Wszyjskich Świyntych ...

Chocia miarkujymy, iże żôdyn snos niy je niyśmiertylny (a kôżdymu sie zdo, co to łod niygo sie ta niyśmiertylność napocznie), to kej sie zemrzi kōmuś, kogo mōmy festelnie radzi, zawdy to je wtynczôs tragedyjo. I zawdy wteda medikujymy: Czamu Łōn? Czamu Łōna? Pōnbōczku! Czamu tyn synecek, lebo czamu ta dziołszka? A nôjbarzij cowieka poradzi dopolić, kej Łojce muszōm rychtować truchła dlô swojich dziecek. Nō, i wtynczôs gorść sie sama ściskô i cowiek bali i bluźnić, sklinać i farōnić poradzi. A niyskorzij? A niyskorzij cowiek kce raptym, wartko, jak nôjpryndzyj wszyjsko przepōmnieć, zaboczyć. Zaboczyć ło tyj heksie ze tōm kosōm, ło śmiyrtce, kiero po dziydzinie, po côłkim pomiyszkaniu krajzuje, kierô już wziyna przociela, familijanta, Mamulka, Tatulka, Starzikōw ... Ale przeca niy idzie przepōmnieć tego, co bōło ci możno richtik we naszym żywobyciu nôjgryfniyjsze, nôjszykowniyjsze, i co sie już nazôd niy wrōci. Niy idzie! Nō, ja – rzyknie ftosik – niy idzie tyż sie przecamć sztyjc gawcyć do zadku. Na isto niy idzie! Ale, cy je ftosik taki, co tak po prôwdzie poradzi sie nazôd, na to co już przeżōł niy zaziyrać, chocia już wszyjskich ci kole niygo niy ma??? A we starych chałpach, we dôwniyjszych familokach ino ciyrczki za kōminym, na zapiycku, za kachlokiym kyrczom, grajōm te jejich ćwiyrkolynie. Jedne ci kipnōm, inksze sie juzaś urodzōm ale ... łōne durch grajōm i grajōm. I ło tym wszyjskim trza boczyć, kej we sobota (i we niydziela na Zaduszki) sie zapôli ta chocia jedna świycka. A mie sie sam spōmnieli sztrofki kamrata, Bogdana Dzierżawy ze Chwałęcic, kery napisôł bōł cosik takigo: „Locesz se duszycko, miyndzy strōmami, czy nima ci zimno w tyn czôs jeiynny? Przeca listopad już szuszczy liściami, i wiater zimny, dmuchô niyprzijymny. Świyczka na grobie sie poli migotliwie, możesz sie łogrzoć nad jeji płōmykiym, ale ty wolisz straszyć mie łoszkliwie, na starym dymbie, pōjdźki krzikiym. Może ty duszycko ciyrpisz za grzychy? Kere za życiô ziymskigo popochałaś. Z ludzkij chciwości, wielkopańskij pychy, swojim nôjbliższym poprzoć niy umiałaś. Teraz łoni za ciebie rzykajom pôciyrze, Żebyś w tamtym niy ciyrpiała świecie. Za sobōm z trzaskiym zawarłaś dźwiyrze, Toż niy dziwota, że terôz ciyrpisz przecie. Idź duchu marny, niy hukej nad gowami. Niy wiyj przeciongle wiatrym w kominie. Porzykōm tyż za cia dzisiôj nad grobami, Bo życie je krōtkie i chneda przeminie. Dużo by gôdać ło ziymskim padole, Piyknie na pewno kedyś ci sie żyło Była mamōna, łozpusta i swawōle Ale życiô niy stykło, za gibko sie skōńczyło.” I jece ku tymu żôdyn tak po pôwdzie niy poradzi mi wyeklerować, po jakiego dioska my tyż tam we tym Afganistanie bajstlujymy blank nowych umrzikōw, nowe truchły, nowe „wypōminki” na Wszyjskich Świyntych. A sam dziołchy, babeczki, Mamulki, drugda i Starecki niy poradzōm sie doczkać, kej te jejich chopy, karlusy, synki, wnuki bydōm juzaś w dōma i niy bydōm prać sie za jakigosik prziflostrowanego kamrata Amerikōna. I łozżygejcie, łoświyćcie jakosik jednã chocia świycka za tych wszyjskich, kerych sam już snami niy ma i niy bydzie, kierzy już pojńszli hań-tam, kaj wszyjskie kejsik pōjńść muszōm, choby byli i bogate, bo jim ta kostucha, ta śmiyrtka tyż blank niy łodpuści, tyż czasu niy borgnie, choby fechtowali nikej te, co betlujōm ze szporkasami terôzki na podzim na biydne dziecka. Jedna świycka, maluśko blank lampecka, choby i w dōma abo kole krziża na drōdze, na ceście. Bo możno i nôm kejsik bydzie tyj świycki potrza; przeca żôdyn niy poradzi zmiarkować kej i kaj nôs tyn nasz Pōnbōczek do sia napytô. Możno i je sam deczko jankoru, ale kej mô niy być, kej już łod poruch dni sie na tych Wszyjskich Świyntych, sam u nôs, festelnie rychtujymy. Nō, tōż na isto trefiymy sie na smyntôrzach, na kiyrchowach i możno kajsik przi sztrekach, cestach, kaj tyż jakosik świycka idzie rozżygać.

Zwiykowany chop a... zeks...

Bōła wiesna, szło ku latu, chop ze swojōm babeczkōm rychtujōm sie do spaniŏ. Łoba już moc zwiykowane ale – jak to na wiesna – tyż jim sie jece spōmnieli stare czasy. Chop już sie legnōł na szeslōngu, łoświyciōł ino jedna maluśkŏ fōncla, jego babeczka jece sie rychtuje, piykni, parfinuje, i na łostatku tak pomaluśku, polekuśku deptŏ ku niymu ze takim moc fałesznym uśmiychym na fresie... – Jorguś, Jorguś... – A cōżeś to kciała Ana? – pytŏ sie tyn starzik. – Jorguś, a boczysz, kej my byli blank mode, to tyś miŏł pierōnym rŏd mie tak szykownie cmoknōńć we czōło... Chop, chocia niychyntliwie, ale dŏł ji kusik na czōło. Pŏrã minutek cichuśko i baba juzaś napoczynŏ: – Jorguś, Jorguś... – A co juzaś Ana? – Jorguś, a pamiyntŏsz, kej my byli jece blank mode, toś miŏł pierōnym rŏd dać mi na wieczōr kusika we moje lica... Chop sztreknōł sie deczko na tym prykolu, dŏł ji kusika we łoba lica, łobtar rynkowym szlafhymdy gymba i biere sie do spaniŏ... Niy zetwało juzaś pŏrã minutek a baba juzaś sie łodzywŏ: – Jorguś, Jorguś... – Jezderkusie! A co cie jece chyciōło? Jece mŏsz cosik do pedzyniŏ, coby mie szterować... – Jorguś, a pamiyntŏsz, kej my jece byli na isto blank mode, toś mie zawdy na łodwieczerz tak szykowniście, fajniście poradziōł, tak letko, libeźnie... bajsnōńć we moji ucho? Kwilka cichuśko, i po łoka mrziku słychać ino we izbie cioranie laciami... chop kajsik lejzie... – Jorguś, Jorguś, a kaj ty to terŏzki deptŏsz? – Aaaa... ida do haźlika... po mōj gybis...

Hamerikōńske „Dziady”...

Wiycie! Blank niy kciôłech latoś ło tym gôdać, bo wiela razy idzie powtôrzać sztyjc i jednym ciyngym ta samô lajera, ale juzaś tak ci mie dopôlōło, iże musiôł sie łozwać. Bo na isto mōmy jużcić richtik jak we tyj Hamerice. Łōnskigo roka, tak jakosik na dziyń przed Wszyjskimi Świyntymi prziszôłech do dōm na ździebko sztajfnych szłapach i legnōłech sie na szeslōng, coby ci sie moja starô i świekra niy kapły, iżech niy ma mōnter. Aż tu łorôz, jak ci sam niy gruchnie muzika (sōm szlagcojg, to poradziōł szyby we wertiko szczaskać ) a ku tymu jakesik szarpidrōty blank niy nasze śpiywki wiskajōm, ja wiskajōm, bo to przecamć niy bōło śpiywanie, chocia larmo stopierōńske. To ci ale jece bōło małe piwo. Tak na łodwieczerz gawca sie bez łokno, a sam ci przi klopsztandze skokajōm jakesik fōłgle i cudôki. Na swoji palice powkłôdali sie roztomajte dziwoke larwy zbajstlowane ze bani. Ludzie! Małoch hercszlaguch niy dostôł. Lejza na dōł na plac i gryfnie pytōm : – Suchejcie ino łochyntole pierōńskie! Cōż ci tyż to sie sam dziyje? – Panie Ojgyn! – wrzeskli wrōłz te gizdy. – A co wy to przedwojynny i blank niy wiycie, blank niy miarkujecie, iże dzisiôj mōmy h a l o ł i n? Kiż pierōn tyn jakisik ci iptowaty halołin – myśla sie – i ida ku Ickowi łod staryj Majzlinyj. I tyn ci mi dziepiyro wyeklerowôł, co to ci je taki hamerikōński fajer, take świynto choby nasze dôwniyjsze Dziady, przi kerym wyrôbiô sie roztomajte gupoty, belery, a na fresy sie wkłôdô bele jake larwy i robi sie larmo na côłki karpyntel. Kejech już ździebko prziszôł do sia, to mi sie spōmniało, iżech już kejsik sam pisôł ło tym, co u nôs we Polsce, a łosobliwie na naszym szykownym Ślōnzeczku chnet wszyjske przepōmnōm, zaboczōm do imyntu jak ci to wszysko kejsik nasze starziki robiyli. Tociech niy rōłz widziôł jak mōj starzik żuchlali presōwa a terôzki wszyjske choby kalymby przi żłōbie, przi wołōwku melajōm gymbōm kałgōmin. Nasza juzaś marcowô Marzanka zwekslowali na jakesik tam „Walyntynki”. Jece pôra lôt a bydymy pewnikiym fajrować te hamerikōńske „Świynto dziynkczyniyniô” a niy nasza Wilijô i Gody. Ku tymu bydymy jece ćkać hyndyka miasto ci naszego kapera. Już ci przecamć łōńskigo roka nasz Prezidynt darowôł życie jednyj gansi na św. Môrcina, tak jak to robi hamerikōński prezidynt ze srogachnym hyndykym. To ci sie dziepiyro pometlało. Jużcić to, iże te przi naszyj klopsztandze bajtle i modzioki blank łogupli, to je jece mały bolok, ale u nôs we „Siedymnôstce” tyż dzieckōm we łebach pozawrôcali, a we niyftorych kafyjach, restaurantach, szynkach aże do rozwidnioka we ta noc gupiejōm te iptowate przeblykańce. A i dziecka, podug hamerikōńskij mōłdy poradzōm ludziōm na dźwiyrze nacharkać, kej niy erbnōm bōmbōnōw bali i łod zwiykowanych ludzi. A jô, kej tak gawca sie na tyn telewizyjor, to ci blank niy wiym eźli mōmy nasze świynta, abo eźli to ci sie blank pometlało hamerikōńskie „świynto dziynkczyniynio”, tyn iptowaty Halloween, Mikołôj, mickiywiczowskie „Dziady” lebo jece co inkszego, bele niy naszygo. Przeca to idzie ło gowa przijńść. Wszyjske samtyjsze ludzie gynał miarkujōm, fto to bōł tyn Mikołôj, kej przilazowôł ku dzieckōm ze miechym pôłnym gyszynkōw abo ze hasiym i prōntkym. A łod kielanostuch lôt sztyjc sam fyrtô jedyn przeblykaniec, tyn hamerikōński disneyowski Mikołôj, krojcōng cwerga ze Gargamelym, na tych jego sōnkach ciōngniyntych bez lelynia, bez takigo ryna, rynifera ze szarłatnym łożyrokowym kicholym, kerego mianowali Rudolfym. Bo przeca łōni tego dzisiyjszego, modernego przebleczōnego cudôka łoglōndajōm już tak łod piyrszych dni listopada, zarôzki po tym fōłglowatym i moc wrzasklawym Halloween-ie, i to aże do poły stycznia. Ludzie! Ło co weta, iże tyż i we naszyj telewizyji aże do pōłowy stycznia bydōm fyrtać roztomajte kaspry poprzebklykane za Mikołôjōw (i to jece drugda i BABY!) i bydōm fōrt wiskać na côłki karpyntel: „ ...coraz bliżej świynta, coraz bliżej świynta...”. Terozki to nojlepszij być guchy i ślepy. Jak takô istno frela, kierô jechała cugym do Warszawy. Do jeji kupyju wlôz jedyn taki gryfcok i bez côłkô rajza żuchlôł tyn kałgōmin. Tak kole Czynstochowy paniusia gôdô do niygo: – Wiedzōm panie gryfny, jôch je guchô jak drzewnianny gnotek. Ale raduja sie, iże łod poczōntku chcōm łōni symnōm pogôdać. A jô we tyn diosecki halołin byda siedziôł dōma po ćmoku, coby te gizdy łod sōmsiôdōw niy zmiarkowali, iże mōm w dupie tyn hamerikōński zwyk... co i Wōm, moje roztomiyłe, dorôdzōm.

Dwiuch kamratōw...

Dwa kamraty trefiajōm sie we szynku. - Słyszôłeś nôjnowszyjsze wiyści? Stanik niy żyje! - Mōj ty bożycku! A cōż to mu sie stanōło? - przejyżdżôł tōm sztrekōm wele mojij chałpy, niy zahaltowôł, niy przibrymzowôł do porzōndku i prasknōł we mur. Autokym ino prasło, Stanik wyleciôł bez sziberdach, zrobiōł dwa zalta we lufcie łoztrzaskujōnc szyba wkarowôł do mijigo szlafcimra na sztoku... - Ło rany, jakô łokropicznô śmiyrć... - Môsz ty rozōm, niy zatrzas sie! Wylandowôł we mojim szlafcimrze i leżôł tak akwawiōny we popraskanym szkle. Wtyczôs badnōł srogi, stary, zabytkōwy szrank, kery stôł we izbie. Siōngnōł w gōra i chyciōł za niygo prōbujōnc stanōńć. I mŏsz! Masiwny szrank łobalōł sie na niygo i przigniōt go! - Ło sto pierōnōw, siarōńsko sie zatrzas... - Niy, blank niy, utrzimôł sie przi życiu. Jakimsik cudym poradziōł eychachrôł sie i podpôłznōł ku gylyndrowi. Prōbowôł sie na niym podciōngnōńć, nale pod mjejigo wôgōm drzewnianny gylynder sie złōmôł i śleciôł ze sztoka gynał na szklanny tiszlik! - Ło żesz w mordã! Łoszkliwy szimel coby łodyjńś ze tego świata... -Nō, co ty, to go blank niy zabiōło. Śleciôł ło szkōcina wele kuchyni. Wpôłzô do pojstrzodka, prōbuje podciōngnōńć sie na kuchynce, nale zahôczōł ło srogachny kastrol ze warzōncōm sie wodōm, i chlast! Czowieku, côłki wor wylandowôł na niym i łoparzōł mu chnet côłkô skōra. - Ło sto pierōnōw1 To naisto łokropiczne tak zemrzić... - Niy, niy, terôzki tyż przeżōł! Leżôł tak na ziymi poparzōny worym, kej merknōł telefōłn. Prōbowôł siōngnōńć po suchôwka coby przizwać hilfa, nale miasto tego wyrwôł sztekdōłza ze ściany. We połōnczyniu ze wodōm wylôz pierōnujōncy miszōng, srogachnô dôwka woltōw przeskła bez niygo i chop pôd porażōny sztrōmym... - Jô pierdolã! Diosecko niy do wystawiyniô śmiyrć... - Bogać tam , blank wtynczôs niy zginōł... - Nō, tōż jak naprôwdy umrził? - Joch go zapukôł, zastrzelōł! - Zastrzelōłeś Stanika? - Czowieku, przecamć łōn by mi łozwalōł côłkô chałupa!!!

Trōmpyjtka ...

Wiycie, nŏjbarzij bodlawe sōm... zawdy baby. Łōne poradzōm chopa do glacy dokludzić, coby już niy gōŏdać cosik barzij łoszkliwego. Przitrefiyło sie to kejsik mojimu kamratowi Bercikowi łod Majzlinyj. Tak ci go jego baba sztychowała, tak ci mu przeciepowała bele co, iże chop niy szczimōŏł i wybrōŏł sie do dochtora. – Panie dochtorze! Mōm pierōńskō utropa ... – A ło co sie rozłajzi panie Bercik? – spytŏł opaternie dochtōr. – Anō, musielibyście mi cosik dać na to, coby tyn mōj chopski interes bōł deczko dugszy ... – Nō, na to, panie Bercik, niy ma żŏdnyj mediciny, ale moga wōs skiryrōwać do takigo lazarytu, kaj wōm tyn... chopski interes... przeszczypiōm na srogszy... – Niy gŏdejcie dochtorze... kaj, i kej byda tam mōg sie zakludzić? – pytŏ uradowany Bercik. Dochtōr dŏł Becikowi skiyrowani na operacjŏ. Bercik poszŏł do lazarytu a tam ci mu zbajstlowali tyn moderny przeszczyp... przisznajdowali mu miasto jego ciulika trōmpyjtka łod elefanta. Nō, możno niy takŏ blank srogŏ trōmpyjta, ale trōmpyjtka łod takigo maluśkigo elefantka. Tak jakosik pŏrã tydni niyskorzij przikwanckōŏł sie łōn juzaś do naszego knapszaftu, do swojigo dochtora ale ze srogim ślimtaniym. – Panie dochtorze! Musicie mi panoczku zarŏzki, w te piynty uchlastnōńć ta trōmpyjtka! – A czamu? Co sie stanōło? Niy poprawiōło sie wōm pożycie ze waszōm starōm, abo co? – Niy, niy ło to sie rozłajzi... – Nō, tōż ło co idzie? – pytŏ sie dochtōr. – Wszyjsko ze mojōm starōm bōło dobrze, poradziōłech ji yntlich wygodzić... – Nō, to wszyjsko je do porzōndku Panie Bercik, prŏwda? – Ja, ale mogecie sie panoczku wystawić, mogecie sie forsztelować wielach jŏ skorzij sie jabek... do rzici nafolowŏł?

Szajspapiōr...

Witô chopa uśmiychniynty przedowacz: - Dziyń dobry. We czym moga pōmōc? Co kciôłbyś pōn sie lajstnōńć, kupić? Tyn istny medikuje i gôdô: - Hanszuły, glazyjki. - To prosza podyjńść do tamtego działu. Gościu idzie ku skôzanymu dzôłowi i gôdô: - Kca sie lajstnōńć handszuły, glazyjki. - Zimowe abo latowe? - Zimowe. - To prosza podyjńść do nastympnygo działu. Tyn istny poszoł. - Dziyń dobry. Potrza mi zimowych handszułów, glazyjek. - Skōrzanne abo niy? - Skōrzanne... - To prosza p;odyjńć do nastympnygo działu. Chop deczko snerwowany podlazuje do skôzanygo sztandu. - Kca sie sprawić zimowe, skōrzanne handszuły, glazyjki. - Ze sznalkōm abo bez nij? - Ze sznalkōm. - Prosza podyjńść do nastympnygo sztandu. Tyn istny je już fest wkurzōny i z biydōm postrzimuje sie coby niy wybuchnōńć i gôdô: - Jô sie winszuja handszuły, glazyjki, zimowe, szkōrzanne ze sznalkōm... - Sznalka na druknopf abo na rzepy? - Na rzepy. - Zaprôszōm do sztandu naprociw. Chop już na isto niy strzimuje i wrzescy: - Proszã ustać sie nady mnōm bestwić!!! Dejcie mi handszuły, glazyjki i pōjńda zarozki samstōnd weg !!! - Panoczku, prosza ło ciyrpliwōść, kcymy wōm skalić gynał take handszuły, glazyjki jake se pōn winszuje. Tyn istny idzie dalszij. - Poproszã ło handszuły, glazyjki, szkōrzanne, zimowe, ze sznalkō i na rzepy. - A jakô farba? Łoroz łotwiyrajōm sie dźwiyrze i do składu wlazuje jakisik chop ze zicbretym, klōzytym świyżo wytarganym ze dłōżki, fusbōłdynu łod kerego łodstôwajōm kōnski glyjty. Smycy zicbret na wyciōngniyntych rynkach, podlazuje ku ladzie, ku tofli i wrzescy: - Taki, kurwa, mōm zicbret a takô glyjta! Dupa żech wōm już wczorej pokôzôł, tōż tyż sprzedejcie mi kielikōlwiek... szjaspapiōr!!!

Ritmajster (rotmistrz) ...

Wiycie, ta gyszichta łopedziôł mi jedyn skamracōny dochtōr. A bōło to – poduk jego łozprowki – tak: Kejsik prziwiyzła jim do lazarytu waleska na łostry dyżōr starzika, tak kole dziewiyńdziesiōnt lôt starego, niyprzitōmnygo. I, coby bōło szpasownij, starzik miôł łobleczōny na sia wafynrok lansjyra, kawalerzisty. Niy lecy jaki, ceskowy – kraglik biyluśki, szebla przi boku, sztible wyglancowane tak, iże mōgli za zdrzadło posugować. Rogatiwka na piyrsi sie spiyrô – kej to uwidzieli, tak ci zarôzki kcieli go ze fest hōnorami do truły przekłôdać. Na co tyn starzik sie serwôł, mōndur poprawiô i salutjyruje: – Panie dochtōr, ritmajster taki a taki, melduje sie na rozkaz! Wykôzało sie, iże starzik walczōł jece ze bolszywikōma, łostatni rōłz bōł u dochtora kej przenosiyli go do rezerwy ( tak wele, circa, ungefähr, about poła lōt siedymdziesiōntych), a prima zort zdrōwie zawdziynczô nôlywce swojij babeczki (pochowôł jōm ze trzidziyści lôt tymu nazôd, ale ryceptura mu łostała), i ku tymu jece miyrne, szporobliwe dôwkowanie chopsko-babskich uciychōw. I tu przyjńdymy do grōntu. Dochtōrske „kōnzyliōm” sie zebrało, dało do wymiarkowaniô, co zasłabniyńcie w tym wiyku to je norma, ale werci sie starzika łostawić we lazarycie na jake 2-3 dni na łobcichtowani. Na co nasz starzik łodrzyknōł: – Niy ma rzecy! Za Boga niy! Za dwie godzinki mōm regimyntowy tref! A to pewnikiym już jedna ze łostatnich przileżitōści łoboczyć mojich chopokōw ... Wiedzōm łōni, dzisiyjszô modziyż to jakosik ci chaterno, ciynkô je. Ledwa siedymdziesiōnt piyńć lôt dożywajōm i już pod sosiynki ... Bezmać dochtory na tym łoddziyle prziłobiycali se, iże eźli ftorymuś śnich przijńdzie kejsik wypisować Ritmajstrowi „akt zgōnu” to wpiszōm we „przyczyna bezpośrednia” nic inkszego ino: gorzôłecka i ... baby!

Niyszczysny cufal...

Wiycie, kejsik bōłech ze kamratami nad jyziōrym Powidz. Lato cǒłkim pyskiym, klara grzǒła jak halbecka starzikowego bimbru. Wykludziyli my sie ze Poznaniǒ we szejśćiōrka już na łodwieczerz, nō i jak zawdy we naszyj czelodce, mocka my wysłepali, potańcowali i take tam mecyje, ftore wy znǒcie a jǒ na zicher miarkuja. Launa mieli my wszyjskie jak przinǒleżi i ino jedyn snos Bruno musiǒł sie szczyńdzić, bo szǒł na nocno szychta ... tōż tyż ino łōn blank niy bōł w zōłzie. Ło szaroku ... nō, możnoch ździebko scyganiōł ... kole połednia akcjǒ. SMS łod kamratki ze Poznaniǒ: – Ojgyn! Bruno miǒł wypadek... żduchnōł KROWA !!! Bōłbych sie gybisym udowiōł. Glingōm na mobilniok do Bruna. Niy łodrzykǒ. Tropia sie. Zwōnia do kamratki. Telefōłn zajynty. Tyż niy łodrzykǒ. Tōż dyć, jǒ wciepuja ji SMS: – Jezderkusie! Co sie stało? Krowa? Kaj? Co ze Brunym, co śniym? Po pǒruch minutkach dostǒwōm jǒ nazǒd SMS: – Drōgōm... łotar sie ino ło nia... letko ino bok autoka zrymplowany. Ale to mōg być... kōń! Fōrt wstrzynśniynty (ale niy pomiyszany – jak to nōm tuplikowǒł James Bond) glingōm juzaś do Bruna: – Halooo! Ło sto pierōnōw... łodebrǒłeś... co sie stało? – Blank ci niy wiym. Jakiś srogi zwiyrzǒk na mie wkarowǒł. Kalymba abo jaki kōń... łobtarło sie ino... Małowiela pamiyntōm. Musiało mieć kopydła, boch ci usłyszǒł twǒrde praskniyńcie. Prawy bok mōm pogniynty, ale blank niy miarkuja kaj tyn gizd sie straciōł... – Ale kalymba? Kōń? Przed samiuśkim Poznaniym? – Niy wiym, niy miarkuja... blank niy mōm anōngu. Chopie, bōłech we szoku... Dobra. Skōńczōłech gǒdka zmiyrny, iże ze Brunokiym niy je tak usmolōnie, nic mu sie niy stało. Na wieczōr dostǒwōm jazaś SMS łod tyj kamratki: – Ojgyn! Ta krowa, znaczy tyn kōń... to bōł srogi hazok! Bruno go przismycōł pod autokiym. Dziepiyro terǒzki zmiarkowǒł. Przijńdź jutro na... paszteta.

Ło sklerōłzie tuplowanie...

Wiycie, cŏłke nasze życie to je takŏ srogŏ czŏrnŏ dziura, do keryj ślatujōm wszyjske minutki, godziny, dnie, tydnie i miesiōnce, kere tracymy na wszyjsko, co je blank mało ważne, na roztopiyrzanie sie, na uwijaczka za betkami. Je to na isto czas, kery my utōnkali we haźliku, i jece niy spuściyli wody. A nōm niyskorzij łostŏwajōm ino srogie dziury we filipie – jak to angyjbery gŏdajōm – te „zaniki pamięci”, abo sie juzaś przikludzi ta diosecko sklerōłza. I nŏjlepszij to wyeklerowŏł bōł kejsik jedyn Redachtōr we łozprŏwce ze tym wicmanym Drozdōm, a jŏ Wōm to terŏzki rzykna, tela, co po naszymu: – Wiysz – pado jedyn istny do kamrata – mōj dochtōr mi pedzioł, co jŏ mōm dupne luki we pamiyńci. – Ja? Gŏdŏsz? A ftory dochtōr ci to pedziŏł? – pytŏ sie tego istnego kamrat. – Nō, jak by ci to pedzieć? To bydzie ździebko dugszŏ gŏdka, ale posuchej. Wiysz kajsik tam we tyj naszyj Ojropie je taki gryfny kraj, kaj je zawdy fest gorko, sōm gryfne dziołchy i... – Ja, wiym, Chorwacjŏ, pra? – Niy, niy, dalszij na zachōd... – Wiym, wiym Grecja! – Ja, mŏsz prawie, Grecja – pado tyn istny – i tam ci żōł taki srogi poyta... jezderkusie jak ci go to mianowali? – Homer, Homer – podpowiadŏ kamrat. – Ja, ja, mŏsz prawie, to bōł Homer, i łōn naszkryflŏł cosik ło takij srogij wojnie, i pierōnym dugim wandrowaniu do dōm... – Nō, naszkryflŏł bōł „Iliada” i „Odyseja” ... – Ja, ja, już sie spōminōm, bo to bōło ło tyj wojnie trojańskij, pra? – pytŏ sie tyn istny. – A ta wojna trojańsko to bōła skuli jakisik baby, pra? – Nō, ja. Skuli piyknyj Helyny. – Nō, widzisz... Helyna, Hela... Hela... – wrzesknōł tyn istny do antryja – a rzyknij mi ino jak sie mianuje tyn dochtōr, kery mi pedziŏł, co to jŏ mōm te luki we pamiyńci!!! Bo na isto możno to i prŏwda, co los, życie zawiyrŏ nōm przed sznupōm jedne dźwiyrze, coby zarŏzki juzaś łozewrzić druge. Tela, co nŏjgorszy je wtynczŏs tyn diosecki przeciōng, pra?

A jô pierdza...

Jedyn istny łostôł człōnkym festelnie ekskluziwnygo klubu nudistōw. Nałōnczôs swojij piyrszego byzuchu na plaży uzdôł co sie zdziebko łozejzdrzi. Seblyk sie i poszoł poleku na szpacyr. Po drōdze przifilowôł caubrownô babeczka i we łoka mrziku mu tyn łōn stanōł. Kobiyta to zmiarkowała, podlazła ku niymu i pytô: - Wzywôł mie łōn? Tyn istny na to: - Niy! A lo co sie rozłajzi? Babeczka sie ino lachła i gôdŏ: - Pewnikiym sōm łōni samtukej nowy. Tu je takô regla, taki muster, iże kej kōmuś stanie to znaczy, iże mie woło. I tyż niy bawiōła sie we dalszyjsze eklerōngi zrobiōła tymu fricowi loda. Tyn istny łozaniylōny idzie dalszij i medikuje, coby werciōło sie zwiydzić sauna. . Tōż tyż wlôz do tyj sauny, siednōł sie i pierdnōł. Po jakimsik łoka mrziku pokôzôł sie srogachny, musklaty i zarośniōny bifel i pytô: - Wołôł mie Pōn? tyn istny na to: - Niy! A ło co sie rozłajzi? Musklaty bifel lachnōł sie ino i rzōńdzi: - Pewnikym sōm łŏni sam blank nowy. A tu je taki muster, iże kej fto pierdnie to znaczy, co mie wołô. I tyn musklaty tyn dalszij niy tuplikowôł ino wydupczōł tego nowygo człōnka klubu. Tyn istny, łobolały lejzie do biōra tego klubu nudystw kaj wirô go uśmiychniyntô, blank sago recepcijōnistka. - Czy jô moga wōm panoczku sużyć? Tyn istny na to: - Sam je moja karta człōnkowskô i klucz do szrancku na prziłodziynie. Mogecie sie łostawić te 500 $ wpisōwygo. A ta uśmiychniyntô recepcijōnistka szykownie łodrzykô: - Nale, sōm łōni sam dziepiyro pŏrã godzin i bali niy poznôł pōn wszyjskich naszych atrakcjōw!!! - Suchej ino dziołcha, mie pizło już 60 lôt. Stowo mi tyn mōj ciulik rōłz na miesiōnc nale pierdza przinôjmnij trzidziyści razy na dziyń!

Zielōny kōń....

Rajtuje jedyn riter na kōniu i widzi ksiynżniczka. Medikuje se... podjada ku nij polekutku, to łōna spytô: kany tak polekutku rajtujesz riterze... jô wtyczôs łodrzykna: poleku, bo poleku nale możno by my sie tak deczko podupczyli? Tak tyż polekutku przerajtowôł wele ksiynżniczki nale łōna niy zważowała na niygo. Riter medikuje: To jô terozki przerajtuja wele łōnyj wartko, a łōna spytô: kany tak wartko rajtujesz riterze... jô wtynczôs łodrzykna wartko: wartko, bo wartko nale możno by my sie deczko podupczyli? Jak pomyślôł tak zrobiōł. Nale ta ksiynżniczka juzaś niy zwrōciyła na niygo uwôgi. Zdeszperōwany ritek pomyślôł tak: przesztrajchuja swojigo kōnia na zielōno i przerajtuja wele ksiynżniczki. Wtynczôs łōna spytô: a skany riterze môsz zielōnygo kōnia? Jô wteda łodrzykna: zielōny, bo zielōny nale możno by my sie tak deczko podupczyli? I juzaś jak pomedikowôł tak zrobiōł. PrzejyżdżP riter na zielōnym kōniu wele ksiynżniczki a ta ksziynżniczka sie pyto: - Riterze, a mozno by my sie tak deczko podupczyli? - Podupczyli, bo podupczyli, nale... skany jô mōm zielōnego kōnia?

Niyboszczyk....

Sōm take cufale na tym świycie, iże sie łō nich ani filozofōm niy śniyło a taki jak jô cowiek, tak po prowdzie blank niy miarkuje eźli to wszyjsko je na isto, abo to ino ftosik szykownie wypokopiōł. Jô ci pewnikiym kajsik to usłyszôł abo i możno we jakimsik cajtōngu przeczytôł, i terôzki to sam byda rzōndziōł gynał tak, jakech to jece łod karlusa spamiyntôł. A bōło to kejsik sam u nôs tak, iże familijô rychtowała sie do pogrzybu jednego karlusa, fyrnioka jece, kery sie na śmiyrć zatrzas po festelnyj gorzôle na „Junaku”, na takim ci szumnym polskim motorcyklu, co go kejsik sam u nôs wszyjskie karlusy mieli rade. Mianowali tego karlusa Bercik łod Majzlinyj, a miôł ci sie łōn chnedki żynić. Kej już wszyjsko bōło narychtowane do pogrzybu przijechôł pō niygo szykowny lajchynwagyn do kerego byli zaprzōngniynte dwa corne kōnie ze fyjderpyszami na gowach. Bōło ci tyż śtyruch lajchyntryjgrōw łoblecōnych jak przinoleżi na corno, a na koźle siedziôł paradnie kuczer ... naprany jak belōwa. Wrajziyli opaternie rajn do tyj karyty, do tego lajchynwagyna ta truła ze tym naszym zakatrupiōnym Bercikiym, kuczer prasknōł ze bicyska i kōnie ... poszliiii .... Przejechali tak jedna sztreka, drugo, trzeciô – a fōrmōn ścioprany choby niyboskie stworzyni – i kajsik na bigōngu, na skryńcie ta truła ze Bercikiym wyfurgła ze tego lajchynwagyna, łozpraskła ci sie na same kōnski. Lajchynwagyn pojechôł ... a Bercik łostôł leżeć na farbanie. Zeza winkla wyjechôł na pôłnym gazie jakisik moderny ałtok i przejechôł po tym umrzitym Berciku. Szofer zahaltowôł, wylôz nażgany jak messerschmit ze auta, uwidziôł, iże przejechôł chopa na drōdze, wiela niy medikowôł, inō ruknōł go i wciep sie go do gypeka, i wartko pojechôł przed sia. Wjechôł do gryfnego lasa i tam ci tego niyboszczyka, świtniōntygo pociep na cesta. Już dobrze na łodwieczerz jechôł teryndy ze targu jedyn pampōń balōniokiym. Fōrōm, kierōm kuczerowôł nadrzistany jak bōmbowiec pampōń tōmpło, chop sie skapnōł, iże cosik mu sie wmetlalo pod koła, ślôz ze fōry, kuknōł, podziwôł sie i ujzdrzôł przejechanego niyboszczyka. Wiela niy miarkowôł, wciep go na tyn swōj balōniok i pojechôł dalszij. Pomaluśku tak ci kwanckôł sie bez tyn las, aże po poruch minutkach dojechôł do łogrodzyniô kasarni, prrr ... Zasztopowôł kōnia, opaternie ślôz ze fōry, wziōn zezwłoki na pukel, zaniōs pod te łogrodzyni i przeciep bez nie naszego niyszczysnego Bercika. Bercik śleciôł ci na trowniol we kasarni. Tam wacha miôł mody wojôk, kery kej ino usłyszōł, iże cosik ślatuje, anlyjgowôł „kałacha”, wycylowôł we tego chopa swoja gywera, i côłko zeryja w niygo weprôł. Niyskorzij podlôz bliżyj, kuknōł, ujzdrzōł zaszczelōnego chopa (a bōł ci naprany jak ... nasz wojôk na łodwachu). Kej sie ino kapnōł, iże dziepiyro co zapukôł ze gywery istnego, kery sie dostôł do kasarni, dźwignōł ci go i przeciep juzaś na drugo zajta tego łogrodzyniô. Tak ci go niyszczyśnie przeciep, iże Bercik śleciôł gynał pod koła motorcykla na kerym jechôł jedyn karlus ścioprany, łobelany jak niyboskie stworzyni. Ale sie chop nafurgôł, aże nafurôł! Modziok sztopnōł, ślôz ze tego motoradu, uwidziôł przejechanygo chopa, sztreknōł go, wrajziōł na zadni zic, przikrymplowôł sznōrōm i wartko pojechôł do nôjbliższyjszego lazarytu. Bercika wziyni na łoperacyjny zol. Zetwało tak możno ze trzi-śtyry godziny, wylazuje dochtōr ufifrany jak masôrz i nabrzdyngolōny ku tymu choby kopacka, zakurzōł sie cygareta i gôdô: – Nō, miôł karlus pierōnowy mazel ... bydzie żōł !!!

Bezludno wyspa...

Trefiōłech ci kejsik jednygo mojigo kamrata Acika łod Majzlinyj, kery już dôwno, dôwno tymu nazôd poszoł na takô morsko szula, na takô Akadymijo Morsko we Gdyni, bo zawdy, łod malyńkości kciôł być zyjmanym. Kej już tak doszoł do lôt, łostoł piyrszym oficyjerym srogigo szifu, takigo pasażyrskigo szifu, kerym ci szwimowôł, pływôł po wszyjskich òcyjanach. A, iże my sie już pôra lôt niy widzieli, siedli my sie sakōm-pakōm we jednym gryfnym szynku na naszyj chorzowskij Wolce i tak po jakisik poruch lagach tego „whisky”, jakigosik tam ci „Black&White’a” lebo Jasia Wandrusika znacy „Johnnie Walkera”, i jece tyż po niyskorzyjszym rumie, napocznōł mi łozprawiać, co tyż to mu sie na tych morzach i òcyjanach przitrefiyło. – Wiysz Ojgyn, rôz to miołech taki niyszczysny fal – napocznōł Acik. – Napoczli my naszô rajza łod Liverpoolu we Anglii. Miôł to być taki szykowny ałsflug dlô nôjbarzij zabranych, pijynżnych Ynglynderōw, jejich babōw i cerōw. Tak ci po jakisik poruch dniach łoroz prziszła srogô wija, sumeryjô ze pierōnobiciym, nôgłym dyszczym, a wele na tym òcyjanie byli na śtyry sztoki wielge. Tyn nasz szif napocznōł nabiyrać wody; szło zmiarkować, co sie cheba zatōnko, na zicher sie bulknie we tym òcyjanie. – Nō, i ? Nō, i co dalszij – pytōm sie go wartko, bo niy poradza szczimać już tyj szpany. – Anō, nasz kapitan bez taki srogi trichter, bez tako tuba wrzescy do wszyjskich: „baby do bōłtow, do szalupow !!!” Kej już wszyjskie baby powlazowali do tych bołtōw, spuściyli je na woda i baby poszliiiii ... Zetrwało porã minutek i kapitan juzaś drzi sie jak stare galoty: – Terôzki chopy do tych szalupōw !!! Chopy wartko sie wkarycyli rajn do tych bōłtōw i òne tyż poszliiiii ... – Jezderkusie! I wszyjskie nastyknyli tam powlazować, ja? – Ja, wszyjskie powlazowali do kupy symnōm i kapitanym. A szif tak pomaluśku zatōnkoł sie we wodzie i nic po niym niy łostało. – Nō, tōż mieliście mazel, co wōm tak sie darziło! – pedziołech przistojnie. – Drugi dziyń, z rańca, klara blynduje choby wisiała na szpagacie i grzeje choby cyjntla abo bali i halbecka starzikowego bimbru – łoprawiô dalszij Acik. – A sam na jednyj wyspie wszyjskie chopy a na drugij, jakisik kilomyjter dalszij, wszyjskie baby. A naobkoło łobiuch pływajōm sroge rykiny i inkszo zymbowato gadzina. – Jakech już pedziôł, klara blynduje jak sto dioskōw, te baby poseblykane do saga flotrujōm ku nōm, fōmlujōm nad gowami jejich batkami, jejich lajbikami abo cycynhaltrami aże chopom sie na filip ciepło. – No, ja, to tyż musiôł być fal, co chopy na jednyj wyspie a baby na drugij i żôdnygo retōngu, pra? – Nō, to tyż te co mieli tak kole dwadziyścia pora lôt fukli do wody i poszliii... Te juzaś, kerym pizło trzidziyści porã lôt, narzli pora palmōw i zbajstlowali teli flos. Wlejźli sie na niygo i tyż poszliiii ... – Jezderkusie, a te rykiny ? Niy strachali sie łōne jich, blank nic sie niy strachali? – Dej pokōj rykinōm i suchej dalszij – rzōndzi Acik łod Majzlinyj. – Juzaś te, kere mieli już po śtyrdziyśći i wiyncyj lot, zerżnyli tyż pora strōmōw, wyfajlowali śnich take brety, zbajstlowali gryfny bōłt i tyż poszliii ... – Nō, tōż te, kerzi już mocka wiyncyj zwiekowali, te co jim pizło już Abrahama, a byli bez piyndziesiōnt a możno i wiyncyj lôt, tak deptali po tyj wyspie, tak ci fest medikowali, ślynczeli bez pora dni, aże jedyn śnich pedziôł: – Wiycie chopy, tustela to tyż ... dobrze widać, pra?

„Klinika”

Rano, ćma ... nō, możno niy tak blank rano, bydzie wele połednia, we ślypiach ćmi sie jak sto dioskōw i moty ciyngiym furgajōm a szczyplawo chobych bez śtyry godziny durch gawcōł sie we szwajsaparat, lynzyk nikej zola z tryjtkōw a we gymbie smrodlawo chobych złyknōł trzi tydnie niyprane fuzekle. Ku tymu we gowie briwy i cukrōwy rōmplujōm choby fto na szlagcojgu grôł. Co tam byda wiela tuplikowôł. Przeca kôżdy porzōndny chop to miarkuje. I tyż styknie, co rzykna, iże Bercik przipytôł mie na abszicfajer swojigo synka, kery sie za dwa tydnie bydzie żyniōł. Nic, ino cowiekowi sie zdô co zarôzki wykopyrtnie, świtnie abo ... dokulwito sie do Pyjtrowego szynku na piwo. Łorôz glingo telefōłn. Ludzie! Choby fto ściep ze trzecigo sztoku ze piytnôście piyrwyjszych kankōw na mlyko. Abo, choby praskli żeleźnianne dźwiyrze we werku. Chnet umrzitniynty, blank niy mōnter biera te cedzitko do dakla ... ale ze daleka, coby mi palica niy pukła ... – Halo! Klinika ...? – Jezderkusie! Jakô klinika? Cowiek niymocny, po chopsku, po gorzôle, ale coby zarôzki ci ze lazarytu glingali? Ciepnōłech dyć cedzitko na widołki i biera sie coby jakisik ōmszlag sie na łeb prziflostrować. Drrr, drrr, drrr... zasik telefōłn. – Halo, halo! Klinika ...? – A dyć dejżysz ty pierōnie pokōj ze tōm klinikōm, bo kejbych cie scopiōł, miôł sam cie przi sia, to jakbych cie prasknōł bez pysk, to byś sie na isto swojimi szłapami deknōł!!! I juzaś gichnōłech cedzitko na widołki. Kwilka pokōj. Możno ci już niy bydzie cowieka tyn diosecki łochyntol szterowôł? Możno udo sie mi trefić zeltrōwkōm do szolki, coby chocia ździebko do tego chyrtōnia nakidać podwiyl niy lajstna sie sznapsa ze piwym. Drrr, drrr, drrr ... biera ta suchôwka i już kca gizdowi nazdać choby świni do grotka aże suchōm a tu Bercik zachrapociałym głōsym, sztimōm choby tyn côłki Armstrong gôdô: – Ojgyn, niy łodkłodej, doczkej kwilka. Jô cie ino kciôł spytać eźli szlukniesz jakigosik maluśkigo ... „klinika”?

Dupa abo ... rzić!

Dzisiôj połozprawiōmy ździebko ło ... dupie. Ja, bo to tak ino sie zdowo, iże ło tym niy idzie gôdać, że to niy lza we dobryj asiście. Ale to niy je tak blank do łostatka prowda. Nō, tōż jadymy podle raje: – Dupa wypokopiōł, wysztudiyrowôł ruski sztudyrok Wołkow. Beztōż tyż zawdy godōmy: „dupa Wołowa”. – Inksi juzaś twiyrdzōm, iże dupa wynôlazła jedna frela, kerô sie Marynia mianowała. Skuli tego tyż te istne łozprawiajōm ciyngiym ło dupie Maryni. – Dupy ale pewniokiym niy wysztudiyrowoł nyjger, bo przeca gôdô sie dupa bladô. – Trza sam terozki pedzieć, co dupa połni ważnô rōla we fizyce, we ruchu łobrotowym. Przeca wszyjsko, jak chopy miarkujecie, krynci sie i fōmluje nałobkoło dupy. – Dupa bedinuje aji do przekazowaniô bezzglyndnych zignali niysłōwnych. Przeca dobrze, gynał wycylowane świtniyńcie w dupã jet gryfnie dowo do wymiarkowaniô, co tyż cowiek cuje dlô tego świtniyntego. – Dupie idzie tyż aji dać skozać ymocyje przichlybne na tyn przikłôd dać dziubka w dupa. – Dupa moge tyż być szmektnym lizôkiym. Szczyśnie, co niy wszyjskie sam u nôs sōm „dupolizami”, takimi podlizkōma. Uniwerzalnōść dupy nie mô łostaku, niy kōńczy sie na tym, je łōna anō niywymōwnym koflikiym, kistōm: we dupie idzie mieć côłkie łosoby a bali i côłkie spōłycznōści. – Dupa posużić moge niyrōłz za szimel: mocka rzecy je przeca do dupy, tym samym dupa społniô rōla uniwerzalnygo mustra z kerym sie idzie na sztich spuścić. – W dupa (abo tyż po dupie) idzie nachytać. Dziôłanie te sztrabuje wiyńzi ymocyjōnalne miyndzy łojcami a dzieckami. Krōm tego dupa społniô rōla zica, gôdōmy przecamć: siednij sie na dupie, wdycki tyż ci z przidôwkiym byfyjli dopōłniajōncych, ja na tyn przimier „[...] i siedź blank cicho!” – Łokreślyni „dôwać (dać) dupy fōnguje we dwiuch znaczyniach: erotycnym i wertujōncym, jednak symnōńć kogosik z dupy – ino we tym piyrszym. – Idzie bali wachować swojã (abo kogosik inkszego) dupã, co ino sam potwiyrdzô ważnōść dupy we łotôczajōncym nôs świycie. – „Jōńć sie czegoś łod strōny dupy” łoznaczô niyrichticzne podyńście, łod zadku, łod kōńca; dupa fōnguje sam jako łodpowiydnik, zynōnim łodwrōtności. – Dupa moge być haltrym, handgrifym, idzie sie przeca dziyrżić czyjiś dupy. I niy skazuje na brak rōwnowôgi, ino na brak samodziylnōści. – Dupa moge tyż skazować na cowieka, kery je cielepōm abo gryncbułōm i wteda gôdô sie na niygo: dupa w kraglu. – A kej cowiek citnie bez pożygnaniô, zabiyrô gracki i gymzi na swōj plac, godo sie ło takim, co wziōn dupa w troki.