poniedziałek, 28 marca 2022

Profesor Jan Miodek ło jesiyni...

„Kej sie czowiek potknie abo zaszkrabnie, skalyczy, drzi sie:: „Ło kurwa!”. Te moc wynźlate słōwecko, tyn krōtki wort słōwi jakōż to wielã gyfili, coby pocznōńć łod snerowaniô, aufryjgōngu, łozczarōwaniô bez zadziwiynie, fascynacyjô, coby na frōjńdzie a wygōdzyniu już ci ustać. Przeciyntny Polôk (a i nasz Ślōnzôk) we łozprawianiu ze przocielym rzōńdzi na tyn przikłôd: „Ida sie stary bez hulica, zaziyrōm, a tam ci dupa takô, iże ło kuuuurrrwa.”. Kurwa moge tyż wystympōwać we charaktyrze ajnfachowego przecinka, kōmy we zdaniu, na tyn przikłôd: „Przilazuja kurwa ku niymu, gawca kurwa, a tam łōnego babeczka, nō i sie kurwa wkurwiōłach, nō niy?”. Lecy kedy kurwa zastympuje samtukej tytulka naukowô abo sużbowô, kej niy miarkujymy, jak sie swrōcić do jakijsik łosoby pci żyńskij („pōć sam, kurwo jedna”). Używōmy kurwy do prawego charakteryzōwaniô łosōb („żadnôś, kurwa niy ma”, „ło kurwa, takij kurwie pewnikym nic niy borgna”) abo jako pauzy na zastanōwiynie („doczkej, eźli jô kurwa nōm rôd podzimki?”). Przedstôwmy, forsztelujmy se jak ubōgi bōłby słōwnik przeciyntnygo Polôka (a i Ślōnzôka) bez ajnfachowyj kurwy. Idymy se bez hulicã, potkōmy sie nôgle, gôdōmy do sia: „festelni mie szterujōm niyrōwnōści, hoły-bołdy sztreki, kere znôgła narażajōm mie na łobalynie sie. Szibuje mi to na isto złe myślōnki ło włôdzach gminy”. Wszyjske te, a ło wiela jesce bōgaciyjsze gyhalty i ymocyje wyrażô proste „Ło kurwa!”, kere przebiyrajōm sprawã. Kejby jesce Polôkōm zakôzać „kurwy”, niyftorzi śnich ustaliby razinku, we côłkōści gôdać, bo niy poradziyli by łoznōjmić inakszij swojich gyfili. Côłkô Polska napoczła by dogadôwać sie na migi a gysty. Dokludziōło by to do roztomajtych nyrwicōw, niyporōzumiyniōw, niypywnōści a nadbytnich naprynżyń we Narōdzie Polskim. A wszyjsko bez jednã maluśko „kurwa”. Pozdrzijmy, badnijmy jednakowōż na rodowōd, sztambaum tego słōwa. „Kurwa” wandluje sie ze łaciny łod „curva”, znaczy krziwô. Piyrwōtnie we jynzyku polskim „kurwa” łoznôczała kobiyta letkich łobyczajōw, przeto ganc ajnfach lôtawica. Dzisiôj „kurwã” stosujymy tyż i we tym kōntykście, nale sporze inkszych znaczyniōw dekuje côłkōwicie te jedne. Idzie ze powōdzyniym dać do wymiarkowaniô, stwiyrdzić, iże „kurwa” je zaobycz, nôjczyńścij używanym we gôdce bez Polôkōw (a i Ślōnzôkōw) słōweckym. Dziwi jednakowōż jedne ̶ po jakymu słōwo te niy ma używane jawnie (coby niy rachować fylmōw zorty „Psy”, kaj szauszpilery na isto prześcigajōm sie we ciepaniu „kurwami”), włôściwie to blank niy słyszymy, coby polityki abo dziynnikôrze wplôtali we swoji zdania wizgyrne „kurwy”. Pomedikujmy ło wiela szykownij wyglōndałaby prognōłza pogody wygłōszōnô we taki szimel: „Na zachōdzie zachmulynie bydzie kurwa umiarkōwane , wiater radszij kurwa festelny. Tympyratura maksimalnô wele 2 st. Celsjusza, tóż tyż kurewsko zimno bydzie. Wobec, to kurwa podzim już ci lyjzie...”. Fragmynt echty wykłôdu prof. Jana Miodka na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Wrocławskiego.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

ojgyn@interia.pl