sobota, 3 grudnia 2022

Jak to ze Barbōrkōm bōło...

Nō, tōż mōmy juzaś Barbōrka. Ino jak mi sie zdo, niy ma we ludziach aby tyj uciechy, kerô bōła piyrwyj. Bo i niy ma ze cego ta uciecha sam u nôs mieć. A dôwnij? A dôwnij to ci dziepiyro bōł fajer. Łod samiuśkigo rozwidnioka po drōgach, po ulicach trajtali dmuchoce, gryfne berkmōńskie damfkapele. Muzykanty we paradnych mundurach we berkmōnkach ze tym ci federpuszym na palicach, kerych wiōd szumny kapelmajster wołali muzykōm wszyjskich hajerōw, gwarkōw, grubiorzy, murckōw – cy jak jejich tam fto mianowôł – na gruba. Tam te nôjlepszejsze, nôjbarzij robotne dostôwali łod dyrechtorōw roztomajte krziże, medalijki, gyszynki (gelt, co starô niy wiedziała) i take tam bele co. Łoszkliwce godali, iże za Gierka to sam dō nôs na Ślōnsk przijyżdżała kipa a do kôżdyj gruby walyli côłkie kary tych medalikōw. Terôzki możno tego je mynij, ale i grubōw mōmy już nie za tela. A we tych wszyjskich miastach, kaj gruby byli napoczynôł sie fajer na côłki karpyntel. Musowo bōły wszandy roztomajte biesiady, i to niy jakiesik wysztudiyrowane, ale te nasze ślōńskie, dlo samych chopōw. Piwo ci sie lôło choby ze kokotka. Na talyrzach gryfne ajsbajny, i to take srogie, iże kostyry za łoknym wystowali. Nō i dalszij: krupnioki i żymloki, ślōnski wuszt ze mosztrichym, berkmōński gorczek i wiela, wiela piwa; scyganiōłbych, kejbych pedziôł, iże gorzôły blank niy bōło. Niyskorzij to furgały wice, szpasy i roztomajte gôdki łod starych sztajgrōw, kerzi modziokōw, sztiftōw uczyli grubelokowego fachu. Kej już niyftorzi mieli sztajfne szłapy dyrdali nazôd do dōm a tam jejich stare i dziecka szykownie wysztiglowane niy poradziyli sie doczkać na łojca lebo starzika, dowali jim ciepłe lacie, rychtowali fajfka i kôzali sie zicnōńć na zofie abo i na szeslōngu. Dobro kobiyta to jesce narychtowała chopowi już przodzij warzōnka. Wiycie, taki gorki sznaps na szpricie, miodzie ze citrołnōm i korzyniōma. A to wszyjsko skorzij wlywało sie go rubych szolek, coby za wcas niy łoziōmbło. Lata tak zetrwało podwiyl terôzki to wszyjsko diosi niy wziyni, i niy praskło to wszyjsko na łostuda. I komu to zawôdzało? Fto tego ci niy miôł rôd? Barbōrka, to je ci tyż przeca gryfne miano dlo dziołszek samtyjszych, kerym dowali to na krzcie. W kôżdyj dôwniyjszyj hajerskij familiji musiała chocia tako jedna Barbōrka być. Bo to je patrōnka wszyjskich berkmōnōw, ale tyż i kamiyniôrzy, wojôkōw i – możno mało fto ło tym wiy – zyjmanōw i rybôkōw. Tela, co nôjbarzij we zocy majōm jōm berkmōny i ... możno to bydzie blank fōłglowate ... drukôrze. Nō ale, Barbōrka, to przeca je dziołszynne miano. W kôżdyj famili hajerskij – jakech już spōminôł – bōła zawdy jakosik Barbōrka. I te wszyjskie gryfne dziołchy, kere sie wydôwali za berkmōnōw, to tyż na isto byli takimi świyntymi „Barbōrkami”. Kej sie tak spōmnieć i posuchać naszych Starecek, Ōłmōw to niy jedna poradzi łopedzieć mocka fali, co to tyż kejsik ze jejimi chopami lebo synkami sie sam u nos dziôło. Niy jedna płaczka po licu skapnie, kej sie tak spōmnieć tych, kerzi już nigdy ze gruby nazôd do chałpy sie nie wrōciyli, kere abo tam na dole łostali (nikej we piyńćdziesiōntym szczwortym we Chorzowie sam u nôs na „Barbarze”) abo jejich przikludziyli we truchle. abo tych, kerych załōńskigo roka na „Halymbie” zatrzasło. Stôli nasze Starecki, jejich cery i tak ci kukali bez łokno za gardinōm ... idzie chop ze gruby nazôd, eźli niy. Terôzki je srogi „ajwaj” kej tam cosik wyprasknie na grubie, a byli czasy, kej żôdyn ło tym niy gôdôł i ino łozprawiali pierōnym niy gryfne wice (jesce za Giyrka): – Widzisz giździe, dzisz ty pierōnie – pado jedna baba do swojigo chopa hajera. – Kejbyś sie wczorej niy naprôł i niy wziōn byś sie wolnego u sztajgra, to jô bych dostała łodszkodowanie po tym falu na grubie dzisiôj rano!!! Nō, i możno jete terôzki inkszy wic, barzij szpasowny: nikej to downij bywało. Jedzie berkmōn do kupy ze swojōm starōm na podzim na wywczasy. Wtynczôs takie tyż dowali. Jadōm cugiym i łoroz tyn grubiôrz sie pytô jejigo staryj: – Je ci tam dobrze na tym zeslu? – Dobrze – łodpedziała jejigo staro. – A niy je ci tam za zimno przi tym łoknie? – Niy, niy je mi za zimno, tak richticznie. – A możno ci tam łod tego łokna jakisik przeciōńg leci? – pytô sie jesce rôz tyn berkmōn. – A dyć tam, dobrze mi sam je! – pado baba łod tego berkmōna. – Nō, tōż pōjńdź sam ino, zwekslujymy sie ze tymi naszymi placami!!! Siednij sie na mōj plac. Ojgyn z Pnioków

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

ojgyn@interia.pl