Mŏjowe łozpamiyntywani...

Niy poradza zmiarkować eli to bōło we mŏju, ale ci roztomajte fale na ludziska przilazujōm. Bo mŏj to taki maszkytny miesiōnc we kerym sie tyż mocka dzieje, a nŏjbarzij to idzie ujzdrzić we zegrōdkach, na plantach lebo we tym naszym, gryfnym panaziyntkowym Parku Ślōnskim. Cy czowiek poradzi sie wystawić, co tyż sie tam na tych stromach, w tych krzach, we trōłwie i we lufcie wyrobiŏ? Przeca wszyjsko, cŏłkŏ nŏtura sie cuci ze tego zimowego śniku, wszyjsko kce łod nowa żyć, wszyjsko kce mieć mode... i jak sie tu dziwać modziokōm, kej i take wiykowe mamzele, gryjfinie, i take stare knakry jak jŏ, tyż poradzōm zmiarkować, co jejim tam tyż kajsik, i cosik, wyrcy. Nale, ło tym niy byda za tela rzōndziōł, bo jece fto rzyknie, iże jŏ sam jakosik „pornografijō” bajstluja. A to niy ma tak, to ino idzie za to wszyjsko tyn gryfny, szykowny mŏj winować, prŏwda, Wy moje roztomiyłe suchŏcze ? Tak już ze trzidziyści pŏra lŏt tymu nazŏd, tyż we mŏju, we cugu, kery sie terŏzki tak modernie „Intercity” mianuje, przigŏdŏłech sie jedna gryfnŏ frela, a iże łōna bōła ze Warszawy (a możno tak ino gŏdała), dugo te ci zŏlycynie niy zetrwało i chocia bez żyniacki, to wziyni my sie szajdōng, coby klachōw niy bōło. I sam żech zahaczōł ło bana, ło cug i terŏzki możno ło tym małowiela połozprawiōm. Kajsik żech trefiōł na gryfne słōwecka, kere napisŏł ci bōł ynglicki żurnalista i historiker Paul Johnson za takim mōndrokiym jece ze dziewiytnŏstego wiyka Teofilym Gautier, iże: „Banhōw chnetki bydzie takōm srogōm katyjdrōm cŏłkij ludzkości, placym, kaj sie nŏrody bydōm trefiać. Już we altertumie, starożytności baukōnszt, cŏłkie stawiyni dało nōm szykowne świōntynie, we strzydniowiyczu srogie, zŏcne kościoły, a juzaś terŏzki bydzie sie rychtować corŏzki szykowniyjsze banhowy”. I dejcie pozōr, flugplac nikaj i nigdy niy bydzie miasto banhowu, tego placu, kaj na isto dziyje sie historyjŏ i napoczynajōm kwiść gyfile, „uczucia”, i to te nŏjbarzij gryfne i szumne. Bali i sōm Strauss wrajziōł do jejigo waloszkōw rytmus, kery wyklupujōm kōłecka kŏżdego cugu. I jŏ tyż mōm festelnie rŏd wszelijake bany, cugi. Nō, możno niy te dzisiyjsze, te łodropane, sklabustrowane, schacharzōne i posztrajchowane jak sto dioskōw bez tych wszyjskich graficiŏrzy, ale te dŏwniyjsze ze damfmaszinōma te, kere jece idzie ujzdrzić na roztomajtych postkartach, we telewizyji lebo na starych filmach, kaj łōne paradnie fucōm, smyndzōm i damfujōm na cŏłki karpyntel. I skŏżcie mi takigo, co niy mŏ rŏd pieślawego kolybaniŏ, gibaniŏ sie tego cugu, kerym sie jedzie fōrt, kyns drōgi i teli czŏs. A za łoknami śmigajōm roztomajte gryfne landszafty, „krajobrazy”. My tak ci kejsik jechali ze mojōm Elzōm do Rumuniji, do Mangaliji. Byli to nasze piyrsze wywczasy we inkszyj dziydzinie, we inkszym kraju, we roku 1970. Rajza zetrwała cosik śtyrdziyści godzin. Nale sie werciyło, bo to, co my bez tyn czŏs uwidzieli, to niy do sie tego łopedzieć. To bōła piyrszŏ i łostatniŏ takŏ rajza, bo niyskorzij zawdy my już ino furgali fligrami. I tu mi sie spōmniŏł jedyn szpasowny wic. Na takim ci maluśkim banhowie sam u nŏs na Ślōnsku łostŏł stŏć na łoka mrzik sznelcug. Do tego nŏjważniyjszego, do prowajdera cugu podłajzi Antek Pośpiych, kery blady jak kyjza wypolōł ze wagōna i prosi tego ajzynbanioka (a możno szafnera?) ło piyńć minut stōniŏ, bo mŏ ci festelne morzisko i durchfal, a we kupyju haźlik je ci już festelnie nafolowany. Na to tyn prowajder gŏdŏ, co niy mogōm dugszij stŏć; cug musi łodjechać. – Nō, tōż bydymy widzieć, eźli doczko na mie, eźli niy – łodpedziŏł nasz Antek. – Łobejrzymy – łofuknōł go tyn lajter i dowo zignal do łodjazdu. Nale tyn cug niy ruszŏ. Prowajder wkarowŏł z pyskiym do maszynioka po jakiymu łōn niy sztartnōł? A na to tyn maszyniok: – Bo przeca niy śmia, pōnie cuglajterze; tam przed mojōm damfmaszinōm zicnōł jakisik pierōn i srŏ! We latośnym mŏju, sam u nŏs tyż wiela sie bydzie dziŏło i to niy ino we nŏturze ale i we tyj naszyj zgiździałyj polityce. Wiycie! Rzykna dzisiŏj ino tela, co ze tymi naszymi politykierōma to je tak, jak we takij jednyj ryklamie. Gŏdajōm tam, co jakisik klajster, szampōn do mycia kudłōw dowo aże ło łoziymdziesiōnt piyńć procyntōw wiyncyj blysku. Jŏ tak po prŏwdzie je inżiniyr, ale niy poradza spokopić, niy poradza sie wystawić czym, jakim myjtermasym, jakim colsztokiym sie mierzi tyn „blask”. A możno to je na isto ino fandzolynie i takŏ szpicato gŏdka jak tych naszych tam na Wiejskij we Warszawie, kierzi sie latoś ryjōm do tego Ojroparlamyntu? Nale niy ma sie co tropić bo – jak to bōł pedziŏł Mel Brooks – „Życie je festelnie wicne ale... fajrant mŏ ci pierōnym „poważny”. Mŏj, niy mŏj, zolyty niy zolyty, ale niyskorzij to ci je ze babami diosecko utropa (możno łōne gŏdajōm te same łō nŏs chopach tyż?), ciyngiym zwada i krach, i może sie trefić i taki fal: Dziepiyro co żyniate fest ci sie powadziyli. Na to przikwanckała sie mamulka tyj wydanyj. Kukŏ tak na nich, zaziyrŏ, szpicuje dakle, i tak na łodwieczerz niy szczimała: – Co, powadziyliście sie, ja? – A, ba. Niy. Ani trocha. Tela ino, co łōna wiy swoji, jŏ swoji i... co sam gŏdać? Abo inkszy: Gryfny szynk, za szynkwasym srogi gospodzki. Na takim wysznim zeslu zicnōł sie jedyn istny. Łobsztalowŏł sie seta, szluknōł i gŏdŏ do barmana: – A jŏ, to już blank niy mōm utropy. – Niy, a po jakiymu? – dziwo sie gospodzki. – Anō, skuplowŏłech moji życie zawodowe ze łosobistym!!!.... – Ja? Ale jak? – pytŏ sie juzaś barman. – Anō, ze roboty mie wyciepli na zbity pysk a moja starŏ... sama wykludziōła sie z dzieckōma do świekry. We mŏju tyż stare ludzie dŏwali pozōr jakŏ pogoda bydzie, bo wtynczŏs ci szło pedzieć eli bydzie łostro zima abo bydzie ciyngiym toplaka. A bōł ci kejsik jedyn zabrany stary siodłok, stary Merta, kery poradziōł przepedzieć pogoda, kuriyrowŏł ziylym i jece ku tymu poradziōł ci gryfnie pŏrki skuplować do żyniacki. Prziszli ci rōłz do niygo chopy i pytajōm sie go eźli bydzie latoś łostrŏ zima, abo niy ? Stary Merta poszkrobŏł sie po palicy i rzōndzi: – Zbiyrejcie wszeckie charpyńci, chabinki wiela sie ino do, mocka! Przilazujōm do niygo juzaś za jakisik tydziyń, dali mu gorzŏły i juzaś sie go pytajōm: – A na isto, panie Myrta, bydzie srogŏ, łostrŏ zima ? – Zamlujcie i sztaplujcie wszyjskie charpyńci, a czym wiyncyj tym lepszij! Kej przikarycyli sie ku niymu trzeci rōłz, to mu pedzieli: eźli niy rzyknie gynał jakŏ ta zima bydzie, to mu nadrzistajōm, nachuśtajōm podug lŏt. Co miŏł borok robić? Wzuł szczewiki, łoblyk sie niydzielny ancug i poszŏł za gōry do jejigo chmotra, kery richtik poradziōł planetować i przi tym przepedzieć pogoda. Prziszŏł i łod proga pytŏ sie tego swojigo chmotra eźli bydzie latoś łostrŏ zima? A tyn istny, tyn kum mu na to: – Na iste, jużcić bydzie festelnŏ zima, bo chopy po wsiach ciyngiym zbiyrajōm, zamlujōm charpyńci. A kej chopy te charpyńci zamlujōm i sztaplujōm przi chałpach, to na isto cechuje, iże bydzie mocka łostrŏ zima !!! Nō tōż podug powiarki jece łod starego piyrwyj: „Witej nōm mŏiczku z nachtigalym we gŏiczku!!!” Ojgyn z Pnioków