sobota, 5 lutego 2022

Jedna gyszichta ło Elijaszu i Pistulce....

Wiycie! Na katyjmusie we naszyj „Jōzefce” jedyn kapelōnek pytŏ sie dziecek: – Suchejcie łochyntole, rzyknijcie mi kielich wy znŏcie... prorokōw? Jorguś łod Bajcycki rzykŏ: – Elijasz! Elijasz! Gryfnie – pado kapelōnek – a możno jece jakigosik znŏcie? – Pistulka, na zicher Pistulka! – pado wartko Bercik ło Majzlinyj. – Cōżeś ty synek łogup, filip ci sie we kyjza łozwyrtŏł? Jaki Pistulka, co ty wynokwiŏsz? – snerwowŏł sie kapelōnek. – Jak to jaki Pistulka? Jak to jaki? Przeca łoba ze Elijaszym do kupy łamziyli na pich, chabiyli, raubrowali samtukej u nŏs, prŏwda? Richticzne proroki... Nō, i sōmy przi tych naszych rojbrach, takich jak dŏwniyjszy Janosik abo taki ci tam Wilhelm Tell. Bo my tyż mieli naszych ślōnskich, samtyjszych rabsikōw. Ja, na isto rabsikōw a niy jak to gorole gŏdajōm: zbōjnikōw. Take rabsiki to byli chnet jak rodne cwilingry: Elijasz i Pistulka. Słyszŏłech ci jece łod mojigo staroszka, iże tyn cŏłki Pistulka, to ci miyszkŏł rōłzczasu u nŏs we Krōlewskij Hucie, we familoku na Peterstraβe, znacy na ulicy św. Piotra. A kej sam we Chorzowie bōł Pistulka, to i musiŏł ci przi niymu być i Elijasz. To musiało być kajsik kole piekŏrza na tyj pyjtrowyj hulicy, możno wele sztreki, kerô terŏzki ciōngnie aże ku hulicy 3 Mŏja; a możno i kaj indzij, terŏzki to już na isto niy ma take zŏcne. Nō, tōż trza zdziebko ło tych naszych rojbrach, rabsikach, kerzi wandrowali naobkoło: łod Dymbu, Bederowca, Wynzłowca, Siymianowic, Maciyjkowic, Chorzowa Starego, aże i do Bytōnia, Logiewnik, Chebziŏ czy Lipin. Wszandy rojbrowali, wszandy cosik nazgobiyli, nō i beztōż niyrōłz łōnych zawarli do heresztu abo dŏwali jakosik inkszŏ sztrofa. Jece za staryj Polski, a możno i dŏwnij łozprawiali taki fal ło Pistulce (a możno to bōło ło Elijaszu, niy spōmna sie terŏzki gynał?). A wszyjsko to bezmać bōła prŏwda, bo jece aże do drugij wojny miyszkŏł ci we u nŏs we Maciyjkowicach szucman, kerymu sie to przidarziło. Bōło ci to możno tak: Starymu Piōntkowi, policajtowi we Starym Chorzowie kŏzali ci zakludzić jednygo buksa, rabsika do gyrichtu we Krōlewskij Hucie. Idōm sie tak wrōłz po lekuśku łod dzisiyjszyj Skłodowskij, Poznańskōm kole bany, gynał przi glajzach aże do tōnelu pod beszōngym, bez kery szło przyjńść na Hüttenstraβe (terŏzki Metalowcōw), coby niyskorzij kole wanielickiego kościoła dōjńść do terŏźnij Katowickij. Tōmpiōm, deptajōm po lekuśku aże łorŏz Pistulka gŏdŏ do starego wachmajstra Piōntka: – Panie wachmajter, a bydōm taki dobry i przyjndōm symnōm wrōłz bez ta Miychowickŏ. – A cōżeś to juzaś giździe wypokopiōł Pistulka? – pytŏ sie policajt. – Anō, pōnie Piōntek, mōm sam pŏra ceskich i kciŏłbych sie jakosik żymła i ku tymu kōnsek wusztu lajstnōńć, bo głōd mōm jak sto dioskōw. Bydōm tyż łōni czowiykiym, panie wachmajster. Stary Piōntek nic, ino smyczy go dalszij, bo przeca – jak to dŏwnij gŏdali – „dinst to je dinst” i niy idzie dlŏ byle łochyntola robić cosik inakszij. Nale Pistulka jamrowŏł, wajŏł podwiyl policajt Piōntek niy zmiynknōł i dŏł zwōlŏ, coby łōn sie ta żymła ze oplerkiym kupiōł. – Nō, tōż deptej wartko do tego składu, sprŏw sie co ci potrza, a jŏ sam na cia doczkōm. Ino gibko, gibko! Pistulka wlŏz do sklepu. Niy ma go piyńć minut,śleciało śćwierć godziny, godzina a łochyntola jak niy bōło, tak niy ma. Znerwowŏł sie Piōntek, wlazuje do sklepu i łod dźwiyrzy wrzescy do przedowaczki: – Suchejcie ino, kaj je tyn chop, kery sam wlŏz po żymła i kōnsek wusztu? – A, tyn chop, tyn szykowny karlus ze fusiskiym? Ja? – Eźli szykowny, to niy powia, ale cheba tyn – pado Piōntek i kukŏ naobkoło. – A, niy szukejcie panoczku! Łōn ci wylŏz jakiesik trzi śćwierci godziny tymu nazŏd bez te dźwiyrze ze zadku. – Ło ty giździe diosecki, ty pieronie, ty poszewo zatraconŏ, już jŏ cie chyca, dej sie pozōr – napocznōł wrzesceć stary policajt , ale co miŏł zrobić? Pistulka mu razinku gryfnie pitnōł, i tela. Niy zetrwało pōł roku i juzaś Pistulki policajty chyciyli i wrajziyli do heresztu. I juzaś trefiyło na starego Piōntka, coby go zakludziōł do magistratu. I tak jak to bōło skorzij, idōm do kupy, ino terŏzki inkszōm drōgōm, kole piekŏrza, tego ci przedowjynnego Kupnego we Maciyjkowicach. Pistulka juzaś napocznōł fest stynkać, jamrować, iże mŏ głōd i coby mu wachmajster dŏł zwōlŏ na to, coby sie wlŏz do Kupnego po jakosik żymła lebo kołoczek. I juzaś, stary Piōntek niy dŏł sie za tela prosić, puściōł ci go bōł, ale stanōł sie we siyni łod placu. – Terŏzki mi tak wartko niy citniesz, łochyntolu sakramyncki – pomedikowŏł stary policajt i czekŏ. Doczkŏł tak pōł godziny, trzi śćwierci i juzaś wlazuje do sklepu. A tak jak łostatniōm razōm Pistulki we składzie niy ma. – Kaj tyn gizd, co sam wlŏz po bryjtka poszŏł? – pytŏ sie piekarzowyj Piōntek. – Anō, łōn jakiesik pōł godziny tymu nazŏd sam tymi przednimi dźwiyrzami wylŏz, bo gŏdŏł, co wy na niygo panie Piōntek festelnie niy poradzicie sie doczkać – pado baba łod Kupnego a chichrŏ sie jak nŏjyntŏ. – A to rabsik diosecki, a to łoszkliwiec – wargowŏł Piōntek – tak ci mie zaś tukej łoszeredziōł, juzaś mi pitnōł. Nale jŏ cie yntlich zōłwizōł łapna, na zicher cie dopadna lōmpie zatracōny, i tak by tak do heresztu cie zakludza, pierōnie. Nō, i juzaś niy zetrwało dwa tydnie aże tu stary Piōntek sōm na targu kole tego chorzowskigo szlachthałzu uwidziŏł Pistulki i fas ci go za szkrawitel. – Mōm cie giździe diosecki! Już ty mi terŏzki nikaj niy pitniesz. Idymy sztram zarŏzki do magistrackigo gyrichtu. – Nō, tōż sie wōm udało, panie wachmajster – pado Pistulka. Nale jŏ terŏzki na isto mōm głōd, panie Piōntek i richtik musza, na gwŏłt, chocia bele co, ale cosik wećkać, bo wōm na drōdze padna – napocznōł wajać Pistulka, i ku tymu jece zaczōn ślimtać, choby mały synecek. – Ty mie sam za bozna niy bydziesz robiōł! Jŏ sie niy dōm bez cia dalszij za bŏlek ciś! – gŏdŏ Piōntek i wlece go za tyn szkrawitel ze tego targu. – Bydźcie dyć czowiekiym, panie wachmajster, jŏ wōm na isto nikaj już niy śmietna, jŏ ino jakisik pecynek chleba sie kupia i tela – wajŏł, szkamrŏł i fest labiydziōł dalszij Pistulka. – Znej giździe zatracōny moje chamskie serce – uholkŏł sie stary Piōntek, bo bōł ci to richtik dobry czowiek – ale cobyś juzaś mie niy wyszykowŏł, to ty terŏzki bydziesz sam, kole tego sztandu styrcŏł, a jŏ sōm pōjńda ci po tyn chlyb. Nō! Miarkujez wszyjsko, coch pedziŏł? Nō, i poszŏł stary wachmajster po chlyb a... Wy jak myślicie? Doczkŏł na niygo Pistulka, lebo niy? Wiycie? Ło tym Pistulce i Elijaszu mocka idzie sam łozprawiać, ale to możno inkszōm razōm, bo coby niy pedzieć, tela nikej ło Janosiku sie niy gŏdŏ łō nich a to skuli tego, że podwiyl łōne łoba jece żyli, ludzie trzimali woda w gymbie i żŏdyn tam po prōżnicy niy faflŏł, niy fandzolōł. Bali i wteda, kej już Pistōlce łeb we Bytōniu uchlastli (bezmać tak bōło) jece ci ludzie blank niy wierzyli i coby blank czegosik niy spaskudzić, dalszij wiela ło niym niy gŏdali. A szło by mocka gŏdać, bo jece we Starym Chorzowie sōm niykerzi, co łod łojcōw lebo starzikōw roztomajte łozprŏwki ło Elijaszu i Pistulce we zima, na łodwieczerz przi kozie, na zeslu przi żeleźniŏku suchali i do dzisiŏj boczōm.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

ojgyn@interia.pl