u Urszulanek”
Kuko, zaziyrô wyproszczóny ... medikuje, medikuje ... nô, dobra ... wlejza!
Jak pomyślół, tak zrobiół ...
Wlôz rajn. Niysroge pomieszczyni, na prómp dźwiyrzy. Kole dźwiyrzy urna, szklanny kastlik ze napisym: „Kcesz zeksu – wciep 50 złotków.”
Idzie dalszij, nastympnô izba, direkt juzaś fajnistô kastla ze napisym: „Kcesz zuper zeksu – wciep rajn 100 złotków.” Pomedikowôł deczko ale wciep i wlôz rajn. A sam kolyjno izba i juzas prómp dźwiyrzy kista i napis: „Kcesz na isto totalnygo zeksu i stopieróńskij ekstazy – wciep 200 złocioków.”
Łodezwali sie w niym łonake wónty i szkruple, juzaś ździebko poślynczôł ale wciep dwiesta złotków i wlôz ... tela, co terôzki sie znod blank sóm na dródze. A dźwiyrze sie za niym wartko zatrzaśli. Łobejzdrzôł sie do zadku ... a tam na ścianie jesce fajniyjszy szild: „Razinku łostołeś WYDUPCZÓNY bez nasze szwestery Urszulanki!!!”

Fotoradary...

Wiycie, te ftore mie gynał znajóm, miarkujóm, co jô nigdy niy miôł rôd autoków. Jô niy miôł, niy móm, i niy byda miôł swojigo autoka. Ale za to rôd suchóm roztomajtych gyszichtów i cufali, kiere przitrefiajóm sie szoferokóm. Tak ci tyż bóło jakiesik dwa tydnie tymu nazôd kiej spichli my sie ze jednym mojim kamratym, ftory kôżdyrok poradzi sie lajstnóńć nowy, moderny autok. Sprawiół sie tyż terôzki taki i wypuściół sie ze swojóm staróm kajsik aże do Kołobrzega. Nó, i jużcić trzimôł sie przepisów jak to na te 10 % polskigo społyczyństwa przistało. Jechôł ci łón we miyjscu zabudowanym jakiesik 40-45 kilomyjtrów na godzina. Nó, i prask ... fotoradar go knipsnół. Tyn mój kamrat festelnie zadziwióny wrôcô, zwolniół deczko, przibrymzowôł deczko przed tym fotoradarym i pozornie zaziyrôł na cyjler, cy aby na zicher niy przekrôczô 50 km/h i... prask, juzaś go tyn fotoradar knipsnół. Tyn mój kamrat do łostatka pogupiôły medikuje ło co sie sam rozłajz... możno tyn cyjler popsowany, kaput abo znak łograniczyniô do 50 km/h ftosik fałesznie postawiół... nó, abo możno i tyn fotoradar jes rozklamorzóny. Zawrôcô jesce rółz, i tóm razóm jedzie kajsik kole 10-20 kilomyjtrów we godzina, i łorôz juzś psztryk, i juzaś knipsniynty jego autok. Niy szczimôł ci tego tyn mój kamrat, zaglingôł do tych macherów łod tego fotoradaru i rzóńdzi, iże we (tu pedziôł gynał kaj to bóło) jes fotoradar popśnióny na zicher, bo sztyjc knipsuje, bali i wtynczôs kiej sie jedzie festelnie poleku, nó i coby go do porzóndku zrychtowali.
Za pôrã minutek przikludziół sie policajt i tego mojigo kamrata... wyśmiôł, i gôdô, co ustawiyli naskwol tyn fotoradar tak, coby kôżdego ci sam knipsnół, bo sprôwdzajóm tym tuplym eźli ludzie majóm pasy zapniynte.
Nó, ludzie... kamrat erbnół szejść mandatów za te niyzapniynte pasy, bo przeca jesce ze swojóm staróm jechôł...

Babsko filozofijo...

– Wiycie – napoczynô swojim przôciółkóm łozprawiać jedna mamzela – joch wybrała sie na srogo balanga ze mojimi kamratami i kamratkami ze roboty. Pedziałach mojimu chopowi, co przijńda nazôd do dóm kajsik kole północki ...
– Łobiecuja ci mój roztomieły, iże pónkt dwanostô, i ani minutki niyskorzij byda w dóma! – rzykłach chopowi i tela mie widziôł. Ale, impryza ci bóła całbrownô! Nôpitki, „drinki”, roztomaje balyty, juzaś nôpitki, juzaś tańcowanie i ... jesce wiyncyj sznapsów ... nó, godóm wôm, bóło na isto tak ci fajniście, iżech blank przepómniała ło zygôrze, ło godzinie. Kiejech sie wróciyła nazôd do dóm, bóła trzeciô ło rozwidnioku. Wlazuja do pomiyszkaniô, po cichuśku, opaternie łotwiyróm dźwiyrze a tu łorôz słysza ci we antryju ta naszo diosecko, zegzioło kukówka we naszym kukuksurze jak ci razinku terôzki zakukała trzi razy! Kiejech sie spomiarkowała, co mój chop łocuci sie po tym kukaniu, sama dokóńczółach kukać jesce dziewiyńć razy ...
– Ja, joch bóła festelnie ze sia kóntyntnô – rzóndzi dalszij baba – rada, iżech chocia festelnie napranô w śtyry dupy, nôgle prziszłach na te idy i ganc ajnfach schrónióła żech sie łod breweryji i cyrkusu ze mojim starym. Wartko tyż żech sie legła do prykola kole mojigo chopecka i samach sie dziwowała jakoch jô ci jes na isto inteligyntnô! Ha, ha ...
– Jezdekusie! Aleś ty jes szprymnô i pómysłówo – rzykły wrółz kamratki.
– Zarozki z rańca – łozprawiô dalszij ta istno – przi śniôdaniu, mój chop spytôł mie sie ino, kiejech sie wróciyła nazôd ze tyj impryzy do dóm. Rzykłach mu, co tak jekech snochwióła, gynał ło dwanôstyj we nocy. Pónkt ło dwanôstyj mój chopecku!
– Nó i? I co bóło dalszij? – pytajóm kamratki.
– Anó, nôjprzodzij to łón nic niy rzyknół, bali i blank ci łón niy wyglóndôł na podyjzdrzliwygo.
– Łoch, alech jes ci szczysno, jeżech retniyntô ... ! – takech se pomyślała i chnet żech i szwajs ze czoła łotarła ... ! A mój chop, tak po jakimsik okamrziku kuknół ci tak na mie, pofilowôł deczko i blank prawucko rzknół:
– Wiysz babeczko, muszymy zwekslować, wymiynić tyn nasz zygôr we antryju, tyn nasz kukuksur!
– Jôch ci zbladła do imyntu ze strachu – gôwyndzi dalszij ta mamzela – ale zarôzki pytóm sie go takim użytnim głósym:
– Jaaa, a po jakiymu mój ty roztomiyły! A łón ci na to ze rułóm gôdô:
– Dzisz babeczko! Dzisiôj we nocy, ta zezula zakukała trzi razy, zatym – i to już niy miarkuja jak zdziôłała? – wrzyskła „o kurwa” i juzaś zakukała śtyry razy, zerzigała sie we natryju, zakukała jesce rôz trzi razy, padła na dyliny ze śmiychu ... zakukała jesce rółz, nastómpióła na kota, łozburdała nachtiszel we izbie. Zarôzki niyskorzij swalóła sie kole mie we prykolu, zakukała łostani rółz, pierdła festelnie smrodlawo i napoczła ci chrapać!

Łostudne wybóry....

Wiycie, wszyjske mómy terôzki wiyncyj możybności niźli piyrwyj, ale tyż festelnie mynij czasu, coby śnich korzystać. Pewnikiym niy wszyjske czytelniki (suchôcze) tego mojigo artikla pamiyntajóm czasy, kiej kafyj bół ino czôrny abo ze mlykiym, i to we musztardzioku a niy szolecce, nasze babeczki sprawiali sie mantel abo kapudrok rółz na piyńć lôt (nó, niy godóm sam ło tych wszyjskich pynzjónistach naszyj przenôjświyntszyj Rzeczpospolityj, ftorym bali i na to niy styknie terôzki), we telewizyji byli ino dwa prógramy, i coby je zmiynić, trza bóło sztreknóńć swoja rzić ze szeslónga i podyjńść ku fernzyjerowi. Te moji spómniynia dlô modszych suchoczy zabrzmióm jak łopowiyści ze Koreji Północnyj. Bez łostatnie piytnôście lôt forszlagowali nóm roztomajtość, côłko ci dynga wszelijakich wybórów we kôżdyj dziydzinie życiô. Skuli tego tyż łogróm energiji marniymy, tyrmaniymy na zrychtowanie selekcyji.
Môsz szkrabka na zôranny kafyj drógóm do roboty? Nó, dobrze, ale jakô? Cappuccino, Cafe latte, Flat white, Americano, Romano, Chocomalt, Mokka lebo Espresso? Ze mlykym pôłnotustym abo ze łodfetowanym? Bez zany abo ze zanóm pojedińczóm lebo tuplowanóm?
Przed fernzyjerym mogesz wybiyrać spojstrzód kielanostuch kanalów, a eźli môsz kablówka abo na dachu talyrz, môsz możybność łobiyraniô ze jesce srogszyj cifry tych kanalów. Szaltrujesz kanale, podwiyl niy trefisz na taki, ftory ci sie zdô, i zaziyrôsz ino podwiyl niy napocznie cie mierzić. Wekslujesz juzaś na inkszy – możno tam dôwajóm cosik lepszyjszego. Miôłech łóński tydziyń taki cufal, iże na piytnôstuch stacyjach wlazôwôłech na jedna i ta samô ryklama.
Sztalujesz se jôdło bez internec: môsz smacysko na mozzarella ze łorganicznie ucichtowanóm bazilijóm? Niż byś sie „wylogowôł”, pokazuje ci sie na ykranie srogô lista towôrów, ftore sztyjc kupujesz wrółz ze pytaniym, eźliś bez cufal łó nich niy przepómniôł.
Nôrzyczka i labiydzynie na nadmiara możybnóści sóm ze jednyj zajty blank ci niydorzyczne, bo przecamć we tak wieluch ryjónach świata ludzie jich niy majóm. Ze drugij jednakowóż stróny niy dô sie niy merknóńć, jak gwôłtówny wzróst na doczkaniu dostympnych opcjów weksluje ci nasze zachówanie, a bali i szimel myślyniô – i to na zicher niy zawdy na lepszyjsze. Srogô łokwitóść telewizyjnych kanalów, roztomajtyj zorty fernzyjery i kómputry we pôruch izbach we strzydnij chałpie, pomiyszkaniu sprôwiajóm, iże zwykowy łobrôz familiji we zalónie (we dôwniyjszyj paradnyj izbie) spólnie łoglóndajóncyj i kómyntujóncyj prógram łodłajzi już blank we niypamiyńć, idzie fórt. Łoddziylyni łod sia bez te moderne nóśniki łozrywki familijanty, dekujóm sie we roztomajtych pomiyszczyniach rodnyj chałpy.
Jedyn móndrok, dochtór Aric Sigman miyni, iże bez ustanku wymuszane bez telewizyjô zmiany w tym, co mô przikować naszô uwôga, we skuplowaniu modziokowego zwyku używaniô pôruch elektrónicznych mediów łorôz, łosłôbiô kómórki naszego filipa łodpowiydzialne za kóncyntracyjô. U mocki tyż dziecek widać już łobjawy, ancajchy choróbska, na ftore ciyrpi côłke społyczyństwo:
stan permanyntnego rozkojarzynia (sztand utramyntnygo pofyrtaniô). Mómy wiyncyj możybnóści, ale mynij czasu, coby śnich skorzystać. We internecowô wyszukiwarka mogymy przecamć wklepać pytani na zicher ło wszyjsko, ale niy ma szanzy, cobychmy sie nad szafniyntymi informacjóma pouwôżali. Niż by to nastómpióło, już zajimô nôs kolyjnô, blank inkszô zacha.
Na przecamć, głymszô refleksjô zawdy miała przirodzónych wrogów. Jedyn istny, ynglicki poyta ze przełómu XVI i XVII w. John Donne labiydziół kiejsik, iże zaniydbôł Pónbóczka i jego janioły dlô bzuczyniô koprucha, dyrgocóncygo kanapyju i zgrzipióncych dźwiyrzi. Ale, ło wiela procniyjsze bółoby dlô niygo dogôdywanie sie ze istótóm srogszóm pojstrzód larma „dżingli” przilazujóncych fórt i jednym ciyngiym esemesów i ymilków.
Niyskóńczóne możybności wybóru majóm tyż ci corôzki srogsze znaczyni dlô móralnóści lebo refleksyji filozóficznyj. Eźli ftoś wybiyrô egzistyncjô we elektrónicznyj luftblazie skrónyj na miarã łozrywkowych potrzyb klijynta, corôzki słabij ryaguje na łotôczajóncy go prôwdziwy świat. We bance, autobusie lebo cugu idzie sie wrajzić na dakle suchôwki ze muzykóm Bacha abo Dody (co jô gôdóm, co jô gôdóm?) a ślypia wbić we ykran laptopa, palmtopa abo jesce inkszego dinksu, i wtynczôs niy słyszy sie kucaniô abo gôdaniô, gowyndzyniô pasażyrów wele. Na przecamć izoliyrujymy sie wtynczôs tyż łod ludzi, kierzy mógliby potrzybować naszyj hilfy, naszygo spómożyniô. Ustómpiółech kiejsik we autobusie placu zwiykowanyj starce ze krykóm. Kiejech sie bół łozejzdrzôł, badnółech tak naobkoło to merknółech, iże wiynkszóścióm pasażyry tego autobusa byli niyświadóme jeji łobecnóści. Tak festelnie pochłóniali jich te na isto priwatne światy, kiere same sie stwórzyli.
Zwiynkszónyj możybności wybóru mogóm co nôjwyżij niy szkłódzić: ftóżby labiydziół, iże ynglickô kuchnia skłôdô sie już jedzinie ze łozwarzónych do imyntu gymizów i twôrdyj habaniny, iże madziarske jôdło parzi we pycholu a japanerskô kuchnia skłôdô sie ze roztomajtych waserflanców i glizdów? We nôjgorszym cufalu nasz, już zachódni apetit i gyszmak na cióngłe nowóści, na niyskóńczóny fachel nowych opcyji, moge wywołówać uzależniynie u ludzi ze barzij zabranych, pijynżych ryjónów świata.
Przibadalichmy sie do niyskóńczónych możybności wybiyrania abo tego, abo tamtego. Jak dziecka niyspodziónie wpuszczóne do łogrómnucnego sklepu ze maszkytami, w kierym jes krojcset towôrów roztomańtyj jakóści. Nôjsrogszym zadaniym łostôwo terôzki naumiynie sie, jak rózumnie i moc móndrze ze tych wszyjskich możybnóści korzystać.
Snadnóm rzeczóm zawdy idzie wyszaltrować te wszyjske blikajónce ykrany i wykludzić sie do łogrodu, poczytać jakô ksiónżka, napocznóńć sprôwiać sie nowe prziłodziynie abo myjble we barzij rozómny i słószny sztrich, abo tyż przetrôwiać wiyncyj czasu z kamratami. Ale łosobiście, a niy na Facebooku abo Naszyj Klasie. Mogymy se łobrać to wszyjsko abo dalszij niyprzidajnie klikać i przechlastać frajny czas, po ździybku prziwiyść sie, dokludzić sie do fiksowaniô i szalyństwa.

Kapelónek a kóndón...

Jedyn nasz kapelónek musiôł pójńść do dochtora, do „dermatologa”. Tyn dochtór go łobadôł, łobklupôł i stôwiô diagnółza:
– Wiycie kapelónku, jak by to wóm pedzieć, chyciyliście ksiynżoszku łoszkliwo niymoc wenerycno!
Kapelónek zrobiół sie szarłatny na fresie i napocznół sie jynkać:
– Nó ja, tak jakosik trzi tydnie tymu nazôd jedna modo dziołcha kómpała sie sam we tym rybniku kole fary, kaj zawdy pływajóm moje kacyce. Róncz moja farno gospodyni uparszczóła mi jedna kacyca i pewnikiym łod tego sie to wziyno ...
– Nó, możno i ja – przikiwnół dochtór. – Ale musza wóm ksiynżószku pedzieć cobyście nastympnym razym na widołka nacióngli ... kóndóna ...

Ojgyn łozprawio: Dziołcha na telefółn...

Ojgyn łozprawio: Dziołcha na telefółn...: Możno to bydzie ździebko zbereźne abo – dlô niyftorych – żadliwe, ale jô już jes na tela stary, iże godzi mi sie take zachy łozprawiać. A po...

Dziołcha na telefółn...

Możno to bydzie ździebko zbereźne abo – dlô niyftorych – żadliwe, ale jô już jes na tela stary, iże godzi mi sie take zachy łozprawiać. A podsuchołech kiejsik jednego modzioka jak tuplikowôł kamratowi jedyn, deczko łoszkliwy, cufal:
– Wiysz Hajnuś, siedzymy sie ze Jorgusiym-Małym u mie dóma i wykôzało sie, iże synek blank nigdy niy słyszôł ło dziołchach na telefółn, co to wiysz ... my se kejsik ze glacatym Ecikiym łobsztalowali ...
– Jakosik mie ci to niy dziwi – łodpedziôł jego kamrat, tyn Hajnuś.
– Nó ale, suchej dalszij ... – trómfnół mu tyn, coch go podsuchowôł – moja babeczka robi we licyjóm, sam za winklym, miarkujesz?
– Nó, miarkuja we kierym ...
– Nó, tóż glingómy po ta „laska”, po ta dziołcha, bo niy kcielichmy za tela przepłôcać ...
– Nó, i ... i co dalszij Erich? – spytôł sie Hajnuś, a jôch sie dowiedziôł jak sie mianuje tyn łozprawiôcz.
– ... i za jakiesik pioyńć minute zwónek do dźwiyrzy.
– Tak gibko, ja? ...
– Nó, sómech bół zadziwióny, iże tak wartko, ale co tam, łotwiyróm dźwiyrze a sam ci takô dupyncjô blónd... nó ... ino brać ...
– Chopy, to wyście pierónym niyrichtik sóm ...
– ... to jô do tyj dziołszki: nó, prosza piyknie, zaproszóm ... a czamu tak wartko? Jes nôs dwiuch, trufóm .. móm nôdzieja, iże ci to niy szteruje i take tam jesce duperszwance rzóndza – łozprawiô ze biglym Erich.
– ... nó i ...
– A łóna zaziyrô na mie takim spłószónym weźrokym i napoczynô: ale ... jô ...
– Nó, tóż jô juzaś – gôdô dalszij Erich – iże eźli ji to blank niy wadzi, to zabulymy tuplowanie i coby sie blank nôs niy bôła ....
– Nó, i ... mogesz to gibcij łozprawiać ...
– ... a łóna jesce barzij spłószónô i juzaś: ale jô ino, jô ino ...
– Jezderkusie Erich, gôdej, co dalszij!
– ... i tak chopie, pôrã razy, aże na łostatku nóm śmiytła. Nó, tóż jôch sie łozgzukôł, łozhajcowôł i uzdôłech, co zaglingóm do tyj agyncji, cóż tyż mi to sam posywajóm. Biera mobilniok a sam ... SMS łod mojij staryj ze tego licyjóm: „Posywóm dziołcha, szkolorka po moje bryle, łóne leżóm na mojim nachtiszu we izbie ...
– He, he ... chopie, to môsz pierónym przesrane ... chobyś sie chopie zesrôł sztacheldratym ...
– Nó .... blank niy ...
– A to po jakiymu Erich?
– Nó, bo moja starô wrócióła ze szuli i ze pyskiym ku mie:
– Jakóż to niy poradziółeś znojśc mojich bryli? Przecamć leżóm samtukej, na nachtiszu!!! Łoślypnółeś, abo co?

Bitwa, szlacht pod Grunwaldym...

Historikery i inksze podszukowacze gyszichtów ze wszelijakich roztomajtych krajów, po wiylólytnich szkrupelnych analizach wszelijakich papiórów, na isto dokozali, co ta côłko haja pod Grunwaldym miała ci jużcić deczko inkszô raja, niźli to, czegochmy sie nauczyli wszyjske we szuli. Dziepiyro terôzki łostali łóne łopóblikówane, skuli tego, co żôdyn niy kciôł psować dobrego miana tych, tak ringujóncych sie tam ci wojôków, ... i to ze roztomajtych gróntów...
Nó, ale... Richtik to bóło tak:

Prôwda ło bitwie pod Grunwaldym 15 lipnia 1410 roku.

Idzie rozwidniok, zôranie. We lesie cuci sie polski lager. Śniôdanie, rzykanie. Jagiełło sztreknół sie przed swojim celtym, kiej ino dali mu skozać, co wrółz przikludziyli sie krziżacke posły.
– Panoczku! Królu! Srogi Majster, Ulrich von Jungingen forszteluje, coby miasto kwawo zmógać sie samtukej i potracić ku tymu kwiôt riterstwa, łoznaczyć jednego chopa snôs, ze kôżdyj zajty. Niych ci łóni zmógajóm sie we pojydynku, a kiery śnich wydoli, zwyciynży, tego kómpanijô uzdô sie za singerów we côłkij tyj grunwaldzkij haji.
Jagiełło deczko pomedikowôł i na łostaku przikwolół. Posły łodjechali, a tyn Jagiełło pokwanckôł sie ku celtóm swojich riterów.
– Suchej ino, ty, Zawisza Czôrny, masto haje bydzie ino pojydynek – pójńdziesz ringować sie ło ta wygranô bitwa!
– Nó, wiysz Włôdek, dzisiôj nie, ale pojutru ... ja! Nó, możno jutro... Ale dzisiôj niy wydola. Miarkujesz, impreza, balanga, narómbali my sie stopieróńsko nó i ... ganc ajnfach niy przemoga sie... łoklapnółech do łostatka...
Król pokwanckôł sie ku kolyjnymu riterowi:
– Ej, ty, Powała, pójńdziesz ringować sie ło côłko naszô wygrano bitwa?
– Wybôcz Włôdek, wczorej bóła balanga u Zawiszy. Napralichmy sie jak meserszmity, jak sroge belówy... nó i ... miarkujesz... Pojutru, na zicher, ale dzisiôj ganc ajnfach niy wydola ....
Jagiełło pokwanckôł sie po lekuśku dalszij i przi inkszym juzaś celcie gôdô:
– Zbyszko, Zbyszko, a ty pójńdziesz ringować sie ło ta naszô wygranô bitwa?
– Królu tym mój roztomiyły, niy przemoga sie, niy wydola. Bóła impryza, góścina u ...
– Ja, ja ... jô wiym! – U Zawiszy. Fto tam jesce swami bół?
– Nô, królu ty mój roztomiyły... cheba wszyjske...
– Swołej, skrzikej moje wojsko, niech ci sie wszyjske wojôki ustawióm we raji pode lasym!
Stanóło totyż wojsko wele lasa, naprociw króla.
– Suchejcie ino! Bydzie pojydynek ło côłko wygranô bitwa. Eźli ftosik swôs jes we sztandzie stanóńć do niygo?
Ritery siedzóm we kulbakach, we zatelach, kôżdy zaziyrô na drugigo, palice pospuszczali. Żôdyn niy kce, żôdyn sie do przodku niy ryje...
Łorôz kajsik blank ze zadku słychać:
– Jô! Jô! Jô kca! Jô pójńda!
Wszyjske sie łobziyrajóm i łorôz uwidzieli starego knakra ze brodóm do pôska, łoblecónego we jutowy miech, we szwory i jakesik chwańty.
– Jezderkusie! Chopy! Niy ma żôdnego inkszego?
Nó, i richtik, żôdnego inkszego niy bóło... ino tyn łobrzympoł...
Dali starzikowi dugi, dwurynczny szwert. Deptô starzik bez pole, tego szwerta niy poradziół udźwignóńć, wlece go za sia... Zaziyrajóm tak Polôki, kukajóm na niygo, a ze naprociw rajtuje na kóniu srogim jak szłopiec, zakuty côłki i do łostatka we glancowany rynsztunek, srogi jak dómb riter.
Jagiełło chyciół sie za palica i jamruje, a Polôki wrzescóm choby nôjynte:
– Staaaarzik, w noooogiii! W nogiiii, w noooogiiii... w nooogggiii...
Miymiecki riter jednakowóż sztartnół, dopôd starzika, kiery blank niy miôł chańdzi śmiatać... podniós sie kurz i wiater... blank nic niy bóło widać, ino szło usłyszeć jakiesik stopieróńske jojczynie... Po łoka mrziku wiater łosnożół pole ze kurzu.... Zaziyrajóm fest, kukajóm Polôki, a tam kóń bez szłapów, Krziżôk bez szłapów, starzik styrcy... i gracóm, ftorô mu dyrgotała jak sto diosków, dziyrżi swój szwert, tyn polski miycz na gôrdziyli tego miemieckigo ritera. Dychnół deczko i gôdô:
– Môsz ty chuju (łochyntolu) mocka szczyńściô, iże wrzesceli coby nooogiii..., w nooogiio..., bo bych ci, ty stopieróński giździe łeb upierdolół!

Viagra i ... silikón...

Wiycie, jakech już sam gôdôł, sznupia, zuchtóm bele kaj i łostatnio znodech słówecka jednego brazilijskigo móndroka, ftory erbnół już Nobelprymijô, Drauzio Varella, kiery tuplikowôł tak:
We terôźniyjszym świycie wydôwô sie wiyncyj pijyndzy na te ci strzodki zwiynkszajónce gyfil, potyncjô chopów i na silikón dlô babów, niźli na medikamynty prociw niymócy Alzheimera. I wszyjsko skludzô sie terôzki ku tymu, iże za pôrã lôt bydymy mieli krojcset starych bôb ze srogimi cyckami a ku tymu starych chopów ze fórt sztajfnymi i twôrdymi ciulikóma, za to żôdyn śnich niy bydzie poradziół sie spómnieć skuli cego to wszyjsko ... majóm.

Bercik już świtnół...

– Alojz! A cóżeś ty teli teskliwy i jankorny?
– Niy miarkujesz? Bercik świtnół, blank niy żyje!
– Nó, cóżeś ty? Jak to sie stanóło?
– Anó, Bercik wróciół łonegda do dóm, szluknół jednego abo dwa, legnół sie do prykola, zakurzól cygareta, łoblycze sie chycióło ....
– I co? Spolół sie?
– Niy ... zdónżół łozewrzić łokno i wyfuknół bez nie ...
– Jaaa ... miarkuja ... i połómôł sie côłki, blank na śmiyrć?
– Niy! Skorzij zaglingôł po fojerwera. Fojermaniô łozpostrzili take góminianne koło i tam fuknół.
– Pukło? Łozpraskło sie te koło?
– Niyyy ... Jakosik sie tak łod niygo łodbiół i nazôd czympnół do chałpy.
– Nó, i terôzki, to sie już cheba na zicher spôlół!
– Niy, niy! Łodbiół sie łod futrziny i ... śleciôł ...
– Jezderkusie! Gynał na sztreka?
– Niy, blank niy! Stôła ci tam ta łobsztalowanô fojerwera. Ze plałóm. Trefiół na ta plandeka, łodbiół sie i juzaś wskoknół do swojigo łokna.
– Zatrzas sie na amynt, prôwda?
– Niy ... Śleciôł nazôd, łodbiół sie juzaś łod tego góminiannego kółka i wleciôł rajn do pomiyszkaniô!
– Ło sto pierónów! ...Nó, tóż jak tyż to na isto tyn Bercik sie zatrzas?
– A ... zastrzylyli go policajty, ftore już tyż sie tam przikludziyli ... bo jich festelnie napocznół wkurwiać!

Rusko szczyróść...

Kiej ino sie skóńczóło lato, ludzie przi roztomajtych trefach łozprawiajóm ło latowych wandrach, rajzach, ło tym fto, co i kaj widzôł, co zwiydzôł, kaj bywôł i take tam jesce ... Po poruch sznapsach łozwôł sie jedyn deczko już zwiykowany ujek, ftory kajsik jesce we latach łoziymdziesióntych puściół sie na rajza swojim „moskwiczym” do Ruskich.
– Wiycie chopy, Ruske to sóm na isto nôjbarzij do porzóndku ludzie – napocznół ujek Bonuś. – Przocielske, wylywne ... Polôków, a tym tuplym Ślónzôków majóm festelnie radzi. Pamiyntóm jak kiejsik bez zima jakosik tajla (cheba szwinga) mi sie serwała we mojim autoku. Jakisik ichni bamber cugmaszinóm docióng mie do wsi, pijyndzy żôdnych łodymie niy kciôł, zakludziół do ichniego sołtysa, kiery jedziny we tyj dziydzinie miôł telefółn ... Dôł mi zazwónić .... Tajle mógli przijńść dziepiyro za trzi tydnie, tóż tyż zarôzki, na doczkaniu forszlagowôł mi góścina. Autok łodkludziyli my do kowôla. Tyn ci przi dwadziestogradusowym mrozie wymóntowôł stary „wahacz” (ta szwinga) ... Nó, i tak musieli my, musiôłech doczkać. Cuciółech sie ło szaroku a tu ci już na mie czekała srogô glaska bimbru i szisel kapusty. I takech se chopy siedziôł trzi tydnie u tego sołtysa ... Na łostatek tajle przijńszli, kowôl autok zrychtowôł. Pijyndzy juzaś wzióńć niy kcieli, piyńciolitrowô kanka bimbru na dróga mi dali ...
– A rzyknijcie ino ujku, a bóło to chocia dobre? – spytôł jedyn snôs.
Ujek tak kuknół na nôs zamglónym weźrokiym i pedziôł:
– Dobre? Chopy ... Po powrocie do Polski bez pół roku mi wosy i pazurska po tym nôpitku niy rośli ... ale dobre to bóło ... szmektne jak sto diosków!

Adresa...

Prziszôł rółz Hanys do farorza na wsi do spówiydzi i po cichuśku napoczynô:
– Farorzyczku, jô sie pôrzół, swadźbiółech sie ...
– Ło jezderkusie! To na isto ciynżki grzych. A z kimeś sie to pôrzół?
– A tego, to wóm farorzyczku niy moga pedzieć!
– Możno ze Kristóm łod Kopycioków? – pytô dociyrny farorz.
– Niy, niy ...
– Nó, tóż możno ze Kowolików Hanóm?
– Niy, niy ... tyż niy!
– Nó, nó to możno ze Ernóm łod Jóndercynyj? – niy dowo pokój farorz.
– Niy, na isto niy śnióm!
– Godej karlusie, bo niy dóm ci łozgrzyszyniô!!!
– Nó ale, kiej jô na isto niy moga tego wyzdradzić, niy moga tego pedzieć!
– Nó, pytóm łostatni rółz! To możno swadźbiółeś sie ze Cilóm łod Kulików?
– Niy, niy farorzyczku ... tyż niy śnióm ...
– Nó, tóż cióng fórt, łozgrzyszyniô niy bydzie, i tela!
Wylazuje tyn karlus ze kościoła a sam czekajóm ci na niygo kamraty ..
– I co?Godej! Dostôłeś te łozgrzyszynie?
– He, he, he ... Niy, niy dostôłech chopy łozgrzyszyniô ale móm pôra fajnistych adrysów!!!

Agyncjo towarzisko....

Ze dzieckami, jakech już gôdôł trza dać pozór. Wiycie, u nôs łozewrzili we dôwniyjszyj wanielickij farze, takô modrnô terôzki agyncjô towarziskô. No i kiejsik przi wieczerzy dwanôstolytni synecek pyto sie prómp:
– Tatulku, a co tak na sito, co tak prôwdóm robi sie we takij ci agyncyji towarziskij?
Łojciec ździebko stropióny, we sztichu łodrzykô:
– Anó, synecku, tak zaobycz to idzie pedzieć, co tam we tyj agyncyji robi sie cowiekowi, znacy chopowi dobrze za pijóndze!
Synecek ale bół zwiedowny i łogrómnie dociyrny. I tyż kiejsik, kiej erbnół łod swojigo łojca zwykowy taszyngeld, srogszy jak zawdy skuli dobrych notów we szuli, miasto do kina, poszôł do tyj naszyj chorzowskij agyncyji towarziskij. Glingô do dźwiyrzy, łozewrziła mu mocka zadziwiónô pufmuter i pyto sie go:
– A cóżeś ty synecku kciôł?
– Anó, paniczko, kciôłech, coby mie sam zrobiyli dobrze... móm pijóndze, móm, i to mocka!
Ta starucnô pufmuter napytała go rajn, a zatym zakludziyła ci go do kuchyni, ikroła trzi srogachne sznity chleba, poszmarowała fest masłym i miodym i dała to tymu syneckowi.
Na łodwieczerz synek wkarowôł do chałpy i już łod proga wrzescy choby nôjynty na côłki karpyntel:
– Mamulko, tatulku, bółech ci dzisiôj we tyj naszyj nowyj agyncyji towarziskij!
Łojciec chnetki śleciôłby ze stołka, mamulka wyblyscóła ślypia...
– I co? I co? – pytajóm zdymbiôłe....
– Dwie smógech, ale ta trzeciô ino... wylizôłech...

Pamiyntoł....

Latoś przikulwitało sie samtukej do Chorzowa na Pnioki łogrómnie zwiykowane już małżyństwo, ftore po drugij wojnie wykludzióło sie côłkóm familijóm do Bochum we Miymcach. Przifurgli na tyn nasz flugplac we Pyrzowicach, a iże mieli gryfne pynzyje, łobsztalowali sie taksa, kierô jich miała prziwiyź do familijantów we Chorzowie. Jadóm sie tak, jadóm i łorôz taksiôrz łobracô sie ku nim i letko zachrapociałym głósem sie pytô:
– A rzyknijcie mi roztomiyli, skany‘eście przifurgli?
– Anó ze miymieckigo Bochum – łodpedziôł ze rułóm starzik.
– Co łón kciôł Jorguś, co sie pytôł? – wrzescy do ucha tymu starzikowi festelnie już guchô starecka.
– Anó, Agnys, łón sie pytôł skany my sie sam przikludziyli.
Jadóm tak, kulajóm sie dugszô kwilka i tyn taksiôrz juzaś łobracô sie ku nim i juzaś sie opaternie pytô:
– A sómeście to richticzne Miymce abo możno Ślónzôki?
– Jô jes Ślónzôk, ale moja Agnys to jes po łojcach Miymra. – łodpedziôł juzaś ze rułóm starzik.
– Jorguś, Jorguś, a co juzaś kciôł tyn karlus za lynkiyróm? – pytô sie uwziyńcie guchô starka.
– Łón sie pytô eźli my sóm Ślónzôki abo możno richticzne Miymce.
Jadóm dalszij i łorôz tyn taksiôrz sie juzaś pytô:
– A dobrze wóm sie tam wiydzie we tych Miymcach, ja?
– Ja, panoczku, dobrze, sómy już łoba na pynzyji i beztóż tyż kcieli my terôzki nawiydzić moje miasto i tyż możno przocieli, ftore jesce niy skipli.
– Jorguś, Jorguś a co łón juzaś łod cia kciôł? – pytô sie starecka.
– Łón sie ino spytôł jak nóm sie darzi tam we tych Miymcach...
Za jakisik juzaś łoka mrzik taksiôrz gôdô tak pół do sia, a pół do tego starzika:
– Jô miôłech kiejsik dziôłcha we Bochum... żadnô jak noc przed geltakiym... takô barzij szlóndra i krapyka, ale fest zabranô bóła, pijynżno po łojcach, tela, co nic z tego niy wylazło, bo sie symie kamraty durch i jednym ciyngiym śmiôli, iże sie kca łobabić ze... heksóm...
– Jorguś, Jorguś, a co tyn gryfny synek za lynkiyróm kciôł terôzki łod cia?
– Nic, nic takigo... łón cie... poznôł!!!

Baba ze mobilniokiym...

Wiycie, cowiek mô roztomajte dnioszki w tydniu. Rółz jes gryfniście i szpasownie, a juzaś inkszym razym jes blank łoszkliwie. Jô tyż we łóńskim tydniu miôł taki fal. Blank ło szaroku, nó dló mie to bydzie kole dwanôstyj, wlożech do banki, boch kciôł zakulwitać sie do Katowic. Banka, jak to banka, wszyjskie driny take jakesik przimulóne i łoklapniynte, jak to zawdy we pyndziałek przed połedniym, błógostan cichóści ... I łorôz jak mi jedna żadnô mamzela niy napocznie bez mobilniok fandzolić ... Nó, myślôłech, iże mie pierón szczeli! Jakisik ci iptowaty plastik (takô, Wiycie sztucno chnet do imyntu baba) uzdôł se z ranca powrzesceć do mobilnioka. A tak prôwdóm, toch jesce do terôzka takigo żadnego widoku niy widziôł. Bo dejcie pozór, śtyry wôrstwy na fresie: solarióm, puc, solarióm i juzaś puc – pewnikiym to skuli tego, coby sie niy łozpłynyło na fresie.
Nó, tóż jadymy tak se dalszij, wszyjske we tyj bance ściykłe na tego babsztyla, już do łostatka łocucóne i ... łorôz haltynsztela. Zbiyróm sie do wyjńścia, zaziyróm, a sam tako maluśkô starecka tyż kce wyjńść ze wózykiym. Ftosik ji już ale pómogô, tóż tyż ino czekóm aże wysiednie, cobych i jô móg wylejźć. A tu łoroz tyn erzac nyjgerki nôgle mi sie na plecy ryje i wrzescy na côłki karpyntel:
– Gibcij! Gibcij! Mie sie pierónym ścigo, uwijóm sie jak sto diosków!
Nó, i wtynczôs niy szczimôłech. Łobracóm sie ku nij fresómi, i nôjbarzij ci zgrzyndliwie jak ino poradza, ciepia ku nij:
– A kajżysz sie to mamzelo spiychosz, kaj ci sie szlóndro jedna tak uwijô?
Przecamć ... plastik rozkłôdô sie bez 1000 lôt!
Nó, a rest tego dnioszka miôłech na isto szykowny ...

Gwołt...

Wiycie, trefiółech niydôwno jedna moja, jesce modô sómsiôdka, kierô róncz przikludziyła sie nazôd ze wywczasów. Łopôlónô, wysztafirowanô choby ficywyrt we Boże Ciało, a rada, choby ji fto nowy lipynsztft fóndnół.
– Nó, i jak tam na wywczasach sómsiôdko – pytóm sie jóm opaternie, bo wiym, iże zółwizół, chobych i niy suchôł napocznie łozprawiać, i sie ku tymu asić.
– Panie Ojgyn! Fajniście, fajniście ci nóm bóło na wywczasach.
– Ja, kôżdy tak gôdo – padóm ji na to cichuśko.
– Panie Ojgyn! Nôjprzodzij we Turcyji Ana, Elza i mie... zgwôciyli!
- Nó, i?.....
– Zatym zakludziyli my sie do Grecyji i tam tyż Ana, Elza i mie zgwôłciyli...
– Jezderkusie! Niy gôdejcie sómsiôdko, tam tyż?
– Ze Grecyji wykludziyli my sie do Szwecji...
– Nó, i co?
– Nó, i tam, panie Ojgyn, zgwôłciyli Ana i mie...
– Niymożebne! A Elza?
– A Elza... niy kciała!

A zatym i Zaduszki...

Chocia miarkujymy, iże żôdyn snos niy jes niyśmiertylny (a kôżdymu sie zdo, co to łod niygo sie ta niyśmiertylność napocznie), to kiej sie zemrzi kómuś, kogo mómy festelnie radzi, zawdy to jes wtynczôs tragedyjo. I zawdy wteda medikujymy: Czamu Łón? Czamu Łóna? Pónbóczku! Czamu tyn synecek, lebo czamu ta dziołszka?
„Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje,
Żem widział umierając dziecię swoje!
Widziałem, kiedyś trzęsła owoc niedordzały,
A rodzicom nieszczęsnym serca się krajały.”
– pisôł na Jón Kochanowski, coby niyskorzij jesce dociepnóńć jankornie:
„Czasie, pożądnej ojcze niepamięci!
W co ani rozum, ani trafią święci,
Zgój smutne serce, a ten żal surowy
Wybij mi z głowy!”
Ja, ja... i łozżygejcie, łoświyćcie jakosik jednã chocia świycka za tych wszyjskich, kierych sam już snami niy ma i niy bydzie, kierzy już pojńszli hań-tam, kaj wszyjskie kiejsik pójńść muszóm, choby byli i bogate, bo jim ta kostucha, ta śmiyrtka tyż blank niy łodpuści, tyż czasu niy borgnie. Jedna świycka, maluśko blank lampecka, choby i w dóma abo kole krziża na ceście. Bo możno i nôm kiejsik bydzie tyj świycki potrza; przeca żôdyn niy poradzi zmiarkować kiej i kaj nôs tyn nasz Pónbóczek do sia napytô. Nó, tóż trefiymy sie na smyntôrzach, na kiyrchowach i możno kajsik przi sztrekach, cestach, kaj tyż jakosik świycka idzie rozżygać. A na łostatek jesce teskliwe sztrofki. Fto je napisôł, niy miarkuja (znodech je we internecu) ale dejcie na nie pozór!
„Tłum
Przyszli
kupili lampki, kwiaty, gałązki
i słodycze w kramach przed cmentarzem
teraz szukają grobów swych bliskich
liczą dróżki i żują cukierki

Przy jednym rozwidleniu
między grobami
staruszka
klęczy w błocie i deszczu
zimno
w czarnym płaszczu
zgięta prawie do ziemi
mokra chustka oblepia jej siwe włosy
w wyciągniętej trzęsącej się ręce trzyma pusty plastikowy kubek

Wszyscy jednak się śpieszą
ze szlachetnym zamiarem odwiedzenia grobów
mijają ją malutką
pochyloną

Wrócą
do ciepłych domów
z poczuciem spełnionego obowiązku

Deszcz pada coraz gęściej
Nadchodzi zimny zmierzch.”

Halloween, u mie niy...

I niy kciôłech ło tym gôdać, ale tak ci mie to dopolóło, iże musza sam chocia ino spómnieć ło tym. Bo, tóż mómy jużcić richtik choby w Americe. Mockach już ło tym rzóńdziół, ło tych wszyjskich Walyntynkach, św. Patrikach, roztomajtych cudzych fajerach. A łóńskigo roku, tak jakosik na dziyń przed Wszyjskimi Świyntymi przikwanckołech ci sie na ździebko sztajfnych szłapach i ślegnołech na szeslóng, coby sie moja staro niy kapła, iżech niy jes monter. Przecamć ci mi słepać blank niy „wolno” (a jak gôdôł ficywyrt we lazarycie: kiej niy wolno – no, to wartko!). Aż tu narôz, jak niy gruchnie muzika (sóm szlagcojg to cheba mog i szyby we elzinym wertiko szczaskać ), a jakiesik ci tam szarpidróty niy nasze pieśnicki ku tymu wiskajóm, chocia tyż ze srogim larmym. To ci jesce bóło małe piwo. Tak na łodwieczerz gawca ci sie, a sam wele naszyj klopsztangi na placu skokajóm jakiesik cudoki. Na łeby powrajżowali bele jake roztomajte larwy zbajstlowane ze ... bani.
Ludzie, małoch hercszlaku niy dostôł. Lejza ci na dół na plac i gryfnie pytóm :
– Suchejcie nó łochyntole pieróńskie, cóż ci to sie samdo dioska dziyje ?
– Panie Ojgyn – rykli łorôz te łoszkliwe gizdy – co wy to przedwojynny, i niy miarkujecie, iże dzisiôj mómy halołin (Halloween)?
Anó, możno niy blank przedwojynny, ale kiż pierón tyn jakisik diosecki halołin – myśla sie – i ida ku Myrcikowi, ftory mô cera we Irlandii. I łón ci mi dziepiyro pedziôł , iże to ci jes take hamerikańske świynto (choby ci te nasze starodôwne polske Dziady) przi kierym bajstluje sie roztomajte gupoty, na fresy sie wkłôdô bele jake larwy i robi sie larmo na côłki karpyntel.
Nó, ja ... terôzki wszyjsko muszymy choby afy podrzyźniać, co ino capi letkim auslynderskim, hamerikóńskim cuchym. Ale, do tego, to jô ci sie już na isto, prôwdóm blank niy przibadóm i tela !!!
A tak blank na łostatek, coby mi żôdyn niy pedziôł, iże jô ino sam jankor i srogo żałość po naszych starodôwnych prziwykach flyjguja, rzykna tak jak kiejsik tyż to tyn nasz Jan ze Czarnolasu pisôł:
„Nie porzucaj nadzieje,
Jakoć sie kolwiek dzieje:
Bo nie już słońce ostatnie zachodzi,
A po złej chwili piękny dzień nadchodzi.”
Tak sie tyż terôzki medikuja, że to boło by na tela, trza ino jesce we pyndziałek i wtorek (ja, przi Zaduszkach tyż!) deptać na nôjbliższy smyntôrz, i jesce kómuś ta świycka łoświycić, jesce jedyn pociorek zerzykać.

Tóż chowcie sie, trefiómy sie na kiyrchowie

Zapierónowany... pierón...

Jesce za blank starego piyrwyj – jak zawdy berali moja Starka Klara – dziecka by sie niy łopowożyli przi łojcach, starzikach abo ino przi jakisik cudzych pedzieć niygryfne słówko jernika, jezderkusie, co ło pierónie sam niy spómna. A i jesce jô ze bracikiym, kiejby nóm sie cosik takigo bulkło, wypsło to by my zarozki łod mamulki łoberwali lapóm abo kopyścióm bez rzić. Nó, nó ... rzić tyż niy szło przi majoryntnych pedzieć, abo – niy dej Pónbóczku – cosik spómnieć ło dupie. Żôdyn tyż ze tych łojców mojich kamratów, kierych łod malutkości bocza, kierych znołech jesce łod trowniola, wtynczôs tyż niy sklinali przi dzieckach. I niy bółoby sam ło czym rzóndzić kiejby niy to, iże terôzki dziecka poradzóm tak sklinać, tak pierónić, iże niyjednymu starymu prykowi nikiej jô uchole poradzóm uświyrknóńć. Ja, jô miarkuja, iże terôzki i we telewizyji, i we bele jakich cajtóngach idzie sie tych wszyjskich żadnych i grubelackich siydmiuch bolyści niy zważujóm blank na to, co tyż jejich dziecka poradzóm słówecek naumieć. A, tyż i te mode, niełopiyrzóne mamulki i tatulki łod wypiytnościć. Sómech kiejsik słyszôł tako ci gôdka. Dwiuch modych żynioli zicło sie sam u nos u „Breka” przi piwie i tak po jakisik kwilce roztomajtego przekazowanio, paradzynio sie swojimi dzieckami jedyn śnich gôdô:
– A wiysz Acik, jak ci to mój maluśki Armando poradzi już farónić i sklinać?
– Niy gôdej, Ernst, tyn twój synecek poradzi tak festelnie sklinać ? A wiela to łón tyż mô lôt? – pytô sie tyn drugi kamrat.
– Nó, zeszły miesiónc pizło mu już styry lata!!!
Na to łozwała sie kaczmorka, kiero pewnikiym bóła już po Abrahamie:
– A rzykać panoczku, to tyn wasz synecek tyż tak gryfnie poradzi, ja?
– A dyć dejcież pokój paniczko Agnys ... taki maluśki synecek ?
I sam môcie taki prawy przikłôd, do cego to idzie dójńść, kiej sie niy poradzi moresu we chałpie udziyrżyć, dziecka niy sóm sztryng trzimane i mogóm łóne robić, co jim sie ino rzywnie widzi, a kiej by mu na co łojce niy dali zwólo, to bydzie pokazować, stowiać muki. I sam winowate sóm wszyjskie dojzdrzałe, majoryntne ludzie naobkoło. Przeca terôzki to ani rechtora, ani tyż swojigo kapelónka abo katychyjtki, dziecka nie suchajóm i we zocy, reszpekcie niy majóm. Nó, ale to już jes blank inkszô bôjka i jô niy ło tym sam kciôł dzisiôj rzóndzić. Sztimuje mi sam jedyn fal, kiery jużech kiejsik gôdôł ale rzykna rółz jesce: Kiejsik kole naszygo kościoła, kole mojij „Józefki” rómplowało poruch gizdów, łochyntoli tak możno dziesiyńć lot starych. Łoroz we tym côłkim larmie i rómraju jedyn najduch jak niy wrzesknie:
– Dej pozor Acik, bo jak cie świtna w rzić, to ci paniynka w ślypiu zarościeje!!!
Usłyszôł to nasz kapelónek, łapnół tego lómpa za dakel i ekleruje mu, co tak sie niy gôdô, bo tak ino żadziole klycóm, a te słówecko rzić, to ci jes w gymbie takigo bajtla srogi grzych !!!
Na to tyn rojber i rozwiynźluch fałesznie ci sie tego kapelonka pytô:
– Pónfraterku roztomiyły, pedzóm mi łóni, co jes wiynkszyjszy grzych: jak sie rzyknie rzić, abo jak sie kómu naświto do rzici ???
Zdrzicie go, jaki śniygo klugszajser?
Nó, a mie, tak po prowdzie, idzie ło take na isto szykowne, take gryfne ślonske słówecko: pierón. Wiycie, rozcasu, za starego piyrwyj, możno za staryj Polski (tak mi zawdy tuplikowali jedna i drugo moja Starka) szło tyż ździebko posklinać, pofarónić. Ale to byli take słówecka jak niy przimiyrzajónc: jerómbol, pierómbol, pierzina kandego, pierucha, ty giździe dioseckki (jak sie kogoś kciało posklinać), stodiosecko, giździorsko marcho, berdyjo do kupy ze bezkurcyjóm, i wiela, moc inkszych. Ale szło tyż szykownie pedzieć ło jakimsik guzdroku, ło chopie, kiery mô ruła jak z żeleźnioka, kiery mô richtich langy lajtóng coby sie yntlich gibnół, coby tyrôł piedrónym, uwijôł sie drap, na flot, nó ... coby pierónym szprajsnół. A szło tyż na ślimoka, zawalaca, lebra abo mamlasa pedzieć, iże śniego jes takô dupa w kraglu abo blank ci łón jes taki niyboszczyk sztrucla po stojóncku srôł. Kaj tym wszysjkim słóweckóm do tych, kiere idzie we internecu przecytać abo u mie łod dziecek (a terôzki nôjbarzij to ło dziołszek) u mie szpilplacu przi mojij „siedymnostce”, mojij szkole kajech niyrôz łod rechtora (kiej mi sie co poniykedy wypsło, z gymby wyfukło) próntkiym abo i fyjderbiksóm nachytôł.
Miarkujecie, co jô tak krajzuja, metlóm i łomylóm bele kaj i nałobkoło. Bo kca dójńść yntlich do tego pieróna. Jake to ci jes gryfne, szykowne i prawe ślónske słówecko. Tym „pierónym” idzie wypedzieć wszyjsko, idzie pokôzać, co cowiek jes nerwyjs, idzie kôzać komuś gibnóńć sie, i idzie tyż je wstyrknóńć lecy kaj jak słówecko: łónacyć. I kajsiś żech wycytôł, co jesce we latach dwadziestych zeszłygo wiyka jedyn nasz ślónski karlus, Górnoślónzôk ze Bytónia sklinôł na łówczysnygo prezidynta Republiki Weimarskij marszala Paula von Hindenburga i mianowôł go : pierónym łognistym. Łapli go szandary, powiydli do gyrichtu kaj winowali ło ubliżowanie prezidyntowi. Tela, co sóndca niy bół isty, co tyż te słówko gelduje, co tak na isto kciôł tyn bytóński karlus pedzieć. Napisôł ci łón do tego prezidynta cy łón sie cuje sponiywiyrany, cy jimu tyn Bytóniok ubliżowôł, kiej go mianowôł: pierón? Na to wszyjsko grof Hindenburg łodpedziôł „kurz und bündig” znacy krótko i knółtlowato: NIY ! Nó, i tyn karlus wylôz niywinowaty.
A na łostatek idzie gryfnie rzyknóńć za naszym tyż ślónskim karlusym, za jednym mondrokiym, kiery sie Heinz Olesch mianowôł:
„Czy ciężko jest, gorąco albo zimno
z głębi uczuć moich
wyrażam uczucie, smutek lub żal
słowem mocnym i dosadnym
niezwykłym i radosnym
"pieronie" a lżej jest mi na sercu.”
Do sto pierónów! Gryfnie ci to łón bół pedziôł !