Kómputer, Gustel i ... jô

Siedymnôście – gôdô jedyn grôcz, łoziymnôście – gôdô inkszy, móm – gôdóm jô. Dwadziyścia – móm. Dwadziyścia dwa – móm. Dwadziyścia śtyry – móm. Grać. Biera tajlóng, zwekslować, dwie karty do lauby, styknie. Jô gróm grana, ale jeżech na zadku. Grôcz piyrszy wylazuje ze królym herc, drugi ciepie nojnka herc, a jô biera azym herc. Nó, i terôzki jô – dupek krojc, piyrszy grôcz – dupek szel, a drugi ciepie na to nojnka szel. Nó, tóż jô juzaś – dupek herc, piyrszy grocz na to ściepnół dupka grin, a trzeci dociepnół aza grin. Styknie, kiej terôzki rzykna, iżech wygrôł za śtyrdziyści łoziym łocek. I tak po tych łoziymnôstuch szpilach wygrôł Jorg aże tysiónc sto trzidziyści siedym łocek. Wiycie już, pra? Jô gróm szkata. Ino niyftorzy sie spytajóm, po jakiymu aże po łoziymnôstuch szpilach, i czamu Jorg, kiej gôdóm, iże to jô gróm we tego szkata?
Anó, gróm ze maszinóm, chyciółech sie ze mojim kómputrym, kiery mi moja Elza do kupy ze niyboszczkóm Świekróm gyszynkli kiejsik, pôrã lôt tymu nazôd na „Dziecióntko”, tego dioseckigo szkata, boch sie taki zgniyły zrobiół, iże już blank niy łajża do Pyjtra ani do klubu coby ździebko poszkacić. A Jorg to skuli tego, iżech sie bali do masziny gańbiół wkryklać Ojgyn, bo to pierońsko ujma i srómota, coby richticzny Ślónzôk zicnoł do kompa, coby śniym poszkacić.
Ludzie! Terôzki my sie czasów doczkali. A kiejsik to szkata grało sie wszandy, we zegródkach, na plantach kole „Józefki”, na „balzamgórce”, na szachcie i „amelóngu”. Jak ino szło poruch hajerow bez pole ze „Maryny” abo przi zantbanie ze „Barbórki”, to zarôzki kajsik zicli i napoczynali szkacić. Kaj ino sie spichło trzech abo śtyrech Ślónzôków, zarozki bajstlowali szpil. Niyskorzij to i gorole, kierzy sam dó nôs, do Chorzowa (i niy ino do Chorzowa, bo na côłki Ślónsk) przikludziyli sie za robotóm na grubie lebo we werku, tyż próbowali szkacić. A wiela uciychy mielichmy przi jejich rajcowaniu, bo przeca jejich gôdka blank do szkata niy klapowała. Nó, co jô byda tela gôdôł. Przeca to sami wycie jak sie tak jednygo ze drugim za balek cisło podwiyl sie chop niy skapnół ło czym tak na isto jes gôdka. Bo sam u nôs to po fusbalu nôjważniyjszy dlô chopa to bół szkat. A i baby czasym brali sie do szpila. Bóła ci u nôs we werku tako jedna Agys, kierô tak szkaciyła, iże ani niy sie niy spodziôła, kiej jeji chop wzión śnióm szajdóng. Śmiychu ci skuli tego bóło, iże hej. A łóna boroka wteda jesce barzij szkaciyła i kupie chopów za skóra zalazła, bo richtik dobrze grała.
A bół ci sam u nôs na Pniokach Gustlik Myrcik, kiery côłkie swoji życie grôł we szkata. Prziszoł ci ale na niygo taki dziyń, kiej Pónbóczek pedziôł ci mu: styknie Gustliku tego dobrygo, dosik żeś sie sam na tyj ziymi natropiół, nabakôł, pójńdziesz ty terôzki ku mie. A jejigo kamraty ze kierymi durch pinkolół we karty, szkaciół – podwiyl mu jesce truchły niy zaklapli – wrajziyli mu do kabzy ze ancuga (we kierym go jejigo staro kôzała pochować) gryfnô, nowo tajla szkatkartów coby Gustel mog i w niybie ździebko porajcować. Przifurgła ci tyż duszycka starego Myrcika do świyntygo Pyjtra a tyn łod szweli gôdô:
– Bółeś Gustliku tam na ziymi dobry chop, krziwdy żôdnymuś niy zrobiół, niy naszkłódziół i chociaś czasym mało wiela wysłepôł, pójńdziesz do niyba. Ino szkatkarty musisz łostawić we tyj niybianskij siyni!!!
Wejzdrzôł sie tak Gustel na świyntygo Pyjtra, pomedikowôł i blank słósznie gôdô do świyntygo:
– Świynty Pyjtrusie, kiej jô sam niy byda mog sie ze kamratami abo janiołkami poszkacić, to gryfne dziynki. Jô ci tam wola pójńść do piykła, tam trefia mojich kamratów i byda se móg pôrã szpilów machnońć. Przecamć cosik trza bez ta côłko wiyczność robić, przeca samym rzykaniym toby cowiek niy szczimôł, niy wydziyrżół pra?
Stropiół sie świynty Pyjter, podrôpôł sie po tyj swojij siwyj brodzie, deczko pomedikowł i pado:
– Môsz prawie Gustliku, sam bydziesz tyż móg poszkacić, jô ci to ze naszym Ponbóczkiym sporzóndza. Nó ale, wiela razy bydziesz grôł, tela razy tam na dole, na ziymi bydzie dysc, chlapaka i rzgmoty.
I tak ci tyż to do dzisiôj jes. Kiej ino napoczyno siómpić dysc, pewnikiym stary Myrcik biere sie do rajcowaniô. Jak gruchnie jakisik pierón – Gustel trómfuje. A kiej siaróńsko rzgmi, to znak, iże stary Gustlik przesmoloł, przedrzistôł ci do imyntu szpil ze kóntróm.

Żyniaczka abo ... co to jes żyniaczka?

I terôzki mi sie sam spómniôł kónsek, kiery za starego piyrwyj berôł Karlik ze Kocyndra, znacy sie Stanisław Ligoń, kieregoch miôł we srogij zocy i do dzisiej we festnym reszpekcie. A, iże jo kiejsik miôł festelnie rôd te Jejigo côłkie beranie, bojcynie a niy poradza terôzki spomiarkować kajech to piyrszy rôz usłyszôł, kaj żech to gynał naszoł, byda sam terôzki to rzóndzioł tak, jakech to łod modzioka spamiyntôł, jakech to boczół i kajniykaj – bez te łostatnie poradziesiónt lôt faflôł :
Żyniacka to jes sztrofa za tyn rajski fyjler Yjwy i Jadama i jejich festno pokuta. Coby wlazować we żyniacka trza niy mieć wszyjskich w dóma. Kiej cowiek jes blank mody i sie żyni, lebo wydôwo, to padajóm na takigo chopa ciubaryk i gupielok, starszyjszy – to ćmiyl a kiej już blank stary – to niyboszczyk sztrucla-po stojóncku sroł. Gôdajóm ło wszyjskich żyniolach: fujara, cymbôł, trómba i tak bez côłkie życi chop jes zawdy jakimsik insztrumyntym do muzyki, bo bali i kiej jes blank maluśki to tyż gôdajóm na niygo trómel znacy bymbyn. Juzaś ło babie, kierô sie wydôwo, to gôdajóm co udôwo inkszo, niźli na richtik jes.
Kiej sie ludzie żynióm to wszyjskie gôdajóm, iże sie łóne blank zwekslujom na inkszô zorta. Chop ze jargały, napasztliwca i klugszajsra, robi sie zarôzki tulejóm lebo ślimôkiym, juzaś baba ze aniołka i dziubecka, robi sie rajculóm, pyszczycóm i rzgmi na cołki karpyntel nikiej szejściolampowô „superheterodyna”. Tela, co tyn radijok idzie wyszaltrować a baby ... niy. Babeczka we chałupie sie zdô, baby trza, bo bez baby toby chop blank sie schacharzół, ślôz na psy. Łóna ci przeca poradzi i ze jegły i grample, widły zbajstlować. Chopa tyż na isto potrza, bo bez chopa, choby i ipty, niy bydzie dziecek (nó, możno terôzki cosik tam wyształnujom i wyczachmarzóm roztomajte hamerikóńskie móndrôki). Na tym zogónie wdycki sie chop ze babóm dogwarzóm, choby ci sie blank bez côłkie żywobycie do kupy niy poradziyli spokopić. Chop zawdy chalatô i stynkô na baba, a juzaś baba tyż fest molyndzi na chopa. Nó ale, tak już cheba musi być, bo jedyn bez drugigo niy poradzi sie spamiyntać, a i te côłkie ananasy i mandle, we tym raju pociepli, coby do kupy tyn diosecki côrny chlyb na beztydziyń wrôz ćkać, choby i zakalec miôł, bele by bół herski. Gorzôła wypokopiół chop, kiery miôł zwadliwô babeczka, juzaś woda – wykidanô ci na palica chopa – snokwiyła na doczkaniu ... baba. Jesce, coby chopa do porzóndku sporzóndzić mô baba – we letkich falach – nudelkula, srogi hôk abo mokrô lapa, i wtynczôs dziepiyro chopowi sie wybiere, łozjaśni, iże jejigo babeczka, to niy jes szucman lebo policajt, kiery zawdy tego ordnóngu wachuje i wystrzeguje, chocia ino łóne łoba niy poradzóm spokopić, po jakiymu dziecka larmujóm i łozdziyrajóm ci sie na côłki karpyntel. Sóm tyż take po żyniacce, kiere sie ciyngiym pieróm ale, wtynczôs mianuje sie to ... „harmonia” (juzaś jakisik insztrumynt). Ino tak po prôwdzie niy poradzã do łostatka spokopić eźli to jes móndharmónijka lebo akordijón, cija cy kneflówka. Nó ale, tak by tak, jes to gryfny „insztrumynt” na kierym do kupy majóm grać i chop, i jejigo babeczka.

Dupa abo... rzić...

Dzisiôj połozprawiómy ździebko ło ... dupie. Ja, bo to tak ino sie zdowo, iże ło tym niy idzie gôdać, że to niy lza we dobryj asiście. Ale to niy jes tak blank do łostatka prôwda. Nó, tóż jadymy podle raje:
– Dupa wypokopiół, wysztudiyrowôł ruski sztudyrok Wołkow. Beztóż tyż zawdy godómy: „dupa Wołowa”.
– Inksi juzaś twiyrdzóm, iże dupa wynôlazła jedna frela, kiero sie Marynia mianowała. Skuli tego tyż te istne łozprawiajóm ciyngiym ło dupie Maryni.
– Dupy ale pewnikiym niy wysztudiyrowoł nyjger, bo przeca gôdô sie dupa bladô.
– Trza sam terôzki pedzieć, co dupa połni ważnô róla we fizyce, we ruchu łobrotowym. Przeca wszyjsko, jak chopy miarkujecie, krynci sie i fómluje nałobkoło dupy.
– Dupa bedinuje aji do przekazowaniô bezzglyndnych zignali niysłównych. Przeca dobrze, gynał wycylowane świtniyńcie w dupã gryfnie dôwo ci do wymiarkowaniô, co tyż cowieik cuje dlô tego świtniyntego.
– Dupie idzie tyż aji dać skôzać ymocyje przichlybne, na tyn ci przikłôd dać dziubka w dupa.
– Dupa moge tyż być szmektnym lizôkiym. Szczyśnie, co niy wszyjskie sam u nôs sóm „dupolizami”, podlizkóma.
Uniwerzalnóść dupy nie mô łostatku, niy kóńczy sie na tym, jes łóna anó niywymównym koflikiym, kistóm: we dupie idzie mieć côłkie łosoby, a bali i côłkie spółycznóści.
– Dupa posużić moge niyrółz za szimel: mocka rzecy jes przeca do dupy, tym samym dupa społniô róla uniwerzalnygo mustra ze kierym sie idzie na sztich spuścić.
– W dupa (abo tyż po dupie) idzie nachytać. Dziôłanie te sztrabuje wiyńzi ymocyjónalne miyndzy łojcami a dzieckami. Króm tego dupa społniô róla zica, gôdómy przecamć: siednij sie na dupie, wdycki tyż ci z przidôwkiym byfyjli dopółniajóncych, ja na tyn przimier „[...] i siedź blank cicho!”
– Łokreślyni „dôwać (dać) dupy fónguje we dwiuch znaczyniach: erotycnym i wertujóncym, jednak symnóńć kogosik z dupy – ino we tym piyrszym.
– Idzie bali wachować swojã (abo kogosik inkszego) dupã, co ino sam potwiyrdzô ważnóść dupy we łotôczajóncym nôs świycie.
– „Jóńć sie czegoś łod stróny dupy” łoznaczô niyrichticzne podyńście, łod zadku, łod kóńca; dupa fónguje sam jako łodpowiydnik, zynónim łodwrótności.
– Dupa moge być haltrym, handgrifym, idzie sie przeca dziyrżić czyjiś dupy. I niy skazuje na brak równowôgi, ino na brak samodziylnóści.
– Dupa moge tyż skazować na cowieka, kiery jes cielepóm abo gryncbułóm i wteda gôdô sie na niygo: dupa w kraglu.
– A kiej cowiek citnie bez pożygnaniô, zabiyrô gracki i gymzi na swój plac, gôdô sie ło takim, co wzión dupa w troki.

Sztiglowanie i... szajdóng...

Wszyjskie miarkujóm, iże babóm na tym gryfnym świycie niy jes letko; bali pedziołbych: moc procnie. Ynglicke móndroki wypokopiyli razinku i tyż ci to zarôzki wyfaflali, iże baby poradzóm zapodziôć, zapochónić strzydnio trzi-śtyry lata swojigo życiô na same ino rychtowanie sie do wyjńściô ze chałupy. Kôżdydziyń z rańca, ło rozwidnioku łofiarować, przesmolić przed zdrzadłym aże śtyrdziyści minutek ino na to, coby wyglóndać lepszij niźli tak ci prôwdóm wyglóndajóm. Juzaś sztiglowanie sie, sztafirowanie na łodwieczerz zajimô jim, poradzi jim zebrać bali i ze dwie godziny. Nó, i kuknijcie ino! A niyskorzij to baby ciyngiym wajajóm, co na nic blank czasu niy majóm, na wszyjsko jes jim tego czasu knap.
A chopóm – i żôdnego sam chopa niy wyzdradzã – styknie na narychtowanie sie do wyjńściô ze chałupy zajimo pôrã minutek, beztóż tyż majóm chopy sporzij czasu na robota i na wszyjskie swoji ptôki. Niyftore łosobliwie szporobliwe i szprymne chopy, zarôzki po wyjńściu ze chałpy niy wrôcajóm sie nazôd i bez porã dni, coby niy musieli juzaś wylazować dwa lebo trzi razy za rajóm.
Byli take móndroki, kiere kcieli to babóm wszyjsko wyeklerować ale wykôzało sie, iże terôzki i po tych śtyrdziystuch minutkach jejich baby blank jesce niy byli fertik do wyjńściô ino gracali sie jesce kieladziesiónt minutek.
I wiycie, te nadbytnie minutki stykły, co chopóm przyjńdzie już szkrabka na wylazowanie ze chałpy i napoczynajóm łóne wtynczôs machlować wszyjsko, coby we tyj chałpie łostać. A przidarzić sie tyż moge, co jakisik chop barzij możno nerwyjs, taki barzij porwôł, prasknie te swoje babsko bez fresa i jesce niyskorzij gôdô sie we gyrichtach, co to jes „przemoc domowa”. Moge juzaś tyż być inkszy fal i tyż te istne wylazujóm sie same i żôdyn niy mo szajnu, anóngu kiej sie taki miglanc wróci abo eźli blank sie już nazôd do tyj swojij staryj niy przikulwitô.
I tu ci jes jedyn jesce knif. Chopy muszóm mieć gynał tela czasu no to, coby sie narychtować na łostanie we chałpie, wiela babóm zetwô narychtowanie sie do wyjńścia. A, iże baba, kierô blank niy kciała ze chałpy ze swojim starym nikaj wylazować, kiej sie już gryfnie wysztiglowała – kce terôzki na isto kajś wylyjźć. I jak to te ynglicke móndroki wysztudiyrowali – wylazuje, choby i sama tela, co blank niy poradzi spokopić, co tyż by mógła sklycić ze tym tak blank gryfnie napoczniyntym dniym, łodwieczerzóm. A na łostatek – gôdóm Wóm – moge ze tego i jakisik szajdóng sie wyłónacyć, prowda?
I tak żech tyż ci Wóm terozki gryfnie i krótko wyłożół, iże sztiglowanie moge być tak po prôwdzie festelnie sknółtlowane ze szajdóngiym.

Dwa stare knakry...

Gymża tak sie po tych mojich Pniokach, deptóm bele kaj i rozech trefiół na dwiuch starych knakrów takich bez siedymdziesiónt lot starych, naszych werkowych pynzjónistów. Zicli sie tak sam u nôs na plantach na bance i tak sie tam bele co łozprawiajóm a tak po prowdzie jamrujóm jak to ino stare chopy poradzóm. Razinku usłyszôłech jak jedyn śnich gôdô:
– Wiysz Ernst, kiejsik roztomajte ipty tuplikowali we telewizyji, iże jak bydymy stare, fest stare, to niy bydymy już MÓGLI !!! ... Wiysz, co jo miynia?
– Ja, ja tak godajóm do terôzka i cheba ... majóm prawie, prôwda?
– A dyć tam, cóżeś blank łogup, prziszołeś już ło gowa? Mie sie ino tak ganc ajnfach ... NIY KCE !

Stary hajer....

Wiycie, sóm roztomajte gyszichty, kiere jesce nasze starki i starziki łozprawiali. Zicli sie tak kole familoka na stolicy lebo na zydelku i łozprawiali, berali co jejim tyż do palicy przilazło, co tyż jejim sie spómniało. Kiejsik tyż, jesce za bajtla, za śpikola usłyszôłech jak starô Góminiôrka fabulyła, wykłôdała sam u nos, blank kole familoka takô łozprôwka.
Jedyn grubelok, hajer ciyngiym sie kwolół, herziół sie, co mo tako babeczka, kierô sie śniym jesce blank nigdy niy wadziyła, niy jargała i niy bóła śnij sieka, nikiej niyftore inksze baby. Kamraty niy kcieli w to uwiyrzić i tak sie ugôdali, coby to jakosik pornóńć i jużcić uwidzieć eźli to je prowda, co tyż tyn nasz murcek rzóndzi. Jedyn ze tych kamratów rzyko tak:
– Kiej ci dzisiôj staro do na łobiod łowiynzina uparszczónô, to ji rzyknij, iże ty kcesz mieć ino miynso uwarzóne. A kiej by ci tak dała uwarzóne – to godej co môsz rôd ino uparszczóne.
Nó, i tyn hajer drużnie poszoł do dóm. Kiej ino wloz do chałupy, zicnół sie przi stole a jejigo baba dôwo mu ta łowiynzina uparszczónô.
– Jô już móm zatela tego parszczónygo miynsa, jo by roz kciôł uwarzóne! – godo tyn berkmón babie.
– Môsz prawie, festnie sie ze cia zgôdzóm, sam môsz inksze miynso, uwarzóne boch dzisiôj razinku poła uparszczółach a poła juzaś żech uwarzóła.
No, i do zwady, do haje niy dojńszło. Kamraty juzaś sie na grubie ugôdali, dogwarzili i jedyn śnich gôdô:
– Tóż musisz chopie zrobić tak. Kiej ino wylejziesz ze szpóngu i wyjedziesz już na wiyrch ze gruby to sie niy szpluchtej, ino taki jakeś jes côrny deptej do chałupy i legnij sie prómp do prykola. Chop zrobiół nikiej mu kamraty doradziyli. Baba gawcy sie zestrachanô, przilazuje kole niygo do tego prykola i pytô sie go:
– Hanzliczku, Hanzliczku, cosik mi sie zdô, coś ty jes festelnie niymocny, móm gzuć po naszygo dochtora, abo co?
Chopowi sie gańba zrobiyło, sztreknół sie ze tego prykola, wyszpluchtôł, łokómpôł sie we badywannie, i ... juzaś wije niy bóło, niy bóło – jak to moja starka gôdali – łognia na dachu!
Na drugi dziyń rano we robocie już niy poradziyli nicego wypokopić coby baba Hanzlikowo rozgzukać, rozhajcować do imyntu. Napytali jednego starego sztajgra, kiery wszyjsko wiedzioł i miarkowôł, coby jejim dôł jakosik dorada. Tyn stary Karlik gôdô do Hanzlika tak:
– Kiej terozki na to, co jô ci sam rzykna ta twoja babeczka sie na isto niy wnerwi, niy weznóm jom pieróńskie mory, to mogymy ci jóm wstyrknóńć na òltôrz na plac tyj naszyj świyntyj Barbórki i ino ciyngiym jesce do nij rzykać.
Nó, i pedziôł mu, coby we nocy do tego jejigo prykola nawalół, nasroł a zarozki ze rańca, kiej go ino baba bydzie cucić do roboty rułowato wszyjsko jeji pedzieć, co tyż mu sie bez ta noc przidarziło.
Hanzlik starego sztajgra i kamratów posuchôł i zrobiół nikiej mu kôzali. Z rańca jejigo babeczka cuci, nó i uwidziała co tyż sie we tyj nocy stało. Wartko ci sie łoblykła i w te pyndy pylła sie do Hanzlikowyj mamulki.
– Mamulko, Świekro ty moja nôjmilyjszô, a rzyknijcie mi co tyż sie robi, kiej sie dziecko we prykolu zesrô?
– To ty moja niywiôstko niy miarkujesz? To przeca kôżdô dobrô mamulka wejźnie i umyje te dziycko, poskludzô i wypiere wszyjsko !
– Ja, godocie? Nó, tóż bydźcie takô dobrô i pójńdźcie se sam symnóm waszego synecka Hanzlika wyporzóndzić, bo sie we prykolu zesrôł.
Mamulka w te pyndy przipruła do nich do dóm, zrobiyła synkowi taki krach, jakigo jesce żôdyn we tym familoku niy słyszôł. A te berkmóny na dole, kiej sie wszyjskie ło tym zwiydzieli, to ci sie na isto nadziwić niy poradziyli, co tyn jejich kamrat Hanzlik mô takô dobrô i móndrô baba.

Farorz w niybie...

Kajsik cheba we Maciyjkowicach zemrziło sie jednymu farorzowi. A bóło to już dosik dôwno, jak jesce ludzi wojziyli autokóma do roboty, do „Azot” abo do Huty „Kościuszko” ; tak jakosik chnetki po wojnie. Nó, i kiej sie tymu naszymu maciyjkowickimu farorzowi zemrziło, to tyż mu sie zdało, iże zarôzki ci tyż go do niyba świynty Pyjter wejźnie, bo przeca cołkie żywobycie bół festelnie pobożny. A tu akuratnie we antryju tego niyba ślecioł już możno trzeci dziyń a jakosik żôdyn go jesce niy prziwitôł, żôdyn sam mu niy śpiywô, tor jes zawarty na śtyry szibry ...
Łoroz do tego antryju wkarowô, wpoló jedyn mody karlus, ździebko chycóny, nó taki, co to direkt do czyśca abo bali i do piykła miôł trefić. A tu zarôzki sie dźwiyrze łozewrzili, świynty Pyjter wylazuje, witô go szykownie, janiyli wiskajom „alleluja” i wtykajóm mu do gracy gryfno leluja.
Farorza ci to rómbło, òzhajcowało.
– Suchajóm sam ino świynty Pyjtrze! Jô jes, jô bół farorzym a sam przilazuje bele jaki niydojzdrzały łeboń, jesce ku tymu deczko łapniynty i wy go tak ze paradom witôcie ? Taki to jes we tym niybie ordnóng ?
Świynty Pyjter ze srogóm rułóm i ze słosznościóm go wysuchôł i na łostatku pedziôł:
– Nôjprzewiylybniyjszy! Kiej wy głosicie kôzanie we niydziela i na wszyjskich waszych łodpustach, to ludzie ledwa wôs suchajóm, a mocka jesce śnich to bali i nyno przi tych waszych kôzaniach. A tyn sam karlus to jes szofer ze autobusa, co to ludzi do „Azot” i do „Kościuszki” wojziół. Eźli wy miarkujecie, jak łóne wszyjskie żegnali sie krziżym i rzykali kiej tyn karlus miôł zicnóńć za tóm lynkiyróm ? Możno terôzki miarkujecie po jakiymu my go tak gryfnie witómy !

Gustlik i gorzôła na Dziyń Fatra....

Przy słepaniu gorzôły trza zawdy na wszyjsko dować pozór. Bo kiej sie niy do pozór, to moge być tak nikiej ze Gustlikiym łod staryj Gorzelocki.
Bół ci łón kiejsik na fajerze skuli DNIA FATRA i pech kciôł, iże zabrakło gorzôły i sztofu, cyli piwa. Nó, tóż wszyjskie posłali Gustlika, skuli tego co łón bół nôjmôdszy, na sztelã po gorzôła. To jesce bóło na łostatek srogigo Eda (tego wiycie: Gierka). Ślazuje Gustlik po słodach i łoroz gawcy a sam we siyni, blank na spodku, leży jakisik – barzij jak sóm Gustlik – naprany panôczek. Trza go przeca hilfnóńć pomedikowôł sie ździebko Gustlik.
– Panôczku, a dyć co wy sam robicie?
– Jô, jô sam ... miyszkóm.
– Sam? A kaj?
– A, na drugim sztoku.
– A kluce łod dźwiyrzy majóm panôczku?
– Ja, sam we weście, we lewyj kabzi.
Wzión Gustlik tego panoczka pod parzã, zatargoł go na drugi sztok, wycióng kluce, łotwar dźwiyrze, wrajziół mu kluce nazôd do kabzy i wcis rajn. Śloz na dół, a sam na tym samym placu, kaj przodzij, leży ufifrany tyn sóm panôczek.
– Jezderkusie! A co łóni sam robióm?
– Jô? Jô sam miyszkóm.
– Sam? A kaj?
– A na, na ... drugim sztoku.
– A kluce łod antryju majóm?
– A móm. We weście, we lewyj kabzi.
Gustlik sie już deczko zmôchoł, ale biere panôczka pod parzã i targô go na tyn drugi sztok. Wycióngo kluce, łotwiyrô dźwiyrze do antryja, wtykô kluce nazôd do westy, i szibuje panôczka driny.
Kiej zasik śloz juzaś nazod na dół, kukô a sam, jesce barzij zmaraszóny, łobdrzistany, leży panôczek we tym samym miejscu.
– Sto pierónów, przecach niy je taki naprany, co mie straszy, abo co?
Nale, iże bół śniego dobry cowiek, zgiboł sie nad naprańcym-panôczkiym i zasik pytô:
– Hej, suchajóm łóni jeny. Co łóni sam robióm?
– Jô, jô, jô ... sam miyszkóm.
– Łóni sam na isto miyszkajóm?
– Ja, na isto, na drugim sztoku, a kluce móm we weście, we lewyj kabzi.
Narôzki tyn naprany wejzdrzôł sie na Gustlika i jak niy wrzesknie:
– Cof sie giździe pieróński łodymie. Jô sie już niy dóm przeca trzeci rôłz wciepnóńć do windy!!!
A już za starego piyrwyj móndre ludzie, ŁOJCE gôdali, iże ankohol słepany ze umiarym, opaternie niy szkłódzi nawet we nôjwiynkszych ... „ilościach” !!!

Baby, baby....

Jô zawdy miôł rôd wszyjskie baby, babeczki tela, coby ino łóne blank mode byli. Terôzki barzij ino mediikuja ło wszyjskich i ło wszyjskim i tak mi sie zdo, iże baby sóm pierónym łoszkliwe (kiejsik żech tego niy niy merknół). Bo kuknijcie ino wszyjskie baby, te wydane bez połowina swojigo małżyństwa poradzóm ino paś tego swojigo chopecka, kormić a juzaś bez drugo tajla jejich pożyciô ciyngiym przeciepować, wyszkańtować (jakóż by inakszij), iże jes spaśny i ruby nikej kormik.
Jes i jesce cosik inkszego. Ujzdrzeliście kiejsik jakoś baba, kiero by poradziyła naloć ino poła glaski wody. Dóm Wóm bajszpil. Jô móm rod bónkafyj ale ci tyż festelnie mocny, tyngi. I zawdy jakech jes kajsik we gościnie godóm, proszã coby mi do szolki abo do glaski nalôć ino do połowiny wrzawyj wody. Baba przichwoli, przikiwnie i napoczynô lôć. Leje opaternie, leje, doloła już do połowiny i ... – a co byda byzuchantowi zowiścić, co byda mu szkodować – dolywo do połna!

Raj, Paradiso, Edén ..

Miôłech kiejsik srogô frojńdã połozprawiać sie deczko ze jednym starym już kapelónkiym. Jechalichmy łoba jednym cugiym, we jednym kupyju: łón do Czynstochowy, a jô do warszawy. Berali my sie tak ło wszyjskim i blank ło psincu, aże ślazło ci nóm wszyjsko na Jadama, Yjwa, Raj i tego dioska-Lucypera. Do dzisiôj sie gôdô, co tam abo kaj indzij to jes richticzny raj na świycie (Paradies, Paradise, Paraiso, Paradis, Paradisus, Paradiso, Paradeisos, Pairidaêza, Рай, Edén, i ... jak by tam to fto jesce blank inakszij mianowôł). Mie sie tyż już niyrółz zdało, iżech jes we tym raju ale niyskorzij cowiek sie łocucioł i nazôd musiôł sie do chałpy przikludzić. I kiej my sie tak ze tym kapelónkiym gryfnie łozprawiali, młóciyli te same plywa co zawdy, prziszołech na te idy, coby tymu kapelónkowi pedzieć cosik, co mie już dosik pora lôt trôpi i po palicy sie kiebzi i metlô. Cosik mi sie zdô, iże ze tym wyciepniyńciym, wyżyniyńciym Jadama i Yjwy ze tego raju to niy bóło tak ajnfach, jak to kapelónki, klôsztorne panny i inksze tam na katyjmusie gôdajóm, tuplikujóm. Ździebko sie tyn ksiynżoszek napolół, krapka sie byszwerowôł, bali i mie łofuknół, zjechôł choby świynty Michôł dziôbła. Nó ale, co my byli przi tych dziôbłach toch mu tyż zarozki łodmówiół, iże to cheba jes niymożebne i niy łostoji sie jak woda w miechu, coby tam we tym Pónbóczkowym paradisie mog sie Lucyper blank ajnfach po tym raju łamzić, przetwiyrać sie bele kaj miyndzy tymi stromami i jesce ku tymu zbańturzyć i przeprzić côłkô ludzkość do srogigo grzychu. Coby tyn diôsek miôł ci taki przi tym naszym Pónbóczku lałfpas. A bodej! Grzych we raju? Lucyper tyż tam? Przeca już choby ino ze tych dwiuch gróntów tyn côłki raj musiôłby ustać być rajym. Przeca to niy sztimuje coby to bół możno jakisik tam „limbus fatuorum” znacy – jak to rzóndzóm móndroki – „raj głupców”, taki mianowany krôj piykła.
– Nó, gryfnieście to panie Ojgyn wypokopiyli, wystudiyrowali. – gôdô mi na to tyn reweryndziôrz. – Gyszpantnô koncepyjô, szykownie wyłónaczónô!
„Siedząc po niskich brzegach babilońskiej wody
A na piękne syjońskie wspominając grody,
Co nam inszego czynić, jedno płakać smutnie,
Powieszawszy po wierzbach niepotrzebne lutnie?”
– przegôdôł po jakisik kwilce sztrofkóm Jana Kochanowskiego tyn mój kapelónek i zarôzki sie jakosik tak wartko spamiyntôł i gôdôł dalszij:
– Bo wiedzóm łóni panie Ojgyn, to wszyjsko sie cheba wandluje jesce łod tego Jadama i Yjwy, kierzy tam we tym raju mocka napochali ale tyż skuplowane to jes ze łacinskim mianym „paradisus”, kiery jednako cychuje i „raj” i ta naszô pónka, nasze polske „jabłko”.
– Ja, ja przewiylebny, jô to miarkuja – napoczynóm opaternie ze inkszyj zajty ale ze tego raju niy poradza sie wykludzić. – Pedzóm mi łóni eźli na isto we tym naszym krześcijôńskim Raju, tym Pairidaêza maluśkie janiołki śpiywajóm tyż po łacinie i wyrôbiajóm, szkłódzóm nikiej wszyjskie dziecka sam na ziymi? A juzaś te srogsze, majoryntne – skuli tego, co niy kurzóm i pewnikiym niy słepióm gorzôły – grzyszóm pragliwościóm i przepadzitościóm, i jesce ku tymu som ci łóne srogimi zeżrołóma?
– ... ?
Nic mi już tyn kapelónek niy łodpedziôł ino wartko wylôz ze kupyju i wypôlół na bansztajg, choby na isto dziôbła ujzdrzôł, bochmy już yntlich przirajzowali do Czynstochowy. Cosik mi sie zdô, ize łón niy boł tak do łostatka wiyrzóncy boby pewnikiym łostôł i napocznół by ci mie nawrôcać.
A mie ło tych małych najduchach janiołkach i tyż majoryntnych, srogich janiołach sie spómniało skuli takigo jednygo tyjatru we kierym łobejzdrzôłech kiejsik taki kónsztik Icyka Mangera, żydowskigo poyty i pisôrza pod mianym „Księga raju, czyli Prawdziwe żywota opisanie Szmula Aby Aberwo”. Bojcy ta sztuka ło takij powiarce, kierô gôdô ło tym, iże kôżdy cowiek podwiyl sie niy narodzi, łoszkracuje we raju. Kiej już mô sie uplóncnóńć na tyn nôjgryfniyjszy ze światów jedyn janioł łodkludzô go aże na ziymia, a tam dôwo tymu istnymu szkyrtka w kichol coby ło wszyjskim, ło tym côłkim rajskim żywobyciu blank przepómniôł.

Aureola...

Prziszôł kiejsik jedyn mój kamrat Ecik do knapszaftu, do tego swojigo dochtora piyrszygo kónszachtu, syjmnół kapelka, piknie pozdrowiół i gôdô:
– Panie dochtorze, mie ci ciyngiym pieronym boli gowa – pado Ecik.
– To pewnikiym słepiecie za tela gorzôły – łodrzyknół mu dochtór.
– A kaj tam, jô blank gorzôły niy tintóm, jô niy ciyrpia gorzôły.
– Nó, tóż pewnikiym festelnie kurzicie cygarety – pytô dalszij dociyrny dochtór.
– A dyć kaj tam! Jô w życiy niy zakurzół żôdnyj cygarety, niy móm rôd tabaki.
– Nó, tóż możno idziecie za niyskoro we wieczór spać i jesce wyrobiocie ze staróm po pierzinóm.
– A dyć jô jes samotny i już ło dziesióntyj na łodwieczerz nynóm nikiej bajtel, choby śpikol po kómpaniu.
– Nó, to cosik mi sie widzi – rzóndzi ze rułóm dochtór – iże tym tuplym waszô „aureola” jes pewnikiym za knap i i we palica wôs festelnie ciśnie!!!

Aptryt.....

Miarkujecie, iże wszyjskie Polôki (Ślónzôki już terôzki tyż sie tego naumieli) sztyjc i jednym ciyngiym jamrujóm i wajajóm. I prôwdóm jes, co inksze łó nôs godajóm, iże:
„Polôki majóm ci tako nôtura, taki zwyk, iże kiejby sam dó nôs, tu na ziymia śleciôł janioł direkt ze niyba, to zarôzki by my mieli jejimu cosik dlô przigany”.
Przeca styknie kuknóńć terôzki we telewizyjô, a tam ci ino labiydzynie, molyndzynie i wszyjsko wszyjskim niy jes rade, pra? Móm prawie? Nó! Móm! Choby ino na tyn przikłôd taki fal:
Pyndaluje wartko chop na banchowie (kaj? to Wóm niy rzykna). Tyrô ci tam a nazôd i łorôzki wkarowôł do haźlika. Lechuśko dychnół i czyto na dźwiyrzach:
– Kuknij na lewo!
Kuknół, a tam naszkryflane:
– Kuknij we prawo!
Gawcy sie we prawo a tam jak byk naszrajbowane:
– Co sie tak gupolu wiertosz, coś taki bizygón, kierymu sie wszyjsko niy zdô? Dlo ftorego wszyjsko niy ma dobre? Kcesz sie zadek łotrzić ło tyn aptryt ????

Nic takigo sie niy stało....

Kiejsik przijechôł ci nazôd do Polski ze wywczasów dziydzic, srogi pón hrabia, taki Grof von Rotz. Jakiesik trzi miesiónce go niy bóło. Wteda jesce tyż niy bóło takij poczty nikiej dzisiôj i telegrafu. Posłôł ino nojprzodzij do swojigo majóntku, do jejigo dziydziny chopa, coby po niygo na banhof na isto przijechôł jejigo diner, służóncy, Hanys ze karytóm. Snadno, Hanys prziklechtôł sie na tyn banhow. Grof wylôz ze cuga, zicnół sie na zadnim zeslu, na zadnij stolicy we tyj karycie i tak ci napocznół:
– A rzyknij ty mi ino Hanysku, co tyż tam interesantnygo we tyj mojij wsi, we tyj mojij dziydzinie sie przidarziło, co idzie łod cia posuchać nowygo?
– E, tam. Nic takigo sie niy stanyło, tela ino, co nasz Azor kipnół, znacy zdech.
– Azor kipnół pierónie, padosz Hanysku. A to po jakiymu tyn nasz Azor kipnół? Co tyż sie jejimu takigo bóło? Przeca cheba niy ze starości, pra Hanysku?
– Niy, niy. Nic mu niy bóło, tela co sie padliny łobżar festelnie.
– Padliny sie łobżar, dôdôsz? Ale, jak to padliny, i kaj sie tyj padliny łobżar?
– Panoczku dziydzicu, to bóło wtynczôs kiej sie ta naszô łobora hajcła. Bydlynta, gadzina bóła we tyj łoborze i kiej sie napoczło hajcować, niy szło jeji wartko śnij wykludzić, no, i côłkie bydlynctwo na fest zgorało. A Azor prziszoł tam z rańca, wlôz, nażar sie tyj zgoranyj łowiynziny i skuli tego, padnół ze przeżarciô. A tak na isto, to sie nic takigo niy stało, niy, niy !
– Co tyż ty gôdôsz ? Łobora zgorała ? Abo możno ftosik jóm podhajcowół ?
– E, tam panie dziydzicu. Żôdyn łobory niy podhajcowôł, bo fto by tyż kciôł ta łobora podpolać? To ino łod stodoły tak duło i duło, cióngła ta flama i sie na łostatku ta łobora chyciyła. We łoborze zgorała naszô gadzina, Azor prziszoł z rańca, naćkôł sie tyj padliny, i zdech.
– Chopie! Jak to do sto Pikulików łod stodoły duło, cióngła ta flama? To, ta stodoła ftosik podpolół cy jak?
– A dyć fto by tam sie łopowożół ta stodoła podpôlić?
– Nó, tóż jak to? Jezderkusie! Sama sie zgorała, podhajcowała sie, lebo co ?
– Niy! Nó, niy. Kaj tam by sama sie podhajcowala i zgorała? Nó, bo to ino łode dwora tak duło, cióngło, tak tyn łogiyń szoł wartko. Łod dwora chyciyła sie ta stodoła, łod stodoły łobora, bydlynta sie zgorali, z rańca przikwanckôł sie Azor, nażar sie tyj padliny to i świtnół na amyn.
– Hanys ! Do sto pierónów. Jak tyż to łode dwora tyn łogiyń cióngnół ?
– A jużcić. Łode dwora duło na stodoła, ze stodoły cióngło na łobora, nó a we łoborze bóła gadzina, kierô sie na zicher popolóła, blank ci zgorała, Azor z rańca prziszoł, nażar sie tyj padliny, nó to i kojfnół ze przeżarciô.
– Nó, jakóż to, do pieróna kandego ? A fto tyż tyn nasz cołki dwór podhajcowôł ?
– Nó, a ftóż by sie tyż łopowożół nasz dwór podpôlać, panie dziydzicu?
– Tóż gôdej mi wartko jak to na isto bóło ?
– A dyć panie dziydzicu, to bóło tak. I gôdóm to nikiej u naszego kapelónka we suchatelnicy. Jak ci sie naszyj jaśnie paniczce dziydiczce, znacy sie, waszyj babie zemrziło i leżała ci na balaskach we truchle, to łoroz wparzół rajn Azor, łobsznupôł jóm, myrgnół ci tak gryfnie szwancym i tym łogónym wykopyrtnół, jedna świycka ze tych, kiere styrceli kole truły. Łod tyj świycki tyż chyciyli sie te balaski, łod tych balasek chyciyli sie wszyjskie szajbki we łoknach, a łod tych szykownych szajbków chyciyli sie w te pyndy gardiny. Nó, i na łostatku łod tych gardinów rozhajcowôł ci sie cołki dwór, nó i łod tego dwora łogiyń przecióng na stodoła, ze stodoły na łobora, gadziny niy szło ze tyj łobory wykludzić na plac, to tyż i blank do imyntu ci zgorała. Niyskorzij, ze rańca prziszoł Azor, nażar sie tyj padliny, nó i mu sie zdechło, kojfnół ci na amyn. Nale, króm tego, pónie dziydzicu, to na isto nic takigo ci sie u nôs we naszyj dziydzinie niy dziôło, nic sie niy stało.

Wiela we wercie jes.... CZAS

Wiycie, jô tam nigdy niy bół żôdyn „filozof” cy wajzer ale, skuli tego coch już ździebko na tym świycie zwiekowôł, moga tyż i połosprawiać jak jaki móndrok a inksze mogóm mi dać prawie abo tyż i wyciepnóńć te côłkie moji szkryflanie na hasiok lebo łobtrzić sie tym zadek i spuścić do haźlika po tustym łobiedzie. Zapytołech sie na napoczniyńciu: wiela tak na isto jes we wercie czas, kiery poradzymy przetrôwić na tym nôjgryfniyjszym ze światów? Anó, to jes tak:

Coby wôżyć se wert jednego ino roka,
spytej sie sztudynta, kiery łoblôł fajrantne prifóngi.

Coby wôżyć se wert jednygo ino miesiónca,
spytej sie jakosik mamulka, kieryj dziecio prziszło na tyn świat za wczas.

Coby wôżyć se wert jednyj ino godziny,
spytej sie przajóncô pôrã, kierô niy poradzi sie już na sia doczkać.

Coby wôżyć se wert minuty,
spytej sie rajzyndra, kiery przepasowôł cug abo fliger.

Coby wôżyć se wert jedzinyj sekóndy,
spytej sie ło to kogoś, fto zedrzół niyszczysny cufal.

Coby wôżyć se wert jednyj setnyj sekóndy,
spytej sie szportlera, kiery na olympiadzie erbnół ino (!) strzybny myndal.

Czas, tak na isto, na nikoguśko niy doczko ino przeciyko miyndzy palcyskami jak ta woda w rzyce, we jakisik głymboczynie. I ani sie cowiek niy spomiarkuje, niy pozdo jak śleci gynał choby woda spuszczónô we haźliku.
Chytej beztóż tyż kôżdy łoka mrzik, kiery ci łostôł, bo jes wertowny.
Tajluj go ze szczygólnym cowiekiym – bydzie skuli tego jesce barzij we wercie!

Torg i... byki...

Na takim poznańskim torgu rolniczym „Polagra” szpacyruje ci sie pampóńn ze swojóm babóm. Zaklechtali sie na taki sztand, na kierym pokazowali szumne i szykowne byki. Podłajżóm do piyrszyj kloty a tam na takim papyndeklu jes naszkryflane:
„Tyn byk wlazowôł we łóńskim roku na kalymba, na krowa aże piyńćdziesiónt dwa razy.”
Babeczka tak zolytnie sztucho tego pampónia we ziebra i gôdô prziliźnie:
– Hej, chopecku, dzisz to ? Piyńćdziesiónt dwa razy bez rok tyn byk to robi! Niy mogbyś sie i ty cegoś łod niygo naumieć!
Kwanckajóm sie dalszij, podlazujóm do drugij kloty a tam tyż na tym papyndeklu naszkryflane jes tak:
„Tyn byk łóńskigo roka wlazowoł na kalymba sto dwacet razy.”
Babeczka tego mimroka pampónia deczko festnij dugła tego swojigo chopa we ziebra i jesce barzij bómbóni sie do niygo i gôdô:
– Hej, hej, eźli ty to miarkujesz? Tyn byk to robi, co kôżdy chop mô robić swojij babie, wiyncyj niźli dwa razy we tydniu! Jużcić i ty mógbyś sie łod niygo moc naumieć!
Pyndalujóm sie tak polekuśku, kackajóm sie dalszij, aże sztopnyli kole trzecij zegrody. A tam, tyż na takij szperplacie srogimi literóma wtosik naszkryfłôł:
„Tyn byk to isty rekorder; tyn herski byk we łóńskim roku wlazowôł na kalymby aże trzista szejśćdziesiónt piyńć razy !!!”
Żona chnet ziebra tymu swojimu chopowi niy połómała i już festnie zmyszónô, mory ci jóm bieróm i gôdô ze rankorym:
– Kuknij sie ino chopie! Tyn byk to robi kôżdydziyń! Łod tyj ci gadziny to mógbyś na isto moc dobrygo sie naumieć !!!
Chop już niy poradzi szczimać tyj szpicatyj gôdki łod swojij baby i ze festelnóm spórnościóm gôdô ku nij:
– A ty, a ty to sie sam wartko spytej tego byka .... eźli łón to na isto robiół ci ... zawdy ze jednóm i tóm samóm kalymbóm ???

Śnik....

Wiycie! Miôłech ci kiejsik śnik, gryfny śnik. Zdało mi sie, co juzaś jeżech we takim dôwniyjszym społyczyństwie, we takij nocyji we jakij żyli moje łojce i starziki. We społyczyństwie, kiere już dôwno poszło fórt, i to na isto na zawdy.
Gôdô sie, co piyrwyj bóło na isto lepszij. I ja, i niy. Zawdy cowiekowi sie zdo, iże jejigo mode lata byli lepszyjsze, inakszij sie żyło ... a możno to ino bóło to, co cowiek bół modszy, bół ło jakiesik dwadzieścia kilo wizgyrniyjszy, i co by tam jesce. Przeca zawdy sie spómino mode lata a niy te dwa, trzi abo i piyńć łostatnich, kiej już i na trzeci sztok procno jes wlazować, a i te dioseckie nece ze sprawónkami sóm corôzki ciynżyjsze chocia, ze drugij zajty, cowiek corôzki mynij moge sie we składzie lajstnóńć. Ja toć, bóło skorzij lepij abo i niy? To wszyjsko monej, jak na to wejzdrzić. Pewnikiym niy poradzymy już ze sia gôdać do porzóndku, dogadywać sie, rozmówić sie. Chocia ... terôzki mómy te côłkie moderne mobilnioki bez kiere rółz-dwa, w te pyndy mogymy wszyjskie klachy łopedzieć wszyjskim naobkoło, cy fto jes interesantny, abo i niy. Jô tyż móm tyn diosecki mobilniok ale biera go do gracy ino wtynczôs, kiej musza na isto dać znać, iże sie zniyskorza, abo kiej trza łobsztalować retóng ze waleskóm. A te mobilnioki we côłkości łobjimali nôs, i nasze kôżdydniowe życie, a dlô niyftorych – jakóż by inakszij – sóm ci na isto nôjważniyjsze. Kajby sie cowiek niy ruszół, kajby niy zwyrtnół – na banhowie, flugplacu, we zupermarkycie, we bance i cugu wszandy idzie trefić ludzi, – co jô gôdóm ludzi? – łochyntoli, kierzy bez tyn mobilniok łozprawiajóm ło swojich nôjintymniyjszych, takich łosobliwych zachach, falach, cufalach i ... durchfalach, i wrółz jesce poradzóm sprawiać se, kupować markwie abo i ziymiôki.
Wiela ze tych ludzi niy przijńdzie na to, niy wymiarkuje, iże wszyjskie naobkoło suchajóm tego, co tyn istny fandzoli. A możno tyż jesce jim to sprawiô jakosik frojńda, abo co? Drugda mi sie zdô, móm taki gyfil, wrażyni, co niyftore ludzie świadómie gôdajóm na tela gośno, coby jich kôżdy, fto styrcy wedle, móg jich gynał posuchać. Łod tego czasu, kiej pokôzali sie sam u nôs (i niy ino u nôs) na hulicach te mobilnioki idzie ucichtować corôzki wiyncyj ludzi gôdajóncych – tak by sie zdôwało – samych do sia. Dôwnij, jesce za blank starego piyrwyj, take gôdanie do sia bóło dziwokie, bóło to jakisik cudajstwo, wydowało sie niyrichtik, a taki ipta wyglóndôł nikiej rapitółza we giskanie. Po wsiach, a i po we miastach, take ludzie, kiere gôdali same do sia jak ipty, take ci dupkowate ćmiyle, dekowali sie kajsik po ekach, tyrali po zapłociach, coby jich ludzie niy szterowali i niy napasztowali. Ale tyż przeca same poradzicie ujzdrzić, iże sam u nôs na Ślónsku, tyż i we côłkij Polsce, te mobilnioki sóm wobec. Ludzie tyrajóm ze suchôwkami we daklach i łozprawiajóm bez te telefółny. Tela, co zewnóntrz, ze wiyrchu niy idzie tego ujdrzić na piyrszy łoka mrzik. Widno ino cowieka, kiery gôdô sóm do sia.
Jes ci tyż jesce terôzki taki moderny, i to niy ino u modzioków, ale i u starych knakrów i lampucerów, internec. Ja, jô miarkuja, co tego terôzki jes pierónym potrza i, iże wysztudiyrowanie internecu, to bóła srogo ci technicznô rewolucjô. Rewolucjô podano na wypokopiynie ałtoka. Móndre ludzie jyjźdżóm ałtokami ino wteda, kiej już na isto muszóm, bo przeca trefiô sie, iże nasze sztreki, cesty, autobany sóm blank zafrópowane. Tyż i we tym szykownym internecu jes gynał podanie. Informacyjów jes ci zadoś, w pigóły, iże cowiek ci sie blank podziyje i blank do imyntu potraci.
A jô sie tak gymża po mojich Pniokach i zdo mi sie, iżech nazôd jes we tych mojich modych latach, zdo mi sie co jesce we krótkich galotkach lotóm i nic, ale to blank nic mie niy szteruje. Wiesna, môj, kwiôtki napoczli gryfnie kwiść i ...
tu żech ci sie łocuciół, spamiyntôł i gôdóm ło tym nie skuli tego, cobych miôł cosik prociw tymu internecowi, to blank niy. Ale niy poradza spokopić, kiere grufy sóm richticzne a kiere sóm nadbytnie. Tyn internec mô mocka forcugów, zalyt. Jes ci takóm epnóm biblijotykóm babilóńskóm. Trza sie ino pierónym narobić, coby łodciepnóńć wszyjskie fleki, wszyjskie darymne gyszichty. Na przimier wciepna na przeglóndarka Google słówecko „Goethe” a zarôzki, za pora sekundów wypyrsknie mi, pokoże sie piytnôście milijónów zajtów (ja, 15 mln). Nó ale, kiere sóm te nôjbarzij przidajne, schopne? Kiere mi sie richtik na co przidajóm? To jes interesantne pytani, prôwda? Nó, i jesce.
Jô sóm niy môm tego modernego iPoda, bo zdo mi sie to pierónym iptowate. Sóm ci to na isto belery a mój świyntyj pamiyńci łojciec pedziôł by pewnikiym za starkóm, iże
– Ojgyn! Ty môsz ała i dwa boloki a twoje dzieci sóm glacoki! I tela.
Ale juzaś, kiej sie mô srogo pamiyńć we kómputrze, idzie sie rajn wrajzić côłko biblijotyka i kajsik we rajzie, we cugu, fligrze abo we hotylu idzie sie poczytać wszyjsko to, na co cowiek mô szkrabka i niy trza sie na inkszych łobziyrać.

Ptôki

Kôżdy chop, kiery by kciôł coby go chopym mianować, musi mieć jakiegosik ptôka, abo jak inksi gôdajóm – „hobby”.
Sóm take, ftore sztaplujóm brifmarki. Inksze cichtujóm briwy, mewki, basztardy lebo kanary. Jesce inksze trzimióm we zegródku kormiki, króle lebo roztomajto gowiydź. Zasik nieftore poradzóm bez trzi dni za rajóm szkacić. A sóm ci i take u nôs, kiere cióngnóm roztomajte gupiki, skalary, paletki i inkszejsze fisze, a skuli tego muszóm ciyngiym chytać waserflyje i bele jake glizdy.
A możno być i tak jakech usłyszôł kiejsik wele naszygo familoka. Łozprawiali trzi sómsiôdki.
– Mój to ci mô takigo ptôka – padô jedna śnich – iże poradzi dwa dni zicować we gołymbniku aże jego briwy ze flugu przifurgnóm.
– A mój – pado na to drugô – to ci durch szkyrtô tymi szkartkóma, łoglóndô te brifmarki, rółz je wtyknie tam, rołz zasik kaj indzij. Nó, mô jak gôdô take „hobby”.
– A bogać tam – gôdô trzeciô – mój to ci mô dziepiyro „hobby”, ptôka ... łón durch słepie choby gupi!!!
Nôjgorzij to bóło ze staróm Góminiorkóm. Tak sie tropióła, tak sie starała ło swojigo chopa aże polazła kiejsik do dochtora, wiycie, tego łod gupieloków.
– Panie dochtorze, dadzóm mi jake pile abo co, cobych mojigo chopa sztopnóńć, zahaltować we chałpie mógła, coby łón mi ciyngiym niy wylazowôł z dóma i sztyjc bele kaj niy gymziół.
– Wiycie paniczko – padô dochtór – musicie nojńść tyż take „hobby” jak wasz chop. Mô łón jakesik gryfne „hobby”?
– A mô, mô .... mode blóndiny ze dugimi szłapami i gryfnymi cyckami!!!
U nôs na Pniokach bół ci jedyn briftryjger. Niy dosik, iże musiôł tómpać ze sztoku na sztok – jesce niy bóło kastli we siyniach – to kiej ino wećkoł łobiôd, zawiyrôł sie we izbie i sztyjc sztaplowôł, przebiyrôł, hebowôł te brifmarki. Jego starô niy szczimała podwiyl tego niy miała zatela. Narychtowała sie dlô sia dwa kofry i ruk-cuk pofurgła fligrym do Afriki. Niy zetwało wiela, ani sie chop niy pozdoł i baba sie przikwanckała nazôd do chałpy. Chop sie uradowôł i łod dźwiyrzy padô:
– A jakiesik brifmarki môsz dló mie? Ja?
– Brifmarki, brifmarki. Doczkej to uwidzisz – padô jego starô.
Za dziewiyńć miesiyncy baba śległa i uplóncnół sie maluśki nyjgerek.
Chop tak gawcy i czekô aże mu baba to wszyjsko gynał, direkt wyekleruje.
– Nó i cóż sie tak gupio filujesz? Ty ino te twoje brifmarki, a jô ci ciyngiym gôdała cobyś te fóncle we izbie na noc ... gasiół.
Nó, i jesce na łostatek ło tych ptôkach. Przikarycyła sie kiejsik baba do alwokata, bo niy poradzióła ze jeji chopym dugszij szczimać.
– Panoczku, jô bych kciała szajdóng ze tym mojim starym, bo łón nic ino we tych brifmarkach graco, kajpluje, machluje a na mie ani niy kuknie. Nó i pedzóm mi łóni wiela musza zabulić?
– A môcie jakisik przocieli we Miymcach?
– Ja. Łojców i bracika.
– Nó, to by uczynióło ze dwa tysiónce ojro.
– Co wyście łogupli? Za poła tego, to jedyn jejigo przociel te jejigo brifmarki poszmaruje trutkóm na szczury i łón sóm kipnie.

Ło śmiyrtce i … niy ino

Wiycie, to jes tak. Cowiek łod trôwniola, łod malyńkości prawi ciyngiym, co niy wiyrzy we ta śmiyrtka, niy wiyrzy w to, iże i jimu sie to moge przitrefić. Jô, tak po prôwdzie tyż niy za tela miarkowôł ło tym, niy ślynczôłech ło czasie, kiej i pó mie łóna przijńdzie, kiej i jô mogã już być jak te zezwłoki na balaskach. Już za starego piyrwyj jedyn móndrok miyniół blank słósznie, iże łón sóm tyż ci niy wiyrzy, co krześcijaństwo bołoby we sztandzie mieć władzô nad tóm côłkóm naszóm nacyjóm, kiejby niy srogi strach, kiejby cowiek niy miôł bobków przed śmiyrtkóm. Kiej sie cowiekowi weprzi, co na tyj drugij zajcie życiô bydzie na isto kôżdymu lepszij, to tyż hudobny cowiek niy mô miyntkich szłapów i raduje sie, co pójńdzie do jakigosik ci tam niyba. Wszyjskie wiyrzóm, uburdali sie, co przejzdrzeli wiyczność, die Ewigkeit – jak godajóm Miymce. Dlô mie to sóm take bery, taki zacałbrowany świat a mie żôdne bôjcynie niy rajcuje, niy poradza w niym nôjść pociychy i frôjńdy. Ale prôwdóm jes, za cowiekiym cióngnie sie jak cuch po galotach jakosik tam ciferka, kierom jes nasz wiyk. I bez blank dugi czôs ta cifra nic a nic niy gelduje, psinco śnij mómy, nó bo fto tak na isto rozeznôwo sie, eźli sie mô trzidiyści abo śtyrdziyści lôt na puklu ? Przeca nóm sie zdô, co kôżdy snôs mô przedsia srogi kibel kupowato nafolowany dnióma do przeżyciô. Grajfnie cowiek rajn, nabiyrô ze tego ajmera i wyjmnie sie lecy jakij dziyń. Terôzki juzaś, kiej kukóm do tego mojigo kibla, poradza ujzdrzić ino zola, samiuski spodek. Bołbych srogóm iptóm, gupim jak font kudeł, kiejbych sie tego niy wymiarkowôł do porzóndku. Ale ku tymu blank niy poradzã wyfilować, iże tyn mój czôs mie nôgli. Blank niy miarkuja kiej przijńdzie fajrant, szlus mojigo życiô, możno to bydzie za dwa tydnie, na bezrok abo za dziesiyńć lôt. Miołbych rôd, wolôłbych coby to bóło niy skorzij jak za dziesiyńć lot, bo ciyngiym mi sie zdô, iże jesce móm cosik na tym świecie – choby ino na łostuda – do zrychtowaniô. A nôjbarzij merskie we naszym żywobyciu jes to, iże cowiek jes ino tym, cym jes i nikim inkszym, prôwda?
Jes ino jedyn dinks gorszyjszy łod tego, iże ci już możno chopie pizło côłkie szejśdziesiont lôt – niy dotrzimać, niy dodziyrżić do szejśćdziesióntki !!!

Zwiykowany chop...

Kiejsik we pióntek, tak jakosik na łodwieczerz, do jednego fest wywołanego jubilyrza prziszôł deczko starucny, ale dobrze łobchowany i łokludny chop ze szykownistóm, modóm, możno dwadziyścialytnióm frelóm, gryfnioczkóm. Napoczli Wiycie, łoglóndać piestrzónki. Po jakimsik dugszym łoka mrziku łóna łobrała se jakisik gryfnisty ring, szykownisty piestrzónek ze srogim brilantym. Tyn starucny deczko chop badnół gynał, upewniół sie eźli to na isto tyn razinku piestrzónek na zicher jij sie spodobôł, a zatym rzyknół tymu jubilyrzowi, iże go biere i sprawi go swojij libście. Jubilyrz rzyknół ino tela na to:
– Panoczku, ale tyn piestrzónek jes we wercie côłke sto tysiyncy złocioków, wiedzóm łóni?
Chop pomedikowôł deczko i łodpedziôł słósznie:
– Nic niy szkłódzi panoczku, biera go, i tela!
– Bydziecie panoczku bulić pijóndzami abo kartóm bankowóm?– pytô jesce tyn jubilyrz.
– Nó, wiedzóm łóni – gôdô tyn starszyjszy chop – takich pijyndzy sie przecamć terôzki we kabzi niy nosi. Zabula mojóm kartóm!
Przedowacz letko sie strôpiół, łostôł w sztichu ale rzóńdzi:
– Wyboczcie panoczku, i prosza mie źle niy zrozumieć, ale przi takich srogich pijóndzach musza sprôwdzić eźli waszô karta mô pokrycie we banku, a przeca we pióntek ło tyj godzinie wszyjske banki sóm już pozawiyrane i beztóż aże do pyndziałku niy byda poradziół tego badnóńć... môcie możno jaki forszlag?
Chop pomedikowôł deczko i rzyknół ze wyrozumiyniym:
– Wiedzóm łóni panoczku! Nóm naprôwda zalyży, stojymy ło to, coby erbnóńć tyn razinku piestrzónek, tóż tyż, coby sie go żôdyn inkszy na zicher niy lajstnół, wyjmnijcie go ze szałfynstra skukejcie do pancerszranku do kupy ze tóm mojóm kartóm bankowóm. We pyndziałek z rańca sprôwdzicie panoczku we banku jeji pokrycie, glingniecie ku mie na nómer, ftory wóm dóm, a jô wtynczôs przijńda juzaś ku wóm...
Jubilyrz sie festelnie uradowôł, i zrobiół tak, jak mu to pedziôł tyn starzik. A ta gryfno, modô frelka bóła chnet wniybowziyntô.
We pyndziałek ło rozwidnioku, zarôzki po przijńściu do sklepu jubilyrz glingnół do banku, podôł nómer kart, a sam łoroz mu gôdajóm:
– Panoczku! Panoczku, ale ta karta niy mô blank pokryciô we pijóndzach, i to już łod trzech lôt!
Przedowacz zblôd i zarôzki tyż zwóni do tego starzika:
– Panoczku! Jezderkusie! Co jes lółz? We banku mi pedzieli, co ta karta niy ma ważno już łod trzech lôt! Jak wy mi to panoczku terôzki wytuplikujecie?
A tyn deczko zwiykowany chop na to ze uśmiychym:
– Ja panoczku, jô gynał wiedziôł, iże ta moja karta niy mô pokryciô we pijóndzach. Ale, panoczku, poradzicie sie to wystawić jaki jô miôł szykownisty ... weekend, gryfny szlustydziyń!

Zorty kamractwa....

Kamractwo to jes na isto srogo rzec, to jes gryfno i szykowno zacha, to ... to zawdy sie kajś, lebo kiejś przidô, bydzie go możno festelnie potrza. Tela, co inakszij te kamractwo wyglóndô u chopów i blank, ale to doimyntnie inakszij u babów. Bo dejcie sie pozór! Chocia to tak na isto pewnikiym same miarkujecie, poradzicie to spokopić, nieprôwda?
U babów to jes tak : Przilazuje jedna tako mamzela do dóm ło pół szczwortyj ło szaroku, na rozwidnioku, ździebko chycóno (co tam ździebko? fest!), kudły ci rozkociymbane, zjachrane, szaty popuczóne, poskurcane... chichrô sie, choby sie lajstła nowy lipynsztift lebo ojla parfinu ...
– Kaj tyś do dioska kandego do terôzki bóła? Godej mi sam zarôzki bo blank niy szczimia – rzóndzi wnerwióny chop i małowiela a go moge szlag trefić.
– Jô ... jô ... kaj jô bóła ? Ep ... hm ... kcesz na isto wiedzieć, ja? – szwandrusi ta istno libeźnie.
– Ja, ty, ty! Kajś sie tak dugo słańdała, kajś sie do terôzki smykała? – pytô sie jóm corôzki już barzij rozgzukany chop.
– Jô? ... A co tyż sie to yntlich stało? Bo dzisz chopecku roztomiyły ... jô ... bóła u Elzy, u tyj mojij kamratki, miarkujesz? Jô tam śnióm heftowałach ... znacy ... łobie my sie tak deczko heklowali. Kciałach ci usztrikować taki gryfny zegówek dlô cia na gyburstak. I tak ci nóm to śleciało.
– Co ?...
– A co ? Niy wierzisz mi ? – gôdô fałesznie ta yma. – Nó, tóż glingnij sie dó nij.
Drrrrr, drrrrr ....
– Halo, to ty Elza? Sam jô, ja chop mojij baby. Bóła u cia moja baba, bo gôdała mi, co bez côłko noc cosik łobieście heklowali lebo sztrikowali.
– Ja, ja łóna bóła u mie, bóła – pado na to zgodliwie kamratka.
– To po jakiymu jes ci łóna takô napranô, co? – pytô sie jesce barzij wkurzóny.
– ??? Nó, wiysz, co cie byda sam cyganić ... łóna cie na isto ze kimsik zdrôdzô – ta istno już wszyjsko wyfaflała. – Nó ale, kiej kcesz, to mogesz sam dó mie przijńść. Zebier ze sia jakosik flaszecka dobrygo wina i ... a ... a mogesz być już dzisiôj na łodwieczerz ?.....
A u chopów to jes juzaś tak :
Przilazuje chop rano kole pióntyj do dóm, festelnie łożarty, nabzdryngolóny choby kopaczka, kudły potargane, na pycholu i na kraglu łod hymdy masne fleki ci po lipynsztifcie, ancug blank popuczóny i sklabustrowany, a ze gymby capi, choby ze starego tryjtka abo kiejby sie kista starego piwa łoztrzasła.
– Mie tam nic niy łobłajzi kajś ty bół! – jargô sie deczko baba. – Blank mie to niy łobłajzi... jô... jô już móm kofry zaladowane i wykludzóm sie wrółz ze dzieckóma do mojij mamulki. Nó ale, tak jesce na łostatek, chocia mie to ganc niy szteruje, jes mi to blank jedno, rzyknij mi ino kajś to ty bez côłko noc bół ?
– Co gôdôsz? Ło co sie rozłajzi? Kaj co... kaj jô... kaj jô bez côłko noc gymziół, kaj jô wandrowôł ? – ździebko przimulóny, chop niy poradzi jesce zmiarkować, co tyż ta jejigo baba łod niygo kce.
– Môsz mi zarôzki pedzieć kajś bół! Chocia to mie zółwizół już blank niy łobłajzi. Psinco mi już do tego, mogesz robić co kcesz, łamzić kaj, ze kim i do kogo kcesz. Nic niy kca wiedzieć... ino tela kciałabych spomiarkować: kajś to tyż ty giździe dziosecki do terôzki bół?
– Jô, padosz jô, kaj jô bół ? A wiela to jes terôzki ? Jô ... jô, miarkujesz, jô bół u Ojgyna ... i bez côłko noc my szkaciyli.
– Co ty fandzolisz? U Ojgyna żeś bół? A dyć łoszkliwcu pieróński niy cygóń mie i niy kmiń tela.
– Niy wierzisz mi, niy?.... Nó, tóż sie glingnij do niygo... sam môsz telefółn... tyn mój łostatni gryfnisty mobilniôk.
– Halo, Ojgyn, sam jô, baba tego naprańca. Bół u cia mój chop? Szkaciyliście bez côłko noc, ja?
– Co, cy bół? Co, cy bół?.... A dyć łón jesce do terôzka snami grô !!!
Nó, ftosik festelnie móndry i bildowany pedziôł kiejsik, co dobre kamractwo, to jes ci gynał tak jak... ajsbajn ze kapustóm!

Wszyjsko darmowo... kostynlółs...

Trefiyli sie we szynku u Pyjtra dwa kamraty. Łoba byli róncz po latowych wywczasach i tak przi ladze, znacy sie zajdlu piwa i sznapsie, napoczli łozprawiać, co tyż to uwidzieli za tóm granicóm, bo – jak pewnikiym wszyjske miarkujecie – terôzki Poloki, te polske angyjbery, wykludzajóm sie bez lato kajsik do gorkich krajów. Łozprawiajóm, łozprawiajóm, a jô deczko – bo łóni, możno po trzecij ladze łozprawiali już dosik wrzeskliwie – napocznół szpicować dakle, nó... podsuchowôłech jich.
– Wiysz Enst, nôjbarzij sie werci wykludzić, i to i bez lato, i bez zima, do takij ci Szwajcaryji...
– Eeee, tam co ty gôdôsz Walek? Przecamć tam sie za wszyjsko buli jak za łobiyli, i to we tych łoszkliwych frankach, tam jes drogo jak u Żyda...
– Blank niy ma to prôwda! We Szwajcaryji jes ci wszyjsko darmówo, blank za nic, za darmo...
– Przeca to niy ma myjglich Walek, jakóż tyż to? Wszyjsko darmowo?
– Suchej ino, bo tuplowanie niy byda gôdôł.
– Nó...
– Fligrym do Genewy, łodprawa cylnô, taksa do hotylu... za darmo...
– Taksa darmowô?
– Ja, taksa za friko, hotyl śtyrogwiôzdkowy, apartmynt „all inclusive”... Swissotel Metropole abo możno Mandarin Oriental... za darmo... kostynlółs...
– Niy gôdej? Blank darmówo?
– Łobiôd we sztramskim restourancie ze lampusym szmektnego wina... blank za darmo...
– Niy? Ja? Blank darmówo?
– Zatym juzaś taksa i nôjlepszyjszy plac we tyjatrze, we Grand Théâtre de Genève... i wszyjsko za darmo...
– Niy gôdej? Jaaa?
– Zatym wieczerzô we Hostellerie de la Loire, Le Creux de Genthod... nó możno na łostatku we Charly O'Neills Irish Bar... i to wszyjsko darmówo...
– Jezderkusie Walek! To wszyjsko we tyj Genewie blank i do łostatka za darmo? Tóż to przeca jes ónmyjglich! Chopie, richtik tak tam jes?
– Terôzki wartko do hotylu, ściykły, nomiyntny i libeźny zeks... darmówo...
– Forgot Enst! Na isto wszyjsko gynał tak jes we tyj Genewie! Naprôwdy!
– Ja, wszyjsko, coch ci pedziôł na zicher darmówo!
– Walek! I tyś tam we tyj Genewie bół?
– Nó, niy jô, ino moja modszô... szwestra!

Richticznô Uniô Ojropyjskô...

Zawdych samtukej łozprawiôł roztomajte wice, a to ło policajtach, a to ło Żydach, ło babach u dochtora i take tam jesce. Ale, prziszołech na te idy, eźli szłoby wypokopić jakisik jedyn, jedziny wic, taki możno urzyndowy wic, ftory by fóngowôł ce côłkij Uniji Ojropyjskij? Możno i ja? I dejcie se terôzki pozór!
Jaki moge wyglóndać Ojropyjski raj...?
Łoztôłeś chopie napytany na taki urzyndowy lunch (terôzki niy ma drugigo śniôdaniô abo łobiadu, jes ino – lunch). Prziwitôł cie chopie Ynglynder, jôdło narychtowôł Żabojad, znacy sie Franzuz, Italijôk zajimôł sie tobóm przi tiszu a wszyjsko to zorganizjyrowôł Miymiec.
A jake moge być Ojropyjske piykło...?
Łoztôłeś chopie napytany na tyn sóm lunch. Prziwitôł cie chopie Żabojad, znacy sie Francuz, jôdło narychtowôł Ynglynder, Miymiec sie tobóm zajimô przi tiszu, ale... niy trop sie, wszyjsko to zorganizjyrowôł Italijok.
Coby możno bóło deczko szpasownij tyn wic wypokopiół i forszlagowôł jedyn Belgijok, coby razinku tyn szpas bół mianowany: Łoficijalnym Szpasym Uniji Ojropyjskij, i coby go wszandy poradziół łopedzieć kôżdy szkolorz we naszyj Uniji. Nó, i terôzki zebrała sie do kupy Rada Ojropyjskô,Ojropyjski Parlamynt, coby uzdać, eźli łostanie łón tym Łoficijalnym Szpasym Uniji Ojropyjskij, abo i blank niy?
I tak terôzki. Ynglynder dôł słósznie do wymiarkowaniô, ze takóm fresóm choby Baster Keaton, bez wekslowaniô swojij machy i bez ruszaniô gybisym, iże tyn wic jes stopieróńsko szpasowny. Żabojad juzaś słożół prociw skirz tego, co Francyjô pokôzali festelnie łoszkliwie we tym wicu. Luksymburg juzaś spytôł, fto dziyrżi prawa autorske tego wica, a przedstawiciyl Szwecyji, ze fałesznym uśmiychym, niy pedziôł ani słówecka. Dania spytała, kaj we tym wicu jes cosik ło zeksie, bo kiej tyn szpas mô być pośmiywny, musi cosik ło zeksie w niym być. Holandijô blank niy spokopióła tego wica, a Portugalijô juzaś niy spokopióła, co to jes słówecko: „wic”. Eźli to ci jes jake nowe miano? Szpaniol wytuplikowôł, co wic jes festelnie szpasowny ino wtynczôs, kiej rzyknymy, iże tyn ichni lunch bydzie ło piyrszyj po połedniu, a przecamć wteda u nich jes... śniôdanie. Greki uskargowali sie, iże żôdyn jim nic niy pedziôł ło lunchu, przepasowali beztóż tyż gryfnô przileżitość, coby naćkać sie darmowo i... zawdy we tyj Uniji sie łó nich przepóminô. Rumunia wartko spytała sie, co tyż to jes za diosek tyn lunch. Litwa i Łotwa uskargowali sie, iże zwekslowali jejich tumaczyni, co blank niy łobleci, tym barzij eźli sie to przitrefiô sztyjc i jednym ciyngiym. Słowacjô juzaś łoznôjmióła, iże eźli wic niy bół ło kaczycy i guliktraulerze to znacy, iże jejich tumaczynie bóło fyjlerne. Na co Ynglynder pedziôł, iże takô wersyjô jest tyż ci pierónym pośmiywnô. Uheroki jesce niy nastykli czytać côłkich stodwadzieścia zajtów swojigo tumaczyniô. Wtynczôs sztreknół sie jedyn Belgijok i spytôł, eźli tyn Belgijok, ftory wypokopiół tyn wic i go forszlagowôł, bół francuskojynzyczny abo holynderskojynzyczny, bo eźli bół francuskojynzyczny, to pewnikiym tyn wic bydzie bez niygo poprzity, a eźli holynderskojynzyczny, to Belgijô bydzie musiała tyn wic blank ci łodciepnóńć, niyzalyżnie łod wertu. Na fajrant trefu Miymiec pedziôł, iże fajniście jes se tak deliberować we tyj Brukseli, ale terôzki tak by ta potrza bydzie chycić jesce cug i zakludzić sie do Strasburga, coby powzióńć decyzjô. Poprosiół tyż, iżby ftosik łocuciół tego Italijoka, coby łón niy zniyskorzół sie na tyn cug, i coby wszyjske nastykli wrócić nazôd do Brukseli przed fajrantym tego dnioszka, i jesce coby poradziyli łoznôjmić decyzjô na kónferyncyji prasowyj.
– Jakô juzaś decyzjô” – spytoł chop ze Irlandji. Nó, i wszyjske uzdali, iże jes już na isto nôjwyższyjszy czôs, coby szlukóńć sie kafyju. A jedziny tam Pepik rzyknół ino: To je ono!
Miarkujecie pewnikiym, iże to jes ta côłko Unijô Ojropyjskô.

Pónbóczek i .... Yjwa....

Rółzczasu we rajskim łogrodzie Yjwa napasztła Pónbóczka:
– Mój ty Pónbóczku! Móm srogô utropa.
– A ło co ci sie rozłajzi Yjwo?
– Jô wiym, jô gynał miarkuja, iże dziynka tobie jô sam egzistjyruja, i móm ku tymu tyn przepiykny łogród, wszyjsko gadzina naobkoło, i ta cyrkuśno i szpaśno szlanga, ftorô jes moc lepszyjszô łod tego „wibratora”, ale jô tak ganc ajnfach niy ma szczynsnô i bezutropnô...
– A po jakiymy, ty moja roztomiyło Jywko?
– Jeżech, Pónbóczku, blank samotnô i tak prôwdóm to mi sie rzigać kce tymi pónkami, jabkami, bo samtukej blank nic inkszego niy ma do jôdła.
– Hmm, Yjwa, tóż byda ci musiôł stwórzić jakigosik... chopa...
– A co to za diosek tyn... chop?
– Tyn chop, dziołcha, bydzie na isto fyjlernym stwórzyniym, i bydzie miôł ku tymu mocka łoszkliwych włôściwóści: niy bydzie poradziół suchać ani tyż niy bydzie móg sie wczuć we cia. Bydzie ale napasztliwym rozparzołkiym, bydzie cyganiół, machlowôł i kminiół, zdrôdzôł. Zółwizół bydziesz miała śniym procne życie. Ale... bydzie łod cia srogszy, gibszy i barzij sztramski, festelnie dobry do gywechtu, szarpaczki i na gón. Bydzie tyż ale wyglóndôł iptowato, kiej sie już ło szaroku łocuci, ale łod siela niy bydziesz już na nic wajać i lamyńdzić. Jô ci go ugróntuja na taki szimel, coby ci zawdy dowôł mocka fizycznygo spôłniyniô i prykolowygo wygodzyniô. Bydzie ci tyż łón deczko jak dziecio: sztyjc bydzie sie zabawiôł fusbalym, słepaniym piwa, pierdzyniym i łoglóndaniym telewizyji. Bydzie tyż ku tymu niystarowny, płóchy i niy za tela udatny i szprymny, beztóż tyż bydzie ciyngiym potrzebowôł twojij dorady, coby blank na ipty i ćmiyla niy wylazować.
– Nó, fajniście sie tego suchô – rzykła Yjwa ze pośmiywnym lachym. – Ale, rzyknij mi ino mój ty Pónbóczku, we czym tak na isto tyrczy paść, szłapka?
– Nóóó... hmmm... mogesz takigo chopa sie lajstnóńć ale pod jednym, jedzinym warónkym ...
– A jakim to, mój ty roztomiyły Pónbóczku?
– Wiysz, łón bydzie iptowaty, grubelacki, soróński, chamliwy i dosiybny chamkrojc, beztóż tyż musisz mu weprzić, iże to łón bół stwórzóny blank piyrszy! Pamiyntej dziołcha, to jes naszô tajymnica... Wiysz, miarkujesz? Tak miyndzy nami... babami...

Pónbóczek i my sam we Polsce ...

Tak jakosik bez łostatnie dwadzieścia lôt Pónbóczek ciyngiym słyszôł naszych (Pónbóczku łodpuść mi tyn grzych) politykerów ze Wiejskij we Warszawie i niy dało mu to pokój aże sie lajstnół telewizyjor ze tóm naszóm „misyjnóm telewizyjóm”, za ftoro muszóm bulić pynzjónisty.
Zaszaltrowôł, kuko tak bele kaj, sznupie po roztomajtych kanałach i łoroz widzi ... babske łozsuci .... poród. Baba wrzescy, pierónuje jak sto diosków na swojigo chopa, ciyrpi, snosi mynki łokropiczne ... i nasz sprowca, Stwórca pytô sie:
– A cóż tyż to sie tam dziyje? Po jakiymu ta baba tak ciyrpi i wrzescy?
– Dyć żysz Pónbóczku! – gôdô ercyngel, jarchaniół Gabrijel – aboś to Pónbóczku niy rzyknół bół kiejsik: „I bydziesz babo rodziyła we bólu”?
– Ja, pedziołech tak, pedziołech. Alech przeca błoznowôł, gôdôłech to ino dlô szpasu – łodrzyknół Pónbóczek i juzaś przeszaltrowôł kanał.
A tam nasze ci berkmóny bakajóm jak sto diosków. Usiotane, spocóne łupióm, klupióm krympoczami, hakami ...
Pónbóczek tak zaziyrô, kuko i juzaś sie pytô:
– A po jakiymu te gryfcoki sie tak mordujóm i gnypióm?
– Nó, dyć żysz – juzaś łozwôł sie Gabrijel – rzyknółeś kiejsik Pónbóczku nasz: „I we ciynżobie i mordyrce bydziesz robiół cowieku ...”
– Eeee tam, ja, gôdôłech, ale ino jô sie tak błoznowôł ... – mróncy pod fusikiym nasz Stwórca.
Wartko zwekslowôł juzas prógram i łorôz ujzdrzôł szykowny kościół, szumno fara a przed niymi lugzusówe autoki i hormijô spaśnych, gryfniście i bogato łobleczónych biskópów i inkszych kieckowych chopów. Pónbóczek uśmiychnół sie i pedzioł:
– Nó, to mi sie zdô. Festelnie to móm rôd, take łobrôzki... A fto to jes?
– Anó, nasz Pónbóczku, to sóm te, ftore gynał miarkujóm iżeś we tym wszyjskim błoznowôł i gôdôł tak dlô szpasu!!!

Pieróński ZUS...

Chop sprawiół łóńskigo lata dlô sia i swojij baby gryfnisty ausflug na Hawaje. Lecóm fligrym wrółz do kupy i łorôz tyn fliger napoczynô ślatywać, cosik praskô w niym i fest rómbie. Ze kabiny pilotów wyskocół kapita i informiyruje, co chnetki sie wszyjske łoztrzasnóm ale jes maluśkô szanza, iże przeżyjóm, kiej udô jim sie wylandować na takij maluśkij bezludnyj wyspie. Nó, riziko, co jich ale nigdy niy lodnejdóm. Fest snerwowany, łozhajcowany chop wrzescy ku swojij babie:
– Płat za nasze pomiyszkanie zapłaciółaś?
– Jaaa, jaaa... zapłaciółach – łodrzykô wystrachano baba.
Chop mróncy nabańturzóny...
– A za sztróm zabulółaś, ja?
– Jaaa, jaaa... szeptłô baba i chnet ślimtô zastrachanô.
Chop jesce barzij niykóntyntny dalszij myńdzi:
– A za woda, tyż... ?
– Ja, zapłaciółach, wszysjkoch popłacióła!
– A ZUS za nôs łobiuch tyż? – pyto już blank nerwyjs tyn chop.
– Niy, wybocz chopeczku, przepómniałach, na isto przepómniałach – łodrzyko cało już zaślimtanô baba.
Chop spokójny i nejradszy wrzescy na côłki karpyntel:
– Yes, yes, yes... sto pierónów... znejdóm nôs!