Wszyjskich Świyntych ...

Terôzki, razinku, kiej wszyjskie kiyrchowne gónki, chodnicki sóm łobciepane liścióma, i kaj kôżdy ci wól niy wól mô sam swój plac, kaj kôżdy umrzity mô doczkać, aże go dobry Pónbóczek napytô ku sia – trza cichuśko porzykać i ta świycka łoświycić. I chocia cowiek stôwo i ze lutościóm, ze srogim jankorym ku niybu, ku Pónbóczkowi gorście sztrekuje i jamruje ku tymu:
– Po jakiymu łón, po jakiymu łóna, po jakiymu tyn maluśki synecek abo ta dziołszka – musieli ślazować ze tego świata, a niy jô?
Bo nikiej te ślatujónce listka, cowiek ani sie niy pozdo, ani spokopi, kiej tyż we tyj côrnyj, zmarzniyntyj ziymi legnie na wiyki, wiyków, amyn.
Ech! Płaczki sie we łocach zwyrtajóm. A możno to skuli tego, iże rzecy gryfnie, piyknie, babskie lato jesce furgo w lufcie i chytô sie kôżdyj asty, kôżdygo ci tyż habozia, ale ku tymu jakisik jankor za chyrtóń chytô, a już nôjbarzij kiej sie ujzdrzi tak chnet na łodwieczerz abo z rańca, i we kôżdô niydziela i beztydziyń, jak sie kulwito procno ku naszymu hasiokowi zwiekowano starka ze dwióma psiokóma posznupać eźli niy nôjńdzie hań cosik do jôdła dlô sia i dlô jeji śtyroszłapnych przocieli.
Roztomajcie to inksze ludzie poradziyli mianować, naszkryflać. Wszyjskie, kiere chocia do hilfki łamziyli suchali jejich rechtorów, kierzy ze płaczkami we łoczach gôdali za Kochanowskim:
„Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim,
Moja droga Urszulo, tym zniknieniem swoim!
Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:
Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.”
Ja, na isto, kôżdy to moge pedzieć, iże pôłno sam nôs, a choby tak blank nikogo niy bóło, i ino te migotliwe świycki na smyntôrzu, kiere blyskajóm miyndzy drzywami, miyndzy liścióma choby te liche duszycki furgajónce podle kôżdego krziża, kôżdyj mogiyłki ... Ludzie, a kiej sie tak cowiek kuknie naobkoło, to chnet poradzi ujzdrzeć wieluch już sam snami niy ma. A jô jesce bocza ...
Mały psiok jamruje, wyje, ale corôzki cichszij, corôzki barzij zachrapociały. Wszyjskie we siyni znajóm tego psiôka, to lipling łod sómsiôdki ze szczwôrtego sztoku. Cosik sie musiało przidarzić. Ficywert, policajt i dochtórka ze naszygo chorzowskigo retóngu, ajzynzyjga, zgrzitanie żelazła ... keta puściyła, psiôk tak jakosik ucichnół ... ja, już my spokopiyli, naszô sómsiôdka jesce wczorej takô wizgyrnô, a już leży na marach, we śniku jóm ta śmiertka dopadła ... Wszyjskie jóm blank dobrze znali. Zwiekowała fest, ale zawdy we łoczach bóło chichranie. Chocia gymbulka, czoło, côłko fresa połoranô nikiej zasuszónô byrka, nikiej pieczka ze godnego kómpotu, dlô kôżdego miała dobre słowo. Tydziyń, dwa, ulicha bez pôra dni, ziymia już zmarzniyntô, już tak śległa, po cichuśku jak bez côłke jeji żywobycie, jedna ino świycka...
A inksze ... Mieli radzi góry, srogie góry, poszli rółz, drugi, trzeci ... i prziszôł tyn jedyn fal ... już jóm niy znôjdóm, już kajsik śleciała na dół, już niy bydzie sie już śmiôć Wanda Rutkiewicz ... ani Jerzy Kukuczka (zatrzas sie na 8300 myjtrów nałónczôs kletrowania sie na Lhotse), byli, i już jich niy ma ... Łod zawdy pamiyntóm takigo gryfnego, szykownego karlusa. Łod Logiewnik robiół dlô trajningu taki dałerlałf aże do werku, kaj robiół. Tyż pojechôł w góry, Hajna Furmanik mu bóło po łojcach, tyż grobu ani szykownyj truły niy mô ... śleciôł kajsik do tify we Górach św. Elijasza we Kanadzie we 1974 roku – bół ino trzidziyści siedym lôt stary ... I jesce inksze ci nasze Chorzowioki. Jes taki, a tak richtik, to bół już łod terôzka, taki jedyn srogi, szumny Chorzowiôk. Zemrziło mu sie szesnôstego paździyrnika 2007r we Rzymie.Tonasz arcybiskup Ignacy Jeż, kiery napoczynôł wszyjsko we kościyle Wniebowziyńciô NMP łod naszych Hajduk, łod kapelónka. Niyskorzij ordynarjusz diycezyji koszalińsko-kołobrzyskij i już zatym łod 1992r, biskup-synior tyj diycezyji. Dziyń skorzij jesce, tak na łodwieczerz, łodprawiół mszô we gryfnyj bazylice św. Sabiny na Awentynie, a z rańca, ło rozwidnioku bóło już Śniym gorzij i zemrziło Mu sie na dródze do wywołanyj kliniki Gemelli, kaj tyż i nasz polski Łojciec Świynty łocy zawar. Latoś pizło by Mu aże dziewiyńćdziesiót szejść lôt, we czyrwcu fajrowołby siedymdziesiónt trzi lata łod wyświyncyniô Go na ksiyndza ...
„Rzućmy pruskie śmiecie – chyćmy polskie kwiycie
Ślazacy-Polacy już od wieków przecie.”
To śpiywôł kiejsik Stanisław Ligoń, Karlik z Kocyndra. Kiej Jimu sie zemrziło we piyńćdziesióntym szczwôrtym roku, côłki Ślónsk ślimtôł, a kiej Go chowali na katowickim smyntôrzu kole Ślónzôków: Arki Bożka i Emanuela Imieli, to aże kielanôście tysiyncy ludzi Go wiydło na tyn kiyrhow ... Abo tyż i maluśke łokno na piyrszym sztoku. Wiesna, lato, podzim, zima, zawdy we tym łoknie kukała nôjprzodzij jego fajfka a niyskorzij fresa ze srogim fusiskiym. Dlô kôżdygo miôł dobre słowo, z kôżdym poradziół gryfnie pogôdać ... piyńć lôt śleciało, kiej łokno jes ciyngiym zawarte, niy ma starzika, tego istego starzika dlô wszyjskich nôs łochyntoli ze côłkigo familoka ...
Piyrszy Farorz ze naszyj „Józefki”. Dusza cowiek, Paweł Czaja. Jak chodziół po kolyndzie, to niy jednymu biydôkowi przed wojnóm poradiół do kropielnicy złocioka lebo marka wciepnóńć; nigdy niy czekôł aże mu fto do reweryndy, do kabzy cosik wciepnie ... trzinôstego paździyrnika pizło szejśćdziesiónt trzi lata, kiej go Pónbóczek do sia napytôł.
Śtyrdziyści dwa lata tymu nazôd poszôł we swoja łostatnio cesta inkszy Farorz, tyż srogi duchym Hanys Nita ... Siedym lôt tymu nazôd mój piyrszy kapelónek łod kapistrantów ks. Szpunar, już na kościylnyj pynzyji, tyż sie ze tego świata wykludziół tam na wiyrch, tam kaj niy kôżdymu to pisane ...
Co tam wiela gôdać. Wszyjskie znôcie takich kapelónków, starzikow, dziecka, kiere mieli dziepiyro żyć a już sóm na smyntôrzu, kamratów, kamratki, jesce samotne, ale tyż i te wydane, kiere jesce dziecek niy łodchowali, tyż naszych karlusów, kierzy już ze gruby nazôd do dóm niy prziszli ...
Chnet bydzie dzisioj ćma. Jô sie zicna przi łoknie i kukna na ta moja „Józefka” i na mój smyntôrz, kaj już mô swój plac i Starka Klara, i mój Tatulek Jorg, i Mamulka Rółza, i już łod śtyruch lôt moja roztomiyło Świekra, i kaj – tak sie terôzki medikuja – tyż mie kiejsik pochowióm. A côłki smyntôrz, choby ci te gwiôzdki na niybie, blynduje tymi maluśkimi światełkóma, te wszyjskie świycki tyn jejich swónd cióngnie aże sam do mie na trzeci sztok, tyn nowy krziż, ze świyckami naobkoło, i wszyjsko to blikuje choby te Pónbóczkowe gwiôzdki na tym côrnym niybie i corôzki cichszij, corôzki tyż srogszy jankor, tela sam jich bóło, a już niy ma, już wykludziyli sie na ta drugo zajta, tam skondyś sie już niy wrôcô, kaj jes i możno lepszyjsze życie niźli sam nóm zrychtowali ... kaj bydzie lepszij ... eeee tam, stary dziamdziała ...