Gdowa...

Ło szporobliwych, ale i ło chamidłach i szpitelokach. Jedyn istny, Poznaniôk (skómpidusza, jak miarkujecie) pływô se gryfnym szifym po morzu karaibskim. Napasztnół go jedyn kamrat we szynku na tym szifie.
– A Łóni, to możno we interesach, za gyszeftym na tym szifie, pra?
– A dyć, kaj tam. To jes moja rajza poślubnô, naobkoło świata. Jôch côłke życie medikowôł ło takij rajzie.
– A to do kupy ze swojóm babóm, pra? A kaj łona jes? Możno legła sie, coby łoddychnóńć po tym piyrszym dnioszki waszyj rajzy?
– A kaj tam, kaj! Moja starô łostała w dóma.
– Niy gôdejcie! Baba łostała w dóma, a łóni we poślubnyj rajzie? Niy moge być!
– Moge być, moge! Łóna już rółz bóła we poślubnyj rajzie!... Jô sie przecamć łożyniół ze... gdowóm !!!

Jónkały...

We cugu ze Bielska do Warszawy we kupyju piyrszyj klasy siedzi se jedyn gryfny karlus i czytô jakisik cajtong. We Katowicach na banhowie wlazuje rajn jedyn chop, kiery sie pierónym jónkôł. Kiej ino tyn cug sztartnół ze Katowic, tyn jónkała napoczynô do tego drugigo gôdać:
– Wybo... czóm... łó... ni, wybocz...óm pa...nocz... czku, a kaj to łóni pa...noczku jad... jad... jadóm?
Tyn miglanc widzi, co sie za tela niy pogôdô, ztóż tyż ze takim letkim chichraniym rzóńdzi:
– A jô, to jada aże do samiuśkigo Wiydnia.
– Ja, do Wiy... Wiydnia, ale... tyn, tyn cug tam... tam prze.. przeca niy je... je... jedzie. Nale, dziy... dziykuja... Wóm gry... gryfnie!.
Śleciało pôra minutek i tyn jónkała juzaś napoczynô, bo rôd mô gôdka.
– A, a a wy...wy... boczóm mi, co sie... co sie spy...ytóm, a po... a po... co łóni tam pa, pa... panoczku ja... jad... dóm?
Tyn istny miôł już dosik tego jónkały i grubelacko mu łodrzyknół:
– Anó, jada sie tam łożynić!
– Nó... tóż dziynk... dziynk... kuja wóm gryfnie!
Nale, iże miôł rôd sie we cugu pogôdać, juzaś napoczynô gôdka:
– A, a wy...wybo... czóm mi jesce... rółz, a ze kim to... to łó...łó... ni sie bydóm ży... ży... żynić?
– A ze kwadratowóm małupicóm, ze takóm kwadratowóm afóm! – łodpedziôł tyn istny już festelnie dopôlóny, bo sie spomiarkowôł, iże po tym do mu już tyn jónkała pokój.
– A dziyn... dziyn... kuja wóm panoczku, coście sie... sym...sym... nom tak gryfnie pogôd... ali. Nale, prze... przebô... boczóm mi ta łopowoga pa... panocku – rzyknół juzaś jónkała, kiery sie brôł do wylazowanio ze cuga we Koluszkach – a... ale ta żyniacka to by... bydzie, che... cheba za „indultym bis... bis... biskupa, prôwda?
– A po jakigo pieróna mô ta żyniacka być za pozwolyństwym biskupa? – blank już znerowowany gôdô tyn istny.
– A dyć wid... widz... widzóm łóni ... kwa... kwa... dratowô afa ze inkszóm kwa... kwadrat... towóm mału.. małupicóm, to by... by... bóło za bli... bli... ske pokrywiyństwo, pra?

Zatelita lebo kablówka...

Do takij wywołanyj agyncyji towarziskij prziszôł jedyn istny. Łobsztalowôł sie szykownistô dziołszka i przetrôwiół śnióm we prykolu caułbrownô nocka. Rano idzie ku tamesznyj pufmuter, co zabulić, coby łobrychtować łopłocka.
– Wiela sie przinoleżi? – pytô tyn fric.
– Nic a nic! Byliście panoczki na isto szumny i galantny! – łodrzykô pufmuter.
– Co? Jakóż to? Côłkô nocka łostrego zeksu ze na isto szwarnistóm dziołchóm i nic niy musza za to bulić?
– Niy, panoczku, nic niy musicie mi terôzki płacić. A sam majóm łóni jesce dwiesta złocioków łody mie! – pedziała ta pufmuter.
Tymu istnymu dych chyciyło, blank ci łón zdymbiôł. Niy dosik, iże podupczół jak przinôleżi, to jesce mu za to zabulyli dwiesta złocioków. Zarôzki tyż to wszyjsko łopedziôł swojimu kamratowi, tóż tyż tyn jego kamrat uzdôł, co tyż i łón nawiydzi ta agyncyjô towarziskô. I tyż przetrôwiół caubrownô nocka ze szwarnóm dziołchóm, a rano poszôł ku tyj pufmuter i pytô sie:
– Nó, tóż wiela sie nôleżi?
– Nic! Byliście panoczku richtik wizgyrny. – pedziała pufmuter i dała ci mu jesce piyńćdziesiónt złocioków.
– Nó, tóż gryfne dziynki – gôdo tyn istny. – Niy dosik, co bóło na isto fajniście, toch jesce erbnół 50 złocioków.
– Paniczko, paniczko! A pedzóm mi łóni po jakymu jôch dostôł 50 złocioków a mój kamrat wczorej erbnół aże dwiesta złocioków?
– Anó, to ganc ajnfach, wczorej to wszyjsko leciało na zatelita a dzisiej ino na... kablówka!

Za PRL-u...

Spómniôł mi sie jedyn fal, jak to Erwin Keta kciôł sie wartko wykludzić do dôwniyjszego EF-u. Pokiel jesce niy dostôł paszportu, te istne dali mu skôzać, coby prziszôł gibko na UB we Hajdukach.
– Nó, panie Keta – pytajóm sie chopa te ubeki – a to wóm sam u nôs źle, możno wóm sie sam we Polsce niy zdô, możno wôs sam u nôs cosik festelnie szteruje?
– A dyć kaj tam! – łodrzykô Erwin Keta. – Mie sie sam wszyjsko zdô, wszyjsko móm rôd i jes mi blank dobrze.
Te ubeki tak jakosik krziwo sie na niygo gawcóm i jedyn gôdô:
– Panie Keta, kej wy nóm tak wszyjsko po prôwdzie rzykniecie, to my wóm nic gupigo niy zbajstlujymy; erbniecie tyn paszport.
Erwin medikuje, medikuje i yntlich po maluśku, po cichuśku rzóńdzi:
– A blank mi sie niy zdô, fest niy môm rôd... briftryjgra!
– A to po jakiymu juzaś? – pytajóm sie wrółz ubeki.
– A to skuli tego, co jô miyszkóm na giblu, na „poddaszu” i kej tyn briftryjger deptô po słodach i festelnie tómpie, a niyskorzij klupie jak nôjynty do dźwiyrzy, to mie sie gynał zdô, to jô fórt miarkuja, iże to UB przikwanckało sie ku mie!

Moje felgi...

Łostatnio spomiarkowôłech, co moja baba jakosik corôzki barzij niyskorô wrôcô ze roboty. Kej jóm pytóm, co tyż tak dugo robióła łodrzykô mi, iże musiała dugszij łostać we robocie, bo mieli jakisik zicóng, jakesik szkolyni i take tam jesce inksze. Kej juzaś spytôłech sie jóm eźli móm pó nia przijechać naszym autokym, gôdała, iże wróci do dóm taksóm. We zeszłym tydniu wziónech do gracy jeji mobilniôk, coby sprôwdzić eźli czas sie sóm w niym przesztalowôł a łóna wrzeskła, iże to jeji priwatny mobilniôk i ku tymu, co łóna mojigo niy biere do gracy. A kej jô juzaś móm srogachnô szkrabka na zeks, to łóna uwziyńcie mi łodmôwiô i poradzi wynokwić setki wykryntów. A jak sie przitrefi, iże jô już nynóm, czynsto wylazuje ze izby i łozprawiô ze kimsik bez mobilniôk abo wlazuje na tyn łoszkliwy FaceBook. Tóż tyż wczorej, kej ino łóna wylazła do roboty uzdôłech, co pójńda za nióm, ale tak, coby niy zmiarkowała, iże jô jóm ślakuja, abo na nia cichtuja. Skuli tego przicupnółech za mojóm Opel Astróm, farby blabô ziylyń, rócznik 2005 i merknółech, przifilowôłech łokropiczny, skółczały maras na mojich felgach!
Tóż tyż móm pytani: znôcie możno jaki dobry strzodek do łopucowania tych felgów?

Robota u Żyda...

Spómniôł mi sie stary żydowski wic, starô żydowskô gyszichta. A bóło to podle raji tak:
Przikludziół sie rółzczasu Mosiek Goldberg ku zekretorzowi baróna Rothschilda i łod dźwiyrzy napoczynô:
– Jôch sam jes skuli... roboty!
– Znaczy sie panoczku hausrechtora, guwernyra dlô synka póna baróna?
– Ja, razinku skuli tego!
– Ale, panoczku, we anónzie bóło napisane, iże tyn guwerner mô być mody... wiela łóni najóm lôt, nó, jake łóne sóm stare? – rzóńdzi zekretôrz baróna.
– Nó, joch jest 56 lôt stary...
– Hmmm... A po miymiecku łóni poradzóm?
– Niy! Blank niy!
– A jak tam u wôs panoczku ze znôjómościóm muzyki?
– Nó, jô tam cheba jes blank... niymuzykalny...
– A poradzicie panoczku grać we brydża, szkata abo jakesik inksze karcianne gracki? – pytô dalszij dociyrny zekretôrz baróna Rothschilda.
– Nó ja... niy poradza!
– Tóż tyż eźli pón niy spôłniô żôdnego warónku podanygo we anónzie, to rzyknóm mi łonio po coście sie sam panoczku zgłósiyli?
– Ano, prziszôłech sam pedzieć, coby pón barón na mie blank... niy rachowół.

Fajfus...

Nałónczôs piyrszyj wojny światowyj przijechôł do kasarni jedyn srogi jynerôł na inszpekcjo. Wojoki glid styrcóm sztram, a łón lejzie paradnie i kôżdymu za rajóm ciepie jakiesik tam gupie pytanie. Prziszôł tak aże do wojôka Lojzika Klipy i pytô:
– Rzyknij mi sam czowieku, co byś zrobiół, kiejbyś na dródze trefiół łożartego kamrata-wojôka?
– Panie jynerôle, melduja usuchliwie, cobych go zakludziół do kasarni, seblyk bych ci go, wkarycół do prykola, postawiół srogi kibel przi niym i dôł na gowa zimny ómszlag.
– Szykownie, bardzo dobrze synu! Widza, co môsz srogô praktika, festne doświadczyni. Czym żeś ty sam we tyj kasarni jes?
– Panie jynerôle, melduja, co jôch je fajfus, znacy ordynans u naszego kapitana.

Coś taki markotny...

Serwus chopie! – pozdrôwiô jedyn istny swojigo kamrata farorza.
– Anó, serwus... niech bydzie pochwôlóny...
– Te, chopie, czamuś taki zachmulóny, smyntny i do łostatka markotny?
– Anó, wrôcôłech sie łod mojij frajerki, mojij kóchanki. Miôłech jakesik pół litra w rzici. Zahaltowała mie policjô..
– Nó, tóż stopieróński wpadónek, pechówy cufal...
– Idzie tak pedzieć... – łodrzykô tyn farorzycek.
– Nó, i co ci te policajty zrobiyli? – pytô sie dalszij kamrat.
– Anó, spytali ci sie mie, eźli czuja sie na tela mónter, coby łónym ... poświyńcić radijowóz...

Żniwne we Chorzowie...

Idzie na podzim, we zegródkach rychtowali sie do żniwnego, a sam jednymu chopowi we Maciyjkowicach ftosik ciyngiym targôł pónki i byrny ze stromu. Tyn istny, kiejsik zawachowôł sie na tego rabsika, kuknół i ujzdrzôł jakigosik chopa w przebleczyniu. Wiela niy medikowôł i ucapiół ci go za jajca.
– Ty łochyntolu, ty giździe, a gôdej mi sam zarôzki ftoś ty!!!
Cicho, tyn istny nic. No, to go jesce barzij scôpiół, ścisnół za te przirodzynie:
– Gôdej, a wartko ftoś ty???
Nic, ciyngiym cicho, tela co ftosik chrapocieje.... Nó, tóż chyciół jesce barzij, ścis tymu istnym jego jajca i gôdô:
– Ty łochyntolu, ty giździe ty diosecki, ty lómpie, gôdej mi sam zarôzki ftoś ty!!!
– Jô, jô... jôch jes Jółzel... tyn niymowa ze kraja wsi, ze Starego Chorzowa !!!!

Co mómy ze gańsi...

– Jorguś, a rzyknij ty mi ino – pytô sie rechtór we szkole jednego synka – co my mómy ze gansi?
– Ze gansi, ze liwy to, to... mómy dobre miynso.
– Gryfnie, a co jesce?
– Anó, ze gansi mómy jesce, mómy jesce... fet, żółte tuste.
– Tyż gryfnie... ale co jesce? Miarkuj, co jesce? Co môcie w dóma, we prykolu, we zogówkach, we pierzinie? Nó...?
– Nó, tóż mómy jesce ze gansi... płoszczyce, wancki !!!

Dziecka....

Na hółdzie kole glinioka zicnół sie taki maluśki synecek ze dziołszkóm. Tak sie ło bele cym łozprawiajóm, bo – nikej terôzki sam u nôs we Chorzowie, Lipinach lebo Bytoniu – nikaj na wywcasy sie bez lato niy wykludziyli skuli tego, co łojcóm na wszyjsko jes ze „zasiyłku” za knap.
– Wiysz – gôdô łoroz ta dziołszka – labyńdzióm, papagajóm lebo inkszym ptôkóm to jes fajnie na świycie. Direkt ze skóry wyrôstô jim łobleczynie... a mojij, a mojij mamulce niy!
– Wiysz, môsz prawie – pedziôł na to synecek. Nale, niy ino ptôkóm je dobrze. Takô kamela to moge côłkimi dniami deptać i blank niy musi nic słepać... a mój tatulek, a mój tatulek... musi !!!

Stary powstaniec...

Ślónzôki i przi fajrowaniu rócznicy powstaniów poradziyli sie wice łozprawiać. U nôs we Chorzowie, na Krojcce bół szykowny dochtór Elke. Zarôzki tyż po jednym powstaniu przikludziyli ku niymu Ernsta Marca, kierymu pierónym kalnô szłapa sie zrobiyła. Blank ci mu łóna łod palcysków zesiniała. Dochtór kuknół, łobadôł ta szłapa i gôdô:
– Gangryna! Trza bydzie tak wele kostki ta szłapa urżnóńć, uchlastnóńć.
I we lazarycie na dôwniyjszyj Humerajce (Hummereistrasse) a terôzki Karolce mu ta rać urzli, uciupali.
Niy zetrwało dwa tydnie Ernst juzaś przikwanckôł sie do lazarytu i pokazuje ta noga aże do kolana – kalno jak sto diosków.
– Gangryna idzie dalszij. Trza pajtnóńć wyżij kolana. I dochtór pajtnół.
Śleciało juzas ze trzi tydnie i Ernst juzaś przilazuje do lazarytu, i mô szłapa aże do półrzitka kalno, sino.
– Niy ma rady, gangryna idzie jesce dalszij, trza uchlastnońć rest tyj gracy – pado dochtór.
Chop prosi, coby możno jakiesik badania, możno dô sie cosik jesce ze tyj klepyty retnóńć. Po jakimsik tydniu dochtór idzie na izba do naszygo Ernsta i gôdô mu tak:
– Wiycie, to niy bóła gangryna...
– Niy? Panoczku dochtorze? A co?
– Wóm to panie Ernst, galoty ze tego arbajtsancuga farbujóm!!!

Wiela lôt jes stary...

– Hanysku, hanysku, a wiela ty môsz lôt? – pytô sie dziołszka ze takim gryfnym bubikopfym.
– Niy wiym, możno piyń abo... szejść – pado synecek.
– A kurzisz już cygarety, ja ? – pytô sie juzaś ta szykownô dziołszka.
– A kurza, kurza cygarety.
– A słepiesz piwo lebo gorzôłka? – dociyrnô dziołszka niy dowo pokój.
– A dyć, iże słepia, jak łojciec cosik łostawi we flaszecce.
– To możno poradzisz tyż dupczyć... nó...bawić sie we dochtora? – pytô gryfnie ta ze tym bubikopfym.
– Niy, niy poradza, i niy wiym jak to sie robi – pado zgańbióny synecek.
– To, to ty môsz dziepiyro piyńć lôt!!!

Ecika a gorzôła...

Tak jakosik pod koniec lipca Hyjdla – cera łod staryj Sznapcynyj – trefióła mie na słodach i napoczła łozprawiać:
– Wiysz Ojgyn, bóła żech zeszły tydziyń skuli mojigo starego, Ecika, u dochtora i spytałach go, co jô móm ze tym gizdym zrobić, coby łón przestôł słepać ta łoszkliwô gorzôła?
– Nó, i co łón wóm pedziôł?
– Wiycie – pado mi tyn dochtór – musicie nalôć połny waszbek gorzôły i ku tymu wciepnońć rajn zdechłego kota. Potym musicie zawrzić starego ze tym waszbekiym w kuchyni i doczkać jakosik godzinka. Wiyrza, iże wtynczôs tak mu sie tyn machmol łobmierznie, łobrzidnie, iże już nigdy i nikaj na gorzôła niy wejzdrzi.
– Nó, gryfnie, gryfnie! I co żeście Hyjdlô zrobiyli?
– Tak żech tyż gynał zrobióła łóńskij soboty. I wiysz co Ojgyn? Czekóm tak możno godzinka, dwie, trzi... i żech niy szczimała. Wiela to idzie doczkać? Wlazuja do kuchyni i kukóm a mój Ecik cupnół sie nad waszbekiym, wykryncô ci tego kota i wyrcy:
– Nó, kicia, nó. Jesce chocia cyjntla musza ze cia wykryncić!

Starzik łod gorola...

Przikludziół sie do jednego gorola, werbusa we Chorzowie jejigo starzik i côłkô familijô kôzała mu pójńść na łodwieczerz do tyjatru. Starzik prziszôł nazôd i tyn gorol, werbus pytô sie go:
– Nó, i jak Ółpa, podobało sie Wóm we tym tyjatrze?
– A dyć, co mi sie podobało... a nôjbarzij na łostaku, kiej dôwali nóm mantle... Jak dôwali, to sómech wzión do kupy... śtyry!

Jorg a jejigo fajfka...

Tak ci tyż bóło ze Jorgym łod Gogolinki. Kurzół ci łón fajfka, ale tak, iże niy móg być ani pół godziny bez nij. Robiół u nôs na grubie i kiejsik sie mu przidarzyło, co ta swoja fajka zaboczół w dóma. Zmierzły sie zrobiół, łoszkliwy, robota mu niy szła, aże jejigo kamraty już niy szczimali i kôzali mu wartko, tam a nazôd, deptać do dóm, a łóni sam mieli bez tyn czôs wachować, coby sie sztajger niy kapnół, iże go niy ma, iże łón sie na pôra minut straciół. Kiej tyż bóła pałza na śniôdanie, Jorguś drapko popyndalowôł do chałpy, a iże miyszkôł blank kole gruby, kole „Grofki” , za jakiesik piytnôście minut bół nazôd.
– I co, môsz ta fajka, bydzie już ze cia pokój – pytajóm kamraty?
– Bogać tam, psinco móm a niy fajfka. Nalech zółwizół miôł szczyńści, bo kiejech tak po maluśku dźwiyrze do izby łotwiyrôł, kuknółech a tam na zofie zicnół ci sie do kupy ze mojóm staróm nasz ółbersztajger. Mało ci mie pierón niy szczelół. Jużech dźwiyrzy niy zawiyrôł inoch prasknół na dwór i śmiatôłech aże sie za mnóm kurzyło.
– To ci miôł pecha, panie Ojgyn tyn Jorguś, pra?
– A bo jô wiym. Łoszkliwce ino niyskorzij gôdali, co jejigo dwa synki blank na ółbersztajgra sóm podane. Nale to możno ino sóm klyty.

Na co nóm łón...

Synek prziszôł po katyjmusie (a katyjmus bół jesce na farze a niy we szuli) i pytô sie mamulki:
– A prôwda to jes mamulko, iże côłke jôdło jes łod naszego Pónbóczka?
– Anó toć, co to jes prôwda!
– A czy prôwda to jes, co wszyjskie gyszynki przismycy Dziecóntko lebo hazok?
– Na isto, to jes prawie!
– A tak na łostatek, czy na richtik małe dziecka wciepuje bez łokno busek, boczóń?
– A dyć, iże to jes côłkô prôwda – łodpedziała znerwowanô już mamulka.
– Nó, tóż rzyknijcie mi mamulko po jakiego dioska my sam jesce trzimómy we chałpie tatulka???

Gorol we hotylu...

Wyrychtowali we Katowicach taki dupny Hotel „Warszawa”. Przikludziół ci sie bół do niygo jedyn Krakowiôk, taki łod Jana Maryśki Rokity. Z rańca tyn „boy” hotylowy pucuje szczewiki wszyjskim byzuchantóm, tela, co jedne gynał na szczwôrtym sztoku. Dyrechtór hotylu musiôł jejigo chopów łobadać, znacy „sprôwdzić” i kukô na tego, kiery te szczewiki pucuje na szczwôrtym sztoku.
– Przeca to niy jes ipto, ptôku plac do glancowanio szczewików! Co sie bydóm ło nôs inksze byzuchanty tego hotylu miarkować? Zarôzki mi te szuły zakludź do tyj służbowyj izby!!!
– A dyć, pónie dyrechtórze, już bych to zrobiół – gôdô fest użytnio tyn „boy”. – Tela, co te szczewiki, kiere sam glancuja, kiere sam filcuja, pucuja, to tyn istny Gorol ze Krakowa przikrymplowôł szplatkami, sznurowkóma do klómki !!!

Kamrat Antek...

Spómniôł mi sie dzisiej jedyn mój kamrat Antek, kiery jakosik latoś na podzim chyciół mie we szynku za knefel łod westy i pedziôł:
– Wiysz Ojgyn, cosik ci sie symnóm dziyje niyherskigo, lipnego.
– E tam, kudły ci blank wypyrtli, mosz glaca, jeżeś wylynióny, ale to jesce niy wszyjsko, przeca mogesz być jesce chop jak przinoleżi.
– Ja, możno jô i jes jesce chop, jak przinoleżi, starô jesce niy wajô...
– A depto do kościoła? – pytóm sie go.
– Ja, depto, ale za dugo tam niy rzykô ...
– Nó, tóż co ci doskwiyrô?
– Wiysz, to jes tak. Jakosik tak łóńskij soboty zicnółech sie we gryfnym kafyju, nó, możno we szynku... nó...
– I co, i co... miôłeś pijóndze na wyrôbianie? – pytóm sie, bo jô już – skuli mojij Elzy ino ze świekróm moga deptać do knajpy (kiej znôjda „spónsora”, znacy moja babeczka).
– E tam, zicła sie tam dwa tisze dalszij jedna gryfnô, szykownô – i jak to terôzki gôdajóm – „zeksownô” frela, kierô napoczła kurzić cygareta.
– Nó, i co, baba kce zakurzić cygareta...?
– Nó, to co jô? Miôłech barzij szkrabka, smacysko... na ta cygareta, a niy na ta frela!!!
I to tyż niy jes take iptowate, dupkowate, bo – jak gôdôł jedyn móndrok – lepszij mieć parkinsona i cosik ze achtkika wylôć, niźli mieć altzheimera i ci blank przepómnieć, co sie miało szluknóńć.

Kukówka....

Dwa naprańce słepióm gorzôła u jednego kamrata, u Zigi. Łorôz jedyn glacaty Antek pytô sie tego Zigi:
– Te, a co za jaki sam u cia wisi na ścianie taki srogi talyrz?
– To niy talyrz, ino buksiok, zygôr ze kukawkóm – pado Ziga.
– Niy godej! Zygôr ze kukawkóm? – dziwuje sie Antek. – Przeca jô widza, co to jes srogachny talyrz!
– Niy wiyrzisz mi, to sie terôzki łobocz!
I tyn Ziga, jak niy prasknie próznóm flaszkóm łod piwa we tyn talyrz na tyj ścianie. A tu zarôzki ze drugij zajty, ze drugigo pomiyszkaniô:
– Kurwa! Jest pół szczwôrtyj z rańca! Bydziecie cicho łożyroki!