Wszyjskich Świyntych ...

Chocia miarkujymy, iże żôdyn snos niy je niyśmiertylny (a kôżdymu sie zdo, co to łod niygo sie ta niyśmiertylność napocznie), to kej sie zemrzi kōmuś, kogo mōmy festelnie radzi, zawdy to je wtynczôs tragedyjo. I zawdy wteda medikujymy: Czamu Łōn? Czamu Łōna? Pōnbōczku! Czamu tyn synecek, lebo czamu ta dziołszka? A nôjbarzij cowieka poradzi dopolić, kej Łojce muszōm rychtować truchła dlô swojich dziecek. Nō, i wtynczôs gorść sie sama ściskô i cowiek bali i bluźnić, sklinać i farōnić poradzi. A niyskorzij? A niyskorzij cowiek kce raptym, wartko, jak nôjpryndzyj wszyjsko przepōmnieć, zaboczyć. Zaboczyć ło tyj heksie ze tōm kosōm, ło śmiyrtce, kiero po dziydzinie, po côłkim pomiyszkaniu krajzuje, kierô już wziyna przociela, familijanta, Mamulka, Tatulka, Starzikōw ... Ale przeca niy idzie przepōmnieć tego, co bōło ci możno richtik we naszym żywobyciu nôjgryfniyjsze, nôjszykowniyjsze, i co sie już nazôd niy wrōci. Niy idzie! Nō, ja – rzyknie ftosik – niy idzie tyż sie przecamć sztyjc gawcyć do zadku. Na isto niy idzie! Ale, cy je ftosik taki, co tak po prôwdzie poradzi sie nazôd, na to co już przeżōł niy zaziyrać, chocia już wszyjskich ci kole niygo niy ma??? A we starych chałpach, we dôwniyjszych familokach ino ciyrczki za kōminym, na zapiycku, za kachlokiym kyrczom, grajōm te jejich ćwiyrkolynie. Jedne ci kipnōm, inksze sie juzaś urodzōm ale ... łōne durch grajōm i grajōm. I ło tym wszyjskim trza boczyć, kej we sobota (i we niydziela na Zaduszki) sie zapôli ta chocia jedna świycka. A mie sie sam spōmnieli sztrofki kamrata, Bogdana Dzierżawy ze Chwałęcic, kery napisôł bōł cosik takigo: „Locesz se duszycko, miyndzy strōmami, czy nima ci zimno w tyn czôs jeiynny? Przeca listopad już szuszczy liściami, i wiater zimny, dmuchô niyprzijymny. Świyczka na grobie sie poli migotliwie, możesz sie łogrzoć nad jeji płōmykiym, ale ty wolisz straszyć mie łoszkliwie, na starym dymbie, pōjdźki krzikiym. Może ty duszycko ciyrpisz za grzychy? Kere za życiô ziymskigo popochałaś. Z ludzkij chciwości, wielkopańskij pychy, swojim nôjbliższym poprzoć niy umiałaś. Teraz łoni za ciebie rzykajom pôciyrze, Żebyś w tamtym niy ciyrpiała świecie. Za sobōm z trzaskiym zawarłaś dźwiyrze, Toż niy dziwota, że terôz ciyrpisz przecie. Idź duchu marny, niy hukej nad gowami. Niy wiyj przeciongle wiatrym w kominie. Porzykōm tyż za cia dzisiôj nad grobami, Bo życie je krōtkie i chneda przeminie. Dużo by gôdać ło ziymskim padole, Piyknie na pewno kedyś ci sie żyło Była mamōna, łozpusta i swawōle Ale życiô niy stykło, za gibko sie skōńczyło.” I jece ku tymu żôdyn tak po pôwdzie niy poradzi mi wyeklerować, po jakiego dioska my tyż tam we tym Afganistanie bajstlujymy blank nowych umrzikōw, nowe truchły, nowe „wypōminki” na Wszyjskich Świyntych. A sam dziołchy, babeczki, Mamulki, drugda i Starecki niy poradzōm sie doczkać, kej te jejich chopy, karlusy, synki, wnuki bydōm juzaś w dōma i niy bydōm prać sie za jakigosik prziflostrowanego kamrata Amerikōna. I łozżygejcie, łoświyćcie jakosik jednã chocia świycka za tych wszyjskich, kerych sam już snami niy ma i niy bydzie, kierzy już pojńszli hań-tam, kaj wszyjskie kejsik pōjńść muszōm, choby byli i bogate, bo jim ta kostucha, ta śmiyrtka tyż blank niy łodpuści, tyż czasu niy borgnie, choby fechtowali nikej te, co betlujōm ze szporkasami terôzki na podzim na biydne dziecka. Jedna świycka, maluśko blank lampecka, choby i w dōma abo kole krziża na drōdze, na ceście. Bo możno i nôm kejsik bydzie tyj świycki potrza; przeca żôdyn niy poradzi zmiarkować kej i kaj nôs tyn nasz Pōnbōczek do sia napytô. Możno i je sam deczko jankoru, ale kej mô niy być, kej już łod poruch dni sie na tych Wszyjskich Świyntych, sam u nôs, festelnie rychtujymy. Nō, tōż na isto trefiymy sie na smyntôrzach, na kiyrchowach i możno kajsik przi sztrekach, cestach, kaj tyż jakosik świycka idzie rozżygać.