Autok ze ludzkóm fresóm ...

Wiycie, jak sie tak szpacyruja po tych mojich Pniokach, wymiarkowôłech ci, chyciółech sie na tym, iże na dwadzieścia szykownych zagranicnych autoków, ftore przefyrtali mi gynał pod kicholym, przipadli ledwa trzi nasze auta (nasze, już ino terôzki nasze, bo kajś indzij we Ojropie niy pamiyntajóm tych wołgów, warszawów abo fiatów 125, 126). Wygrali ci u nôs do imyntu cudze autoki. I to ci jes dló mie na isto festelnie jankorne.
„Burżuazyjne” (he, he, he fto jesce boczy tyn ausdruk – burżuazyjne?) auta sóm porynczniyjsze, moc wygódniyjsze i na isto bezpieczniyjsze, to prôwda. Wrółz ze zmianóma we motoryzacyji na fiks diosi wziyni jednakowóż cosik niy do chycyniô w nôs samych, cosik ci takigo sztram polskigo, a tak po prôwdzie: blank swojskigo. Zwekslowali sie niy ino autoki, ftorymi jeżdżymy; my same tyż już niy sómy take same ...
Polske autoki (bo i fiaty móm za polske) wyszlajfowali naszô inteligyncjô. Eźli to spórny myślónek? A bogać tam! We tych modernych, przikludzónych zeza granicy autokach, szoferôk miarkuje, znô ci ino dwie dziury, dwa łotwory: dźwiyrze bez kiere wlazuje rajn, coby zicnóńć na zeslu, i jesce wlyw brynsztofu, tyj ci bynziny. Żôdyn ze tych wozów nicego łod nôs niy wymôgô, niy trza mieć choby ino bladygo anóngu ło mechanice. A piyrwyj bali to my chopy, a i te szoferoki we kieckach, wiedzieli, miarkowali, jako jes kónstrukcyjô kuglagrów abo motora, i co trza zrobić, kiej ci łón, tyn motor niy kce sztratnóńć. Werkszteli ci przecamć niy bóło, albo maluśko i ino dlô kamratów. Trza ale bóło mieć tyż sómsiôda-bajstlyrza i ku tymu dwie wizgryne, włóśne grace i palica. Ale, coby śnij cosik wykrzôsać we szwernym mómyńcie, trza sie bóło mocka uczyć, côłki czôs zbogôcać znani, swojô wiydza! Wrółz tyż ze pokozaniym sie tych fajnych auslynderskich autoków, roztomajtych ci „dealerów” i tych jejich fyrmowych, autorizjyrówanych serwisów, wszyjsko to, cochmy sie naumieli, poszło blank we niypamiyńć.
Nasze autoki sprowiali tyż, iże bylichmy dlô sia barzij uprzyjmne, barzij ludzke.
Co? Iże jô możno belakwastry, plytnie łozprawióm? A spómnijcie sie jak to tyż kiejsik bóło! Eźliby dzisiôj ftosik wybulół poła geltaku na szaberplacu, coby sie lajstnóńć norychty, werkcojgi i tajle do swojigo autoka, a niyskorzij przetrôwiół jesce côłki dziyń ufifrany śmiyróm na reperónek fyjlera? A ino tyż beztóż bali, coby we nastympny zapióntek, szlustydziyń wykludzić sie kajś za miasto, gynał miarkujónc, iże po powrocie trza bydzie wszyjsko napoczynać snowa ...
We tamesznych czasach autok, lajstniynty na borg abo ze bajtlika świekry, bół ci czyńścióm familiji a niy bezdusznóm kupóm żelazła, jak to jes ci terôzki.
Włôśnô „bryka” miało sie za jakosik ludzkô istota, nikiej swoja babeczka – tela, iże takô, ftoro szło – gibcij niźli ta swoja starô – spokopić, łozgryźć i gynał ci jóm poregiyrować, posztojerować. Bali eźli tyż miywała jakiesik manebry, zawdy bóło wiadómo, jak ci jóm idzie uholkać, abo kierô szrałba przikryńcić. Szło ci nióm zawłôdnóńć. A dzisiôj, eźli môcie jakisik auslynderski, cudzy autok, to na isto łón nad wami jes góróm. Szteruje, zawôdzô wóm jechać tak wartko jak ci byście to kcieli, parkuje blank sóm, brymzuje, kiej uzdo to za trefne, i blank sóm łobiyrô dróga, kierô mu sztimuje! Pytô sie ino zatelity a niy szoferoka. Blank go niy znôcie, niy rozumiycie i niy zawdy mogecie sie tak do łostatka na niygo spuścić. W razie kielichkolwiyk problymów, zgłoby tyż niy wiycie, co trza sam dogłôskać, dohajać abo zrychtować. Przipóminô to gynał trefónkowy zwiónzek ze kochankóm, kierô stoji za usuchliwô drugô półowa.
A przecamć dziynka tym naszym dôwniyjszym autokóm, bylichmy tyż barzij przocielske i kamracke. Bezwiydnie, cufalym ugróntowali łóne blank nowy gatónek cowieka: „homo garażus”. Boczycie jesce te raje wartehali i budów sprzed 20 abo 30 lôt? To niy bóła tak ganc ajnfach grómada betóniannych abo blaszannych pakytów, ale richticzne kluby, spólnoty ludzi, kiere mieli take same ptôki, i ku tymu tyn łożywczy szluk luftu we szarziznie tamtyj ypoki.
Zawżdy napoczynało sie jednako: Môsz możno jakisik dinks, ftorym idzie wyjmnóńć kuglagry? A możno môsz kluc trzinôstka? Mógbyś wpaść dó mie, coby mi spómóc łodkryńcić zarościało szrauba? A zatym sie gôdało, szlukało piwo abo łobalóło sie gryfnistô halbecka, wygrzywało sie na słóńcu i wszyjskie kôżdodniowe problymy straciyli sie na dobre.
A terôzki, po przijńściu nazôd do dóm, parkujymy autok, ryglujymy dźwiyrza, sprôwdzómy je śtyry razy dlô srogszego uważowaniô, i schróniómy sie wartko we naszych śtyruch ścianach pomiyszkaniô. Przodzij zawdy mielichmy łónako zołgówka, ftoróm szło babie zamydlić ślypia, wcis jóm za balek.
– Kajś bół, giździe diosecki?
– Zajimołech sie naszym autokym. Trza go przecamć przirychtować na zima (abo na lato). I potrza jesce ci pójńść na szaberplac i lajstnóńć sie pôra tajlów.
I fajrant ze pytaniym. Baby zawdy wtynczôs dôwali cowiekowi pokój.
Nasze autoki pobudzali tyż ci festelnie nasz ajnbildóng i spómogali łozwijać nasz pomyślónek! Niy wierzicie? Przejzdrzicie ino wszyjske stare roczniki cajtóngów motoryzacyjnych i puście na sztich szkryfki pod mianym „Dobre rady” sprzed dwadziestuch lôt i terôzki. To tak choby dziyń i noc. Czego to sie niy wysztudiyrowało we tamtych czasach!
Ale – jak to móndroki gôdajóm – „widmo kryzysu” krajzuje nad światym ... Krizy, kierô przikwanckała sie stamtónd, ze tego świata szykownych autoków i srogigo bogajstwa. Możno szłoby forsztelować, szurnóńć myślónek tym, co to jich mianujóm: „grof von rotz“ tym wszyjskim Amerikónóm, coby przesiedli sie ze swojich fordów i cadillaców na nasze fiaciki? Abo możno jesce na ruske wołgi eźli by take woleli... Dziynka tymu stali by sie barzij inteligyntne, barzij ludzke i przocielske. I na isto gibcij znodli by jakiesik wyjńście ze tyj światowyj krizy. Bo przeca te wszyjske niyszczysne fale, eli to ino gospodarcze, abo tyż ci polityczne, sóm pewnikiym sprôwióne bez ludzi. Śmiyszy to Wôs? Mie tyż! A dyć tóż, chichrejmy sie do grómady, niy zabywejmy jednakowóż ło przeszłóści, kierô – wiyrzcie mi – miała niy ino samiuśke złe zajty, niy ino łoszklistwa – jak to terôzki nóm tuplikujóm roztomajte łochyntole i łoszkliwce ze Warszawy, ftorzi nôs zawdy bydóm za balek ciś i na łostuda nóm robić.

Dziołcha ze wsi...

Gryfnô, modô frela poszła ci kiejsik ze swojij wsi na tôrg do pobliskigo miasta po sprawónki. Przetrôwióła, spyndzióła jednakowóż wiyncyj czasu przi sztandach niźli zakłôdała i musiała wrôcać sie ło śćmiywku. Cufalym we tym samym czasie wrôzôł tóm samóm drógóm do wsi wyrośnióny, cichuśki karlus ze sómsiydnigo łobyjńściô. Idóm ci tak ,deptajóm do kupy bez dugszy czôs, i łorôz dziolcha napoczynô:
– Te, tak se medikuja, eźli słabô, lichô i niyporadnô, bezbrónnô dziołcha, takô jak jô, moge chałzować, eźli godzi sie jij wandrować po ciymku ze sztramskim, srogim chopym, takim jak ty.
Karlus łosrowô to, smoli to i nic jij niy łodrzykô. Idóm dalszij i za pôra minutek łóna juzaś napoczynô rzóńdzić:
– Wiysz, jes mi stopieróńsko hrozucznie, gróźnie tak deptać sam ze cia we tych ciymnóściach. Jesce by ci możno cosik przilazło do filipa, cosik byś se ubzdôł...
– Suchej ino – rzykô karlus – wrôcóm ze targu, we jednyj gracy niesa kokota i łopata, we drugij dziyrża kibel i sznóra, na kieryj wleka ciga. Jak miôłbych ci cosik zrobić na łostuda?
Dziołcha po dugszym szpekulowaniu łodrzykô:
– Wiysz, prziszło mi tak na pomyślónek, wlazło mi do łeba, iże kiejbyś tak ta hercówa wbiół do ziymi, prziknółtlowôłbyś dó nij ta twoja ciga, a tego kokota deknół kiblym, to ci dziepiyro bółabych we... łopresyji!

Bół se jedyn istny...

Bół ci taki jedyn fric, kiery stopieróńsko dbôł, stôł ło swoji ciało. Rółzczasu stanół ci przed zdrzadłym, seblyk sie do saga i napocznół cmankôł i fest podziwiôł swoj lajb. Ze zadziwiyniym spomiarkowôł jednakowóż, iże wszyjsko jes gryfnie łopolóne, króm jejigo ciulika. Niy zdało mu sie to, tóż tyż uzdôł cosik z tym zrobić. Poszôł ci łón na plaża, seblyk sie do saga, zasuł côłke swoji ciało, króm ciulika, kierego wystawiół na słóńce. Bez ta plaża przelazowali szpacyrym dwie starecki. Jedna podpiyrała sie krykóm. Kiej tak przelazowali wele tego zasutego piôskym istnego, ujzdrzała ci łóna, iże cosik styrcy ze tego piôsku. Szpicóm tyj kryki napoczła tyrpać te cosik, co styrcało, tam a nazôd.
– Wiysz Erna – pediała ta ze tóm krykóm do drugij starecki. – Życie blank niy ma sprawiydliwe.
– A po jakiymu tak miarkujesz Ana? – spytała sie ta drugô, tyj ze krykóm.
– Anó beztóż, iże jakech bóła 20 lôt starô, bółach tego pierónym ciekawo. Jakech bóła 30 lôt starô, toch to ci stopieróńsko miałach rada. Przi śtyrdziestuch latach już samach ło to prosiółach. Kiejech bóła 50 lôt starô, to żech za to płacióła. We wiyku 60 lôt napoczłoch lo to do Pónbóczka festelnie rzykać, coby przi siedymdziesióntce ło tym blank... przepómnieć. Terôzki, kiej mi już pizło 80 lôt, take fizymatynta rosnóm ci dziko na piôsku, a jô bali ani przicupnóńć niy poradza!

Tak wczas...

Wlazuje maluśki Hanysek na lekcyjô we szuli, ciepie pukeltasza na zol, kładzie szłapy na banka i wrzescy:
– Sieee maaaa!
Widzi to wyproszczónô i snerwowanô rechtórka i gôdô do Hanyska:
–Hanysku! Zarozinku, na szlag dźwignij ta swoja pukeltasza, wylyjź ze klasy i wlyjź rółz jesce, ale tak moreśnie, jak twój tatulek, kiej wrôcô ze roboty do dóm!
Hanysek ze spuszczónóm palicóm dźwigô swoja pukeltasza i wylazuje ze klasy. Po jakimsik łoka mrziku dźwiyrze świtniynte stopieróńsko łozewrzili sie ze hukym, a do klasy wlazuje Hanysek i wrzescy:
– Haaaa...! Kurwa! Niy spodziôłaś sie mie dzisiôj tak wczas!

Sztudynt...

Wic sztudyncki. Jedyn sztudynt zdowo prifóng, znacy sie akadymicki egzamin. Jak to sztudynty majóm we zwyku, nic niy poradzi, niczego sie niy naumiôł. Załómany profesor pytô sie go:
– Wiedzóm łóni panoczku sztudyncie, fto to tak na isto jes... sztudynt?
– Nó, panoczku profesorze, niy za tela... niy miarkuja... – łodrzyko tyn istny.
– To jô wóm rzykna. Sztudynt, to jes take gówno, kiere pływo po sublu, po srogim tajchu, i ftore stopieróńsko próbuje doszwimować do wyspy mianowanyj: MAGISTER!
– A eźli łoni, pónie profesorze, miarkujóm gynał, fto to tak na isto jes profesor?
– Nó, niy za tela...
– To jô wóm panoczku profesorze razozki rzykna. Profesor to jes take gówno, kiere kiejsik tam, downo tymu i ze srogóm ciynżobóm i utropóm doszwimowało ku wyspie mianowanyj MAGISTER. Ku tymu ze jesce ze srogdszóm utropóm, jakimsik cudym smógło dróga ku wyspie mianowanyj PROFESOR, a terôzki robi na tym sublu wele, coby inksze gówna niy poradziyli doszwimować... do.. MAGISTRA!

Rżna...

Rółzczasu szôł sie mody synecek, Hanysek drógóm i utargôł ci mu sie hynkel łod epy. Wysuło ci sie śnij na isto mocka pijyndzy. Uwidziôł to jedyn wrazicki chop, piechciôrz.
– Te! Synek, a skany ty môsz tela pijyndy? – spytôł sie tyn istny Hanyska.
– Anó, panoczku, to bóło tak. Poruch dochtorów, wywołanych chirurgów trefiyli sie na cigaretpauzie i łozprawiali sie tak, kogo nôjbarzij majóm rade łoperówać. Jedyn miôł rôd łoperówać buchalterów, bo u nich wszyjsko jes ci do porzóndku poukłôdane, łobrychtowane. Drugi juzaś miyniół, iże mô fest rôd łoperówać biblijotykôrzy; łóni wszyjsko majóm poskłôdane podug alfabetu. Trzeci juzaś mô rôd tych modernych terôzki „informatikerów”, kierzi wszyjske narzóndy mają nacychowane roztomajtymi farbami. Łostatni juzaś rzóńdziół, iże nojlekciyjsze do łoperowaniô sóm juristy, prawniki. Niy majóm blank syrca, niy majóm krziżów, niy majóm jajec, a gowa i dupa idzie bez problymów zwekslować placami.
– Nó, dobra synek, ale co to mô ze sia spólnygo ze tymi pijóndzóma? – pytô sie tyn istny.
– Anó, usłyszôłech, iże wybiyrajóm sie na fusbalowy szpil...
– Nó, i ?
– Poszôłech za niymi, a kiej stanyli przi pocie, przi dróciannym łogrodzyniu, coby sie łodlôć, toch jô, na drugij zajcie pota, łapnół za pitwok i wrzesknółech:
– Abo ciepiecie po dziesiyńć złotych, abo rżna wasze ciuliki!
– Nó, dobra... a co môsz we tyj drugij epie?
– Anó, panoczku, niy wszyjske kcieli płacić...

Roztomajte klapsznity...

Pauza na śniôdanie we robocie. Trzech kamratów, Ynglynder, Szkot, i Szpaniol biere sie do jôdła, napoczynô ćkać te swoje klapsznity.
Ynglynder gôdô:
– Kurwa, juzaś ze szinkóm, jô stopieróńsko niy móm rôd klapsznitów ze szinkóm, jô je stopieróńsko niynôwidza. Jak jutro juzaś byda miôł sznita ze szinkóm, to wyfukna zarôzki bez łokno!
Na to Szkot rzóńdzi:
– A jô juzaś móm klapsznita ze kyjzóm. Jak jô jutro juzaś dostana ta klapsznita ze kyjzóm to tyż wyskoca bez te łokno!
Na to na łostatku łodzywô sie Szpaniol:
– Ło kurwa! Juzaś śniôdanie ze marmeladóm. Jak jô jutro jesce rółz dostana na śniôdanie sznita ze marmeladóm, to tyż na zicher wyfukna bez te łokno!
Na drugi dziyń, wszyjske – jak zawdy – dostali te same śniôdania, wyfukli wrółz bez łokno, pozabijali sie...
Po pôruch dniach na spólnym pogrzybie...
Baba łod tego Ynglyndera rzóńdzi:
– Bylichmy fajnistóm pôróm. Po jakiymu mi niy pedziôł, iże niy mô rôd klapsznitów ze szinkóm?
Baba łod tego Szkota juzaś wajô:
– U mie gynał tak samo. Móg przecamć pedzieć ino słówecko...
Na to wszyjsko baba tego Szpaniola:
– Jô blank nic niy poradza spokopić. Przecamć mój chop łod zawdy sóm dlô sia rychtowôł se śniôdanie do roboty...

Richticzny łojciec...

Rółzczasu przilazuje ku łojcu karlus i gôdô:
– Tatulku, tatulku zakochôłech sie! Smówiółech sie na schôdzka ze jednóm szykownistóm dziołchóm!
– Nó, tóż fajniście synek. A kim łóna jes? – spytôł łojciec.
– Anó, to Erna łod sómsiadów.
– Wiysz synek, musza ci cosik pedzieć, ale łobiecej, co niy rzykniesz tego mamulce! Ta Erna jes... twojóm szwestróm.
Synek dôł se śnióm pokój. Po pôruch miesióncach juzaś ale przilazuje ku łojcu:
– Tatulku, tatulku, juzaś ‘ech sie zakochôł we jesce gryfniyjszyj dziołsze.
– Nó, tóżech festelnie rôd senek. A kim łóna jes? – pytô łojciec.
– To takô jedna Ana, cera naszygo sósiôda ze trzecigo sztoku.
– Aaa... juzaś. Synek, łóna tyż jes twojóm siestróm.
Nó, i tak ci to trefiało pôra razy aże synek sie snerwowôł i poszôł sie pożôlić sie mamulce.
– Mamulko! Jôch ci jes taki przyciwny, łozkokocóny na łojca! Zakochôłech sie we siedmiuch dziołchach ze naszyj łokolicy, ale niy mógech śniymi zolytować, ba tatulek jes tyż łojcym łónych wszyjskich!
Mamulka uholkała karlusa, przitulóła go i rzykła:
– Niy trop sie synek. Mogesz zolytować ze kim kcesz. Niy musisz go suchać... łón na isto ... niy ma twój łójciec!

Pynzyjô abo rynta...

Kiej mi już pizło 65 lôt poszołech do urzyndu, coby słożyć antrag ło pynzyjô. Nó ale, przepómniôłech blank, coby zebrać ze sia z chałpy moja legitka ubezpieczyniowô, tóż tyż pedziôłech frelce we łokiynku, iże wróca sie niyskorzij. Ta wrelka mi prómp na to:
– A łozepnijcie panoczku swoja hymda...
Kiejech to zrobiół, frelka pedziała, iże te moje siwe wosy na klôcie styknóm jin na dowód, iże mi sie pynzyjô przinoleżi.
– Niy musicie panoczku deptać do dóm po ta legitka.
Kiejech jô to wszyjsko łopedziôł mojij staryj, łóna mi ino rzykła, iżech miôł spuścic galoty...
– A czamuż to?
– Wtynczôs dostołbyś na zicher „rynta inwalidzko”
Nó, i napoczła sie u mie we chałpie srogachnô chaja!

Skany my sie znómy...

Móm jednego blank jesce modego sznapskamrata, ftorego poznôł przi ladze biyru we szynku u Pyjtra. Kiejsik ci łón sie dó mie prziflostrowôł (bół już festelnie chycóny) i napocznół mi łozprawiać jedna gyszichta, kierô mu sie latoś przitrefióła.
Dejcie pozór! Bo i Wóm, chopy, sie to moge przitrefić.Napocznół ci łón tak:
Styrca ci rółzczasu we raji do kasy we jednym ze tych modernych zupermarkytów. Stoja, stoja... Łorôz przifilowôłche przi drugij kasie wpatrzónô we mie jedna blóndina, kierô ci jesce tak zolytnie sie uśmiychała ku mie.
Chopy, ale jakô blóndina, gôdóm Wóm! Zarôzki przed ślypióma przelecieli mi Karaiby, klara, ftorô grzôła jak halbecka starzikowego bimbru, sztrand, rum kubanerski... !
Łostatni rółz tak sie dó mie śmiôli gryfne dziołchy, kiejech przismycół do akadymika we Poznaniu, na drugi dziyń pom impryzie, całô kista zimnego piwa. Ale to bóło możno ze dwadziyścia lôt tymu nazôd....
Ja jednakowóż dziołcha śmiôła sie dó mie drużnie i bez piwa. Jakosik ci sie łóna zdała mi znôjómô, alech niy móg se spómnieć skany my sie znómy. Pewnikiym podanô na jakosik mółdno szauszpilerka...
Po maluśku, po lekuśku, ale budziół ci sie wy mie gymboko już uśpióny insztynkt jyjgra. Taki stopieróński miszóng adrynaliny i testosterónu wypôłniôł côłki mój organizmus. I to tyn miszóng, miszmasz kôzôł mi sie jóm spytać:
– Wybôczóm mi łóni paniczko, eźli my sie znómy?
Wypadło blank niyźle. Dziołcha łykła hôczyk. Jeji ryakcjô bóła wartkô, a tyn uśmiych taki sóm jak skorzij.
– Niy jeżech blank pewnô, ale sóm łóni panoczku łojcym jednego ze mojich dziecek....
Gôdô sie, co ludzki filip, ludzki mózg poradzi we zituacyjach eksztrymalnych robić niy gorzij niźli kómputer. Mój filip bół w tym łoka mrziku we sztandzie kónkurówać ze nojlepszyjszymi. Po kwilce miôłech wszyjsko klar. Zawdy używôłech kóndónów. Przecam zdrada małżyńskô jes zawdy cufalym, ftory cioprô nerwy uważowanygo chopa. Na jakiego tyż pieróna ta zdrada małżyńskô nadbytniô metlać. Mój kómp filipowy przipómniôł mi ino trzi cufale, kiere mógli być łodstymstwym, wyjóntkym łod tyj regli.
Kamratka ze roboty, na szczyńści tak żadnô, jak noc przed geltakiym, tak żadnô, iże sama jeji gybma bóła nôjlepszym zicheróngym. Kamratka mojij babeczki ze roboty, na szczyńści po takij ilóści gôrzoły, iże mi niy do lostatka... tego... wiycie, miarkujecie...
Łostała mi ino jedna możebność, kiej mógech se zbajstlować dzieciôka na boku. Nó, tóż tyż zarôzki podzielółech sie tóm radóśnóm nówinóm ze mamulkóm tego „mojigo” niyślubnygo dzieciôka i ze setkóm kóntmanów tego zupermarkytu:
– Ja, już miarkuja! Łóni paniczko pewnikiym musieli być tóm sztriptizyrkóm , kierô moje kamraty łobsztalowali na mój polterabynd. Gynał bocza, iże za dociepniyńcie pôruch złocioków zgódziyliście sie paniczko wtynczôs zrobić to symnóm na tiszu we szpajzycimrze, i na łoczach mojich kamratów, kierzi klackali choby nôjynte.
Zrobióło sie blank cicho. Bali i kasijyrki ustali robić. Wszyjske wpatrôwali sie, wyblyszczali ślypia za rajóm na mie, i na corôzki barzij szarłatnô gryfnioczka. Kiej już wyglóndała jak rak wyjmniynty zw wrzawyj wody, wysycała bez zymby:
– Łochybiyliście sie panoczku, drzistliście sie festelnie panoczku!...
Te moje Karaiby zwekslowali sie we... Arktyka...
– Jôch jes wychowawczyni waszego synka we klasie szczwôrtyj B...
Łobsztalowôł karlus jesce po jednyj ladze, tak jakosik markotnie nóm sie zrobióło, szluknół i poszoł...

Pobłogosłôw...

Idzie se, deptô bez las jedyn kapelónek. Łorôz usłyszôł, iże za krzôkami cosik sie szlajchuje, cosik ci za niy lyjzie...Nó, tóż napoczyno wrtko rzykać:
– Pónbóczku roztomiyły, sprôw, coby ta gadzina, kierô sie sam za mnóm szlajchuje, bóło chocia krześcijóńske...
We tym łoka mrzika zeza krzów wylazuje wilk. Klynknół ci na kolana, skłôdô szłapy i gôdô:
– Pónbóczku! Pobłogosłôw te dary, ftore dzisiôj spożywać mómy...

Tor do niyba...

Pónbóczek i świynty Pyjter łoznojmiyli tyn moderny terôzki „przetarg” , aukcyjô na postawiynie niybieskigo toru, „bramy niybieskij”. Piyrszy głósiół sie Araber.
– Môsz chopie projykt? – pytô sie Pónbóczek.
– Anó, móm! – łodrzykô Araber.
– A kostnanszlag... nó, wiela to bydzie stôć, môsz? – pytô dalszij Pónbóczek.
– Anó, tyż móm! – łodrzykô tyn istny.
– Nó tóż wiela to bydzie geldować?
– To bydzie we wercie jakiesik 900 milijółnów – łodrzykô Araber.
– Jezderkusie! A czamu aże tela? – dziwuje sie świynty Pyjter.
– Nó, 300 mln na materijôły, 300 to za robota, a 300 mój zysk!
– Nó, dobra, to styknie, łodezwiymy sie do cia! – rzóńdzi św. Pyjter.
Dalszij wlazuje Miymiec.
– Môsz projykt, chopie?
– Móm!
– Môsz tyn „kosztorys”?
– Anó, móm!
– Tóż wiela to bydzie stôło?
– Do kupy to bydzie we wercie 1,5 milijarda...
– Eee, a po jakiymu aże tela? – zadziwiół siew Pónbóczek.
– Nó, tóż tak wele 500 mln sztabilne, wercite miymiecke materijôły, miymiecki sztof, 500 mln na richticznô, akuratnô miymieckô robota. Nó i na łostatku mój zysk we wercie 500 mln.
– Nó, dobra, to styknie, łodezwiymy sie do cia! – rzóńdzi św. Pyjter.
Na łostatku przilazuje Polôk.
– Môsz projykt?
– Niy, niy móm! – łodrzykô ze rułóm Polôk.
– A kostnanszlag, kosztorys to môsz?
– Niy! Tyż niy móm! – łodrzykô juzaś ze rułóm Polôk.
– Nó, tóż wiela kcesz chopie za ta robota?
– Jô bych kciôł 3 milijardy 900 milijółnów złocioków.
– Jezderkusie! Chopie! A skanyś ty wzión take kwantum?
– Nó, tóż tak... jedyn milijard dlô Cia Pónbóczku, milijard dlô św. Pyjtra, milijard dló mie, a za te łostatnie 900 milijółnów Araber tyn tor, ta niybieskô brama postawi!

Kamrat niy żyje...

Jô już kiejsik łozprawiôł taki jedyn fal ło chopie, ftory przeżół, chocia wszyjsko skazowało na to, iże już na zicher umrził. Terôzki móm inkszô gyszichta, kierô mi sie przitrefiyła łóńskigo roka na podzim.
Spichli my sie ze jednym mojim kamratym Ernstym, ftory miôł pierónym rôd gorzôłecka (i piwo tyż) a poradziół przi tymu gryfnie łozprawiać, gôwyńdzić i wiyszać nudle na daklach suchôczóm. Jak to jô móm we zwyku, kiej miarkuja, iże juzaś cosik interesantnego usłysza, łobsztalowôłech laga we mojim szynku na Grunwaldzkij i tyn mój kamrat, podwiyl jesce szynkiyrz niy postawiół na szynkwasie łobsztalowanych nôpitków, napocznół:
– Wiysz Ojgyn, nasz kamrat Hanys łod Majzlinyj niy żyje!
– A dej pokój Ernst! Juzaś sie cia gupoty trzimióm... przecamć niydownôch go widziôł samtukej na sztrece.
Niy, niy mógeś go widzieć, bo już bydzie trzi tydnie jak niy żyje...
– Dobra! Tóż co mu sie stanóło?
– Wiysz, przejyżdżôł ci Hanys cestóm wele mojij chałpy, niy przibrymzowôł na winklu i rypnół, dupnół stopieróńsko we mur. Jejigo autokym ino fochnóło, praskło, Hanys wyleciôł bez sziberdach, wywinół dwa zalta, dwie yntki w lufcie, strzaskôł szyba we łoknie i wleciôł do mojigo szlafcimra na piyrszym sztoku...
– Ło sto pierónów, na isto łokropicznô śmiyrć – pedziôłech na to, i szluknyli my po jednym.
– Ale, kaj tam Ojgyn! – cióngnół dalszij Ernst. – Łón sie niy zatrzas! Łón ino wylandowôł we mojim szlafcimrze i leżôł tak zakwawióny we łostrzaskanym śkle, we tych szplitrach. Wtynczôs przifilowôł mój srogi, starucny, zabytkowy szrank, kiery stôł we izbie. Sióngnół na wiyrch, chyciół sie za niygo i próbowôł sie sztreknóńć. Nó, i môsz! Twardy, masiwny, stary szrank łobalół sie na niygo i przigniót go do dylinów!
– Ło sto pierónów! Bestyjsko padnół...
– Ale, kajtyż tam! Utrzimôł sie przi życiu. Jakimsik cudym wydostôł sie spode szranku i przipołznół ku gylyndrowi. Próbowôł sie na tym gylyndrze deczko podcióngnóńć, ale pod jego wôgóm (a miarkujesz, co łón bół kyns chopa) tyn gylynder sie złómôł a łón śleciôł ci ze tego piyrszego sztoka na nasz ci śklanny śtyrykańciaty tisz.
– Łożysz, niymożebne! To na isto richtik łoszkliwy szimel ślazowania ze tego świata...
– Ółber, jesce jedna laga sztaluja! – pedziôł Ernst i rzóńdziół dalszij. – Niy, niy Ojgyn, to ci go niy zatrzasło, niy zabióło. Łón śleciôł blank wele kuchyni. Wgracôł sie rajn, próbowôł sie podcióngnóńć na waszkuchni, ale zahôczół ło teli srogi kastrol ze wrzawóm wodóm, i chlust! Cowieku! Côłki wor ze tego kastrola wylandowôł na niym i poparzół mu chnet côłkô skóra.
– Nó, Ernst! Niy kciôłbych tak umrzić!
– Niy, niy Ojgyn! Terôzki tyż to jesce przeżół! Leżôł tak na dylinach, łoparzóny worym, kiej przifilowôł mój telefółn. Próbowôł sióngnóńć po suchôwka, coby wezwać hilfa, ale miasto tego, wytargôł sztekdółza ze ściany. Ta sztekdółza skuplowanô ze tóm łozlónóm wodóm, to dało pieróński miszóng. Srogachnô dôwka woltów praskła bez niygo i Hanys padnół porażóny sztrómym...
– Niy, do sto pierónów! Tóż to na isto niy do wystawiyniô śmiyrć...
– He, he... niy Ojgyn, niy! Łón blank niy wtynczôs zginół – lachnół sie Ernst, szluknół, łobsztalowôł jesce jedna laga...
– Nó, tóż gôdej, jak Hanys tak na isto ślôz ze tego świata?
– Jôch go zapukôł, jôch go ci zastrzelół?
– Zapukołeś go ze gywery?
– Cowieku! Ojgyn! Miarkuj, przecamć łón by ci mi łozwalół, łozpieprzół do imyntu côłkô chałupa!

Po sagu...

Do sklepu ze brylami wlazuje jedyn istny, zaziyrô, gawcy sie tak po wszyjskich fachach i łorôz uwidziôł bryle we wercie 200o złocioków.
– Czyście samtukej pogupieli, abo co? Na dekel wóm pizło? Co to za bryle, kiej łóne sóm we wercie aże dwa tysiónce złocioków.
– Anó, panoczku, to taki nôjnowszyjszy wynôlôzek. Kôżdy, fto je łoblecze na ślypia widzi naobkoło inkszych ludzi blank bez łachów, blank po sagu.
– Niy gôdejcie panoczku! Richtik? Kciôłbych je przimiyrzić.
Przedowaczka podôwô mu te bryle, tyn istny je łoblykô na kichol i richtik, ta przedowaczka jes przed nim blank sagô. Syjmuje te bryle – łobleczónô, zakłôdô – juzaś blank sagô.
– Biera je!
Wlazuje we tych nowych brylach do swojij chałpy, kukô, zaziyrô: jejigo baba sagô, sómsiôd jego tyż blank sagi. Syjmuje te bryle – jego baba sagô, sómsiôd tyż sagi...
– Co jes? Do sto pierónów! Jeszczech niy zdónżół dokulwitać sie ku chałpie a te bryle już sie popsowali, napoczli stopieróńsko sztinkrować!

Kyjgelbana....

Wilijô. Wczas ło rozwidnioku. Baba budzi swojigo chopa Jorga ło siódmyj.
– Jorg! Jorg! Do sto pierónów jô niy móm masła. Słyszysz?
– Nó, i co jô ci na to móm pedzieć?
– Łoblykej sie i gzuj wartko do sklepu!
– Ale, jô przecamć blank niy miarkuja kaj we sklepie jes te diosecke masło – szpekuluje Jorg.
– Wlejziesz rajn, naprociw kasy sóm kilszranki. We piyrszym jes mlyko, we drugim masło. Deptej Jorg!
Jorg wstôł, łoblyk sie, poszôł do sklepu. Przelôz wele kasów, podlôz ku kilszrankowi, wyjmnół masło i poszôł zapłacić. A na tyj kasie robióła stopieróńsko gryfnô dziołcha. Jorg ździebko śnióm połozprawiôł, poszpasowôł i łorôz ta szykownistô frela forszlagowała mu, coby poszli dó nij do chałpy. Poszli, deczko tam Jorg śnióm we prykolu powyrôbiôł. Po takim libeźnim, hućliwym popołedniu Jorg sie łobudziół, gawcy na weker a sam ci już pizło łoziym na łodwieczerz. Wyfuknół z tego prykola i gôdô do tyj fajnistyj dziołchy:
– Môsz ty możno mółka?
– Anó, móm...
– To wartko przismyc mi jóm sam i posuj mi łónóm moje rynce.
Ta dziołcha zadziwióno przismycyła ta mółka, posuła grace Jorgowi, niyskorzij Jorg wypolół łod tyj dziołchy ze chałpy i w te piynty pogzuł do chałpy. Dźwiyrze łotwiyrô mu jejigo babeczka...
– Jorg! Kajś ty giździe bół, familijô sie sjechała, wećkalichmy wieczerzô bez masła... Kajś ty, do sto pierónów bół?
– Wiysz, moja ty roztomiyło, winiyn żech ci jes wyłożyni. Anó, poszôłech do sklepu, ze kilszranku wyjmnółech te diosecke masło i poszołech za nie zabulić. We tyj kasie bóła tako ci zajebistô kasijyrka, iże mie sztopło. Ździebkoch śnióm połozprawiôł, poszpasowôł, łona mie napytała do sia do dóm. Tam u nij deczko my sie pogziyli, podubczyli. Łobudziółech sie i jak nôjgibcij przikarycółech sie do dóm.
Jorgowô baba wysuchała wszyjskigo ze rułóm i festelnie niyciyrpliwo, mory ci jóm stopieróńske bieróm rzóńdzi:
– Pokôż swoje grace!
Jorg pokôzôł swoji rynce, na co jejigo babeczka ze złóścióm:
– Pierdolisz Jorg! Ty mi sam niy fandzolół... juzaś bółeś we kyjgelbanie, grôłeś we kyjgle!

Italijóńske szpageti...

Jedyn żyniaty fric miôł bez pora lôt frajerka, kochanka, Italijónka. Rółzczasu rzykła ci mu łóna, iże nagónióła, zaciónżóła.
Łón, blank niy kciôł popsować zniypowôżyć swojij reputacyji i swojigo małżyństwa, dôł jij sporo, niyłecko pijyndzy, coby sie wykludzióła do Italiji i tam urodzióła te dziecko. Coby samtukej niy bóło żôdnego breweryji i szkandalu. Forszlagowôł jij tyż, iże bydzie bulół alimynyta do łoziymôstego gyburstaku dziecka.
Łóna przichwôlóła tymu, ale jesce spytała:
–A jak jô ci móm poswać wiadómość, iże tyn dzieciôk sie urodziół?
– Ano, coby to wszyjsko utrzimać we tajymnicy, wyślij mi postkarta na moja dómowô adresa ze jednym ino słóweckiym „spaghetti”! Wtynczôs jô ci byda posywôł te alimynty na łodchowani i kust dlô tego dzieciôka.
Nó, i łóna wyjechała... wykludzióła sie...
Tak jakosik po dziewiyńciuch miesióncach tyn istny wrôcô na łodwieczerz ze roboty do chałpy, a sam ci jego baba rzykô:
– Te, chopie! Dostôłeś pierónym dziwokô postkarta... blank nic niy poradza spokopić, co to jes...
Chop wartko:
– Dôwej mi sam zarôzki ta szkartka, kukna ino, co ci tyż to jes...
Baba dała swojimu chopowi ta postkarta ale pozornie, przitómnie go zmustrowała, kukała na niygo. Chop napocznół czytać ta postkarta, zblôd jak ściana i... na łostatku wybulół, zymdlôł...
A na tyj postkarcie bóło napisane:
"Spaghetti, spaghetti, spaghetti, spaghetti, spaghetti.”
Trzi dółzy, porcyje ze kulkóma miynsnymi, dwie bez... poślij wiyncyj... zółzy!

Cuda, cudôki i... Wunderwaffe...

Wiycie! Jô myślôł sie, iże żyja we kraju, we dziydzinie, kaj wszyjsko jes na isto blank normalne, kaj wszyjske ludzie... myślóm, medikujóm. A to dziepiyro co, pokôzało sie, iże to gówno prôwda. Łobejzdrzôłech we telewizyji szpasowny fal. Baba znodła na hasioku łobrôzek naszego JP II na papyndeklu, powiesióła ci go na ścianie we cerzinyj izbie... napoczło sie hajcować, nó taki łogrómnucny łogiyń. Wszyjsko sie we chałpie spolóło, wygorzało. Zole, myjble, wszyjsko co bóło we chałupie... łostôł ino tyn łobrôzek naszygo papiyża. Baba spokopióła, iże to bół CUD, znak ze niybiosów. Łostała baba, i jeji familijô bez niczego, blank goło, wszyjsko poszło w luft, ale rzykła (dejcie pozór): WIYRZA, iże to Jan Paweł II nad nami czuwô! Nó, niy kciôłbych, coby tak nadymnóm wachowôł, czuł.
Pewnikiym ftosik, fto wyciep tyn łobrôzek na hasiok, wiedziôł, iże łón jes gówno wert, i go wyciep, ale u tyj baby (niy byda mianowôł jakij)... to bół CUDOWNY łobrôzek. Wszyjsko zgorało, ale łón łostôł... cud.
I kiejech już ku tymu doszôł, rzykna cosik ło (ze miymiecka) wunderwaffe, znacy sie całbrownyj, cudównyj bróni. Ło cudach samtukej u nôs. Niy móm rôd pisać po inkszych, ale jes jedyn chop, kierego móm stopieróńsko rôd (mianuje sie Paweł Wakuła, i pisze we cajtóngu Angora), i kierego humoryski rôd tuplikuja na naszô godka.
Łón ci łostatnio napisôł cosik takigo:
Łoficyjyry skludzóne do kupy, zebrane na zicóngu Sztabu Gyneralnygo ze łosupiyniym gawcyli na dziwokigo, niyzwykłygo byzuchanta. Ministrowi łobróny azistowôł anó hiyrarha we lilowyj piusce, i na isto niy bół to nasz biskup polowy Wojska Polskigo.
– Panoczki, trefiyli my sie samtukej we sprawie nôjwyższyj wôgi... – napocznół Tomasz Siemoniak. – Idzie sam ło bazpieczyństwo narodowe! Łoddowóm terôzki głós jego „ekscelencyji” biszopowi.
Byzuchant, bez czekanió, przeszôł ku rzecy.
– Moje we roztomiyłe, hamerikóńske alijanty certolóm sie ze łobjimaniym nôs swojóm „tarczóm antyraketowóm”, a ku tymu tyż niy wiadómo, eźli lokówane we Polsce rakety marki Patriot sóm uzbrojóne. Tóż tyż niy bez prziczyny nasz polygły pod Smolyńskym wiceminister łobróny porównôł je we swojim czasie do blumynkiblowych flanców...
Łozbrzmiôł przitulmióny butel, kiery świadczół ło tym, iże jynerôły łod dôwna ubolywajóm nad takim stanym zachów.
– Na szczyńści niy sómy blank niyporadne i bezbrónne – biszop podniós graca, tak choby kciôł uholkać wszyjskich. – Sóm iste, bezpochybne dowody na to, iże za naszym tryjómfym nad bolszewikóma 15 siyrpnia 1920 roka stôła łosobiście Przenôjświyntszô Paniynka!
– Jakóż to? To niy my wygralichmy dziynka gyniuszowi Józefa Piłsudzkigo, bohatyrstwu polskich wojôków aji złómaniu ruskich szyfrów bez ółberlojtnanta Jana Kowalewskigo? – zadziwiół sie stopieróńsko jakisik jynerôł.
Wiktoryjô zawdziynczómy ino Matce Boskij Czynstochowskij! – łoświadczół, dôł do wymiarkowaniô stanówczo biszop. – A to łoznaczô, iże durch i jednym ciyngym łozporzóndzómy nôjgróźniyjszóm wafóm na świycie, znacy sie jeji całbrownym łobrôzkym. Arsynôł atómowy wszyjskich zupermocarstwów to przi nim pinkel!
– To łoznaczô złómanie równowôgi siył we świycie... – spomiarkowôł wartko ze zgrózóm kieryś ze wojôków. – Co na to Ruske i Hamerikóny?
Biszop ino zruszół ramiynióma.
– Niych sie Ruske strôchajóm, a Hamerikóny mogóm nôs co nôjwyżij prosić ło rekómyndacyjô i przimółwa u Przenôjświyntszyj Paniynki. Terôzki to my jim mogymy we swojij łaskawóści zapewnić i garantjyrówać „tarcza antyraketowô”!
Juzaś łozbrzmiôł letki butel, tóm razóm jednakowóż pôłny rojszpróngu, pôłny niypokoju. Jynerôły rozwôżali miyndzynarodowe kónzykwyncyje tyj zituacyji.
I ino jedyn mody ółberst niy straciół zimnyj kwi.
– Nie ma co sie anryjgować, podniycać – mrónknół. – Historyjô wyścigu zbrojyniô uczy, iże na kôżdô zuperwafa, zuperbróń zarozinku, na doczkaniu padô łodpowiydź.
– A co łóni majóm na myśli? – nadymôł sie biszop.
– To, iże Ruske już we 1612 roku mieli u sia całbrownô ikóna Matki Boskij Kazańskij, kierô łosobiście przeżynóła polskich wojôków ze Moskwy!

I juzaś blóndina...

Rółzczasu jedna blóndina zatrzasła dźwiyrze łod swojigo autoka, ale łostawióła driny klucyki dó niygo we cindszlosie, we stacyjce. Na côłke szczyńści łostawióła letko uwrzite łokno. Poszła tóż tyż na nôjblyższyjszô tanksztela, poprosióła przedowacza ło dugi drócik, ftorym kciała spróbować wyjmnóńć klucyki ze autoka.
Po jakimsik łoka mrziku na ta tansztela wparzół jedyn istny, a śmiôł ci sie do łozpuku. Tyn przedowacz pytô sie tego chopa ze czego łón tyż tak sie chichrô, co go tak festelnie łozbawióło.
Tyn istny napocznół łozprawiać, jak ci tyż to ta blóndina próbuje tym drótym wyjmnóńć te klucyki ze autoka. Tyn przedowacz ale niy uwidziôł w tym nic szpasownego. Rzyknół, iże to bardzo dobry knif, i iże piyrszy rółz we życiu trefiół na takô sposobnô i inteligyntnô blóndina.
Na to tyn drugi łodpedziôł:
– Ja, dobry knif, móndry, tela, co we autoku siedzi drugô blóndina i wrzescy do tyj piyrszyj:
– Ździebko we lewo, deczko we prawo...

Gówno...

Lekcyjô poglóndowô we jednyj podstawowyj szkole. Paniczka wychówawczyni pytô dziecka jake znajóm nówości japtykôrske ze łostatnich miesiyncy. Jak zawdy piyrszy łodzywô sie maluśki Hanysek:
– Jô, jô bych kciôł cosik pedzieć!
– Nó, tóż rzyknij nóm Hanysku – gôdô rechtórka – jake to tyż ty znôsz nowe medikamynty?
– Anó, pani rechtórko, jô znóm VIAGRA...
Rechtórka łosłupiôła, i iże nie wiedziała, co na to pedzieć, spytała jesce rółz Hanyska, eźli dobrze usłyszała. Hanysek potwiyrdziół i rechtórka pytô dalszij:
– A na co tyż to jes tyn nowy medikamynt?
– Anó, pani rechtórko, to jes medikamynt na sraczka – łodrzykô Hanysek.
– Jakóż to Hanysku na sraczka. Jeżeś tego pewny? – pytô juzaś zdymbiôłô rechtórka.
– Ja, paniczko, ja! Jeżech isty, bo kôżdy wieczór moja mamulka gôdô do tatulka: A społyknij ta Viagra, to możno ci te gówno... skółczeje, styngnie...

Diosi...

Do jednyj familiji przikludziyła sie kiejsik świekra. Stynsknióny za ółmóm Hanysek próbuje zicnóńć jij na klinie.
– Hanysku, siednij se wele mie na stołecku..
A po jakiymu?
– Bo wiysz, mie targajóm te moje szłapy... musiałach ze banhowu pyndalować piechty...
– Piechty? A przecamć nasz tatulek pedziôł, iże ółma DIOSI sam prziniyśli!

I juzaś blóndina...

Rółzczasu jedna blóndina zatrzasła dźwiyrze łod swojigo autoka, ale łostawióła driny klucyki dó niygo we cindszlosie, we stacyjce. Na côłke szczyńści łostawióła letko uwrzite łokno. Poszła tóż tyż na nôjblyższyjszô tanksztela, poprosióła przedowacza ło dugi drócik, ftorym kciała spróbować wyjmnóńć klucyki ze autoka.
Po jakimsik łoka mrziku na ta tansztela wparzół jedyn istny, a śmiôł ci sie do łozpuku. Tyn przedowacz pytô sie tego chopa ze czego łón tyż tak sie chichrô, co go tak festelnie łozbawióło.
Tyn istny napocznół łozprawiać, jak ci tyż to ta blóndina próbuje tym drótym wyjmnóńć te klucyki ze autoka. Tyn przedowacz ale niy uwidziôł w tym nic szpasownego. Rzyknół, iże to bardzo dobry knif, i iże piyrszy rółz we życiu trefiół na takô sposobnô i inteligyntnô blóndina.
Na to tyn drugi łodpedziôł:
– Ja, dobry knif, móndry, tela, co we autoku siedzi drugô blóndina i wrzescy do tyj piyrszyj:
– Ździebko we lewo, deczko we prawo...

Na drugi dziyń...

Wiycie, kiejsik, jake możno trzi-śtyry lata tymu nazôd, suchołech we telewizyji jednego sztramskigo karlusa (blank niy miarkuja, jak mu bóło po łojcach), ftory tuplikowoł nóm roztomajte zorty kaca, abo jak inksi godajóm – kacynjamru. Co sam byda gôwyndziół i zawrôcôł gowa? Sóm ci na isto bele jake kace. Przeca to znôcie, pra? Możno niy? Niy wiyrza chopy (babóm tyż niy)! Tym tuplym jesce ci terôzki po Zilwestrze.
Prawucko, to nôjgorzij jes, kiej cowiek mô richtik festelny brand a ku tymu, kiej sie już mu udo usnóńć, na śniku, juzaś mu sie zdo, iże tyż mô – i to ci ku tymu jesce tuplowanego – kaca.
Wiycie! Tak ci bóło kiejsik symnóm.
Łotwiyróm ślypia (wiycie, we tym śniku) i cuja: palica móm choby kalfas, we gymbie nikiej we starym tryjtku, lynzyk sztajfny jak niywyszpluchtanô fuzekla i ku tymu nabruszónô szarf nikiej sztalbyszta. Blank kalne ślypia i cerwióne choby u mycoka, u „angory”. Wszyjsko naobkoło sie chuśto, belónce i zwyrtô nikiej na naszym łodpustowym rómlu. Côłki świat jes ci do góry nogami. Take cosik to sie bali i naszymu Hermaszewskimu niy przitrefiyło, kiej pofurgnół we tyn kosmos. Nó, i ludzie! Słepać mi sie kce jak sto pierónów. Jużcić mógbych côłko srogô kana wyduldać. A we pysku ku tymu gorko i sucho, choby blank ci na jakisik Saharze.
Ludzie! Poradzicie sie forsztelować? Duldać, nic ino duldać! I to wiela sie ino dô, wiela bachory szczimajóm! Musza cosik szluknóńć ... zarôzki, bo kiej niy, to richticznie sam wykopyrtna. Cosik hornóńć, bele co i bele kaj, ino chocia jedyn szluk, coby już tyj hicy i tego piôsku we tyj mojij japie niy bóło.
Móm! Prziszołech na te idy. Nôjprzodzij musza ci ze tego mojigo prykola łoroz wypolić. Musza na gwôłt stanóńć sztram na swoji klepyty. Po lekuśku, jednóm gracóm chycić sie za gowa, drugóm podprzić sie, coby sie niy łobalić i niy prasknóńć pycholym lo zol.
Mmm, mmm, ... , jeeee ... styrca, sztram stoja, chocia mi sie we łebie, we tyj mojij palicy kolybie. Wele mie wszyjsko fyrlo, roluje sie choby na jakimsik srogim szifie pojstrzodku łocyanu.
Musza na zicher wywóniać, wysznupać kaj tu jes cosik wilgłygo, mokrygo.
Jezderkusie! Co za karasol. Jesce kwilka a praskna na pysk. Nó ale, niy. Stoja. Trzimia sie szranku i medykuja kaj możno nojść cosik do piciô. Możno we tyj srogij izbie ?
Ida. Kackóm sie po lekuśku. Nôjprzodzij trza dać pozór, coby sie niy łobalić ło szwela i niy piznóńć sznupóm we futrzina.
Darzi mi sie. Jużech jes we antryju. Blyndnóńć, łoświycić ta fóncla, ino niy bliknóńć na wiyrch, bo mi może gowa ślecieć z gnyku.
Pozór! Zaś idzie polnóńć do proga. .... Fto ci sam tela szłapek narychtowoł?
No ... już izba. Stół, fest poflekowany i łobdrzistany tisztuch, a na niym pôłno, fol pobulónych flaszek po gorzôle, zeltrówek ... możno ci śnich poślywóm cosik wodnitego? Jakiesik krałzy, glaski, szolki ... jedna bónto krałza ... ło ... do sto diosków, ło tysiónc pierónów! Tyż ci blank prózno. Króm tego ftoś do nij jesce narzigôł. Łeeee ... Nic a nic ... a w gymbie, choby ftoś do nij driny piôsku nasuł.
Wiym, wiym, miarkuja pójńda, pokwanckóm sie do aptrytu.
Jerómbol, po lekuśku, giyry sztram ... coby ino te dyliny tak sie niy kolybali. Ojgyn ... niy świdrzyć, niy kukać na boki, bo mi sie na isto zdo, iże te ściany sie brewider na mie łobalóm. Ida, tómpia jesce troszycka. Jes haźlik ... Fuj! ... Cosik capi ... Ftoś tu na zicher już ci skorzij mie bół. Możno ale tu cosik szlukna? Ała! Moja palica ... alech sie piznół ... po jakiymu ta róma wisi kole mojij łeby. Nó ... chocia łokno łozewrza, ristik luft, blikna ino, możno dyszcz abo chocia śniyg ... Ale ci mie pizło po ślypiach. Klara blyscy aże niy idzie szczimać. Trza by sam ci mieć zóntbryle ... i ani kapki wody ...
Jezderkusie, móm! Zeszły tydziyń bół u mie kamrat. Łostoł sie jedyn jabol. Ja, dyć ... nó ale przodzij musza sie zaklechtać do kuchyni, bo skludziółech tyn jabol pod ałsgus do kibla ... Ludzie! A we kokotku ani kropki wody; wczorej pukła ruła sam wele mojij chałpy i te ichnie machery wszyjsko zakurblowali.
Ida, ida ... trza niy zaboczyć, coby we antryju posuć ździebko piôskiym lebo hasiym. Niy byda sie tak przecam sakramyncko kiołzdôł i ... drzist ...
Alech ci ... prasknół na rzić. Po leku, po lekuśku, nôjprzodzij na śtyrech, za klómka ... ło pierónie, czamu te dźwiyrze tak zgrzipióm ... a we łebie mi tómpie i tyrpie ci symnóm choby cug przejechôł ... po ścianie ... i po lekuśku ... na wiyrch, sztram, stoja, ...
Fto tak klupie ... i czamu tyn zygôr tak festelnie glingô? Nôjprzodzij tyn jabol. Tuch już sznupôł, Możno ze drugij zajty. Móm! Móm gizda, łapnółech ta flaszka! Coby mi sie ino niy strzaskôł, bo ryncyska dyrgocóm, co tam dyrgocóm? Flotrujóm choby fana na Trzecigo Môja! Łodropać ino jesce ziglak i ... łodszpóntować fróp. Nale, podwiyl sie niy zicna na zesliku, niy byda jabola łotwiyrôł. Czamu te grace moje tak dyrgotajóm? Pozór! Klupia letko ta flaszka łod spodku, coby tyn diosecki fróp wyfuknół. Nó, jesce rółz! Ryp! ... Wylôz.
Ło sto pierónów ... co za cuch, co za capiynie! Przeca mi côłki kichol na nice wykrynci. Samo siara ... tego sie niy do wysłepać. To jes ci ónmyjglich!
Hmm ... wiym ... zrobia sie śniego ... grzôńca. Wrzawe wino do kupy ze tymi sam korzynióma ... mmm ... to ci je richtik maszkyt.
Przód rozżygać gazkuchnia. Kaj tusam sóm sztrachecle? Sóm, sóm. Kastrolik jes, flaszka łodszpóntowanô. Opaternie ze gazym. Pieślawo trza wlôć jabol do kastrolika. Nó, i szkyrt, szkyrt, szkyrt ... Ludzie, trzimejcie mie. W côłkij mojij chałpie ani kropki wody. Jedne co sam jes wilgłe, to prawie te sztrachecle!!!
Jużcić do tego jesce na paskuda joch sie łocuciół ze śniku. Już ci niy śpia.
Nó ale ... terôzki dziepiyro móm kaca. Jesce srogszego, barzij pieróńskigo kaca.
A tak po prôwdzie ... dostołech pypcia, smacysko na grzôńca, wypokopiółech wrzawe wino, pra ?
A niy trza bóło wysłepać ty zimny jabol???

Prziporek lebo bóntek...

Rółczasu jedna baba próbowała wkarycyć sie do autobusa. A skuli tego, iże miała ci kiecka deczko za knap, niy poradzióła wlyjźć rajn. Sióngła do zadku i poluzowała rajfynszlus. Jednakowóż ta kiecka dalszij bóła za knap, dalszij sztram. Nó, tóż łóna juzaś poluzowała tyn ajfynszlus, ale tak by tak nic z tego. Dalszij kiecka sztram. Nó, tóż trzeci rółz próbowała poluzować tyn ajfynszlus. Łorôz poczuła na swojij dupie pôra rynców, kiere próbowali jóm wciś do tego autobusa. Baba łobyrtła sie do zadku ze ślypióma pôłnymi złóści i wrzeskła snerwowanym głósym:
– Panoczku! Jô wôs panoczku blank na tela niy znóm, cobyś pón sie łopowôżół macać mie po rzici!
A na to tyn istny ze rułóm:
– Paniczko! A dyć jô tyż wôs na tela niy znóm, cobyście mógli mi paniczko trzi razy łozepinać mój prziporek, mój bóntek przi galotach!

Iptowaty Hamerikón...

Wlazuje jedyn Hamerikón do szynku we Polsce i rzóńdzi:
– Słyszôłech chopy, iże wy Polôki, to sómeście stopieróńskie łożarciuchy. Wetna sie ło 500 dularów, iże żôdyn swôs niy wysłepie litra gorzôły na eks.
W tym szynku cichuśko. Kôżdy sie strachô wetnóńć. Jedyn ze tych słepoków bali i pitnół ze tego szynku.
Śleciało pôra minutek, wrôcô tyn sóm istny, co to skorzij śmietnół, podlazuje ku tymu Hamerikónowi i gôdô:
– Jô sie moga chopie ze cia wetnóńć! Kcesz?
– Ja! – łodrzykô Hamerikón. – Ółber dôwej sam tyn liter gorzôły!
Tyn istny wzión taki gymboki łoddych i sruuu... ze tego litra łostała ino blank próznô flaszka.
Hamerikóna sztopło, ale wybulół te 500 dularów i na łostatek rzykô:
– Jô tam niy móm nic na prociw, ale mógbyś mi chopie pedzieć, kajś to poszôł pôra minutek skorzij?
– Anó, to jes ganc ajnfach. Jôch poszôł do kaczmy wele, coby sprôwdzić, eźli mi sie to udô!

Moja „Siedymnôstka”....

Nó, tóż śleciało już bez szejśćdziesiónt lôt kiejech piyrszy rółz poszôł do szkoły, do tyj – łod terôzka – mojij „Siedymnôstki”. Bół ci to, gynał pamiyntóm, pyndziałek piyrszego wrzyśnia 1952r. Trzimôłech sie jednóm rynkóm mojij Mamulki a we drugij dziyrżółech srogô, wielgachnô tyta łod Frónckowiaka ze Krziżowyj. Wszyjske my bajtle wysztiglowane choby we niydziela, wosy ulizane, chocia tak by tak styrceli jak przodzij, jesce we łochrónce tela, co piyrszy rółz łostrziżóne bez golaca a niy – jak zawdy – bez ółma lebo Mamulka.
I blank wtynczôs niy miarkowôłech, co tyż to mie sie tam we tyj szuli przitrefi tela, co nôjważniyjsze to dló mie bóło ino to, co tyż to Mamulka wrajzióła do tyj łogrómnucnyj tyty? I ... kiej tak na isto we tyj szuli napocznymy ze tego nowygo elemyntôrza przi rechtorze cosik czytać? Bo jô już we łochrónce, we tyj naszyj szkółce przi szkole mocka poradziółech ślabikować.
Nó ale, wszyjske my nôjprzodzij niy poradziyli sie doczkać kiej zaglingô tyn piyrszy dló nôs szkólny zwónek. I yntlich zaglingôł a kwilka niyskorzij wlôz do izby maluśki rechtór, kiery sie Richat Depta mianowôł. Trza ino dopedzieć, co żôdnyj mamulki we klasie wtynczôs już niy bóło, żôdnô śnich rechtóra niy szterowała jak to jes terôzki.
Dló nôs siydmiólytnich bajtli Rechtór bół nikiej nasz starzik i tela ino ze tyj piyrszyj we mojim życiu lekcyji bocza, iże tyn nasz rechtór miôł ci diosecko szarłatny kichol, kiery łobciyrôł sznyptychlóm srogóm choby deka na starcynnym wertiko. Pôrã kwilek zetwało podwiyl naszô czelodka niy ucichła, i kiej tyn nasz – łod terôzka już wychówawca – napocznół gôdać. Niy za tela my to, same chopcy, jesce poradziyli spomiarkować ale czuli my, to wisiało we lufcie, iże we naszym życiu napoczło sie cosik blank nowygo, cosik festelnie na isto ważnego, cosik, co terôzki bez pôrã lôt bydzie snami szło podwiyl my niy dokulómy sie do łostatka siódmyj klasy. Tego ale my sie jesce tak do łostatka niy poradziyli wystawić. Przeca my same mieli dziepiyro siedym lôt a sam ci na nôs czekało jesce côłke niyskorzyjsze siedym lôt, pokiel sie ta naszô przigoda we nowyj szuli niy skóńcy, pokiel niy bydymy mieli tego zbyte i kiej bydymy już na tela sroge, coby już blank we krótkich galotkach niy lôtać ino łoblyc duge jak nasze łojce i starziki.
Nó, a niyskorzij, już po piyrszych lekcyjach trza sie bóło przed kamratóma tóm srogóm tytóm poasić. Jedna starka wtykła do kabzy jakiesik piyńć złotków, takich brónotnych, papiyrzannych a drugô juzaś jakosik szekulada abo apluzina. I jesce na łostatek przed, choby niydzielnym, łobiadym poszôłech ze Mamulkóm do tego samego Frónckowiaka na sroge, ale to richtik sroge lody wanilowe.
Niy miarkuja do łostatka eźli wszyjske szkolorze tak spóminajóm szkoła jak jô, ale do dzisiej, kiej przi łostatku czyrwnia dziecka sie ze szulplacu przi mojij „Siedymnostce” tracóm, robi mi sie tak jakosik jankornie i teskliwe. I niy poradza sie doczkać tego piyknego dnioszka we wrzyśniu kiej te wszyjske łochyntole przikludzóm sie po feryjach nazôd na tyn plac. Możno za mojich czasów inakszij to bóło, cowiek miôł mynij roztomajtych gracek jak terôzki iskuli tego tyż moc dziecek, pewnikiym wiynkszóścióm niy poradziyło sie doczkać na tyn piyrszy szkolny zwónek.
Wczorej tyż napocznół sie nowy szkolny rok niy ino we tyj mojij szuli ale wszandy naobkoło i we côłki Polsce. Mamulki prziwiydli wysztiglowane swoji dziecka do tyj „Siedymnôstki” tela, co już niy we krótkich galotkach, ale tyż niy ma już takigo ordnóngu jak kiejsik. Terôzki wszyjske te „moderne” mamulki muszóm sie wryć do klasy, muszóm styrceć pod ścianóm aże do łostatka piyrszych lekcyji, muszóm tym rechtoróm i rechtórkóm zawodzać jak plynckiyrz na szłapie, muszóm przimôwiać rechtoróm, bo przeca już łóne same wszyjske filipy pozjôdali i niy bydzie jim rechtor tuplikowôł, iże côrne jes côrne, bo przeca „Polska jes ... „ tfu! Moje dziecko jes nôjważniyjsze i niy bydzie bele lebioda rechtor rzóńdziół jak we szuli mô być! Mô być tak jak kcóm mamulki, a iże jes jich kielanôście tóż tyż kielanôście roztomajtych szimli wychowaniô bydzie sie tam roztopiyrzać.
Nó ale, niy ma co wynokwiać ino brać życie takim jakim łóne jes. A dziecka swojóm drógóm tak by tak bydóm gynał take same jak wszyjske dziecka łod czasu kiej ftosik wypokopiół ... szkoła. Bydóm wyrobiać, bydóm rechtoróm robić na łostuda, bydóm sie bawić a za kielanôście lôt przijńdzie jim na myślónek to co i mie: to byli nôjgryfniyjsze w życiu lata!!!
I czy to bydzie ta moja „Siedymnôstka”, abo lecy jakô inkszô szkoła, zawdy bydzie na stare lata cowiek wrôcôł do tych piyrszych lôt we piyrszyj swojij życiowyj szkole.