Nó, tóż bydzie już bez dziesiyńć lôt jak przikludzajóm sie do Chorzowa mode ludzie, coby tak miyndzy sobóm poberać na kónkursie „Śląska ojczyzna-polszczyzna”. Jes ci tu zawdy cego posuchać. Modzioki łozprawiajóm ło naszych zwykach, przipóminajóm powiarki, a i bez wiców sie tyż niy łobyjńdzie.
Tak sie myśla, iże dobrze jes, kiej nasze chopcy i dziołchy niy ino po ynglicku ale i po naszymu gôdać poradzóm. Chocia musza Wóm pedzieć, iże kiejsik (niy byda gôdôł kiej, coby niy wyzdradzić ), żech ci sie takô jedna frela ze tych finalistek spytôł fałesznie:
– A rzyknij ty mi moja roztomiyło jak jô móm terôzki trefić na banka do Lipin?
Łóna ci tak kukła na mie choby dioska ujzdrzała i mógech spomiarkować, co łóna blank niy spokopióła, ło co mie sie rozłajzi. Wejzdrzała jesce rółz na mie i rzykła:
– Przepraszam Pana, ale nie bardzo rozumię co Pan do mnie mówi.
Nó, możnoch tak ino pechowo trefiół a możno tyż, iże niy wszyjske modzioki, ftore ryjóm sie na tyn kónkurs, tak na beztydziyń gôdajóm po naszymu.
I tu mi sie spómniôł jedyn taki cufal skuplowany ze naszóm gôdkóm a przitrefiół sie łón po tyj drugij strónie Brynicy.
Na rancie tyj rzyki siedzi taki mały łochyntol i słepie woda ze tyj rzyki. Łorôz idzie tak po maluśku ku niymu nasz ślónski starzik i pado do tego najducha:
– Suchej nó synek, niy słep tyj wody, bo sie zagiździsz, mogesz sie łotruć!
Synek nic ino dalij słepie. A starzik ciyngiym gôdô ku niymu:
– Bajtel! Niy słep tyj wody, bo to ci jes pierónowe świństwo. Jesce ci sie na fresie jakiesik frechty abo parchy wyciepnóm i bydziesz szkaradny, żadny jak niy przimiyrzajónc jakisik zagłymbiôk.
Synek nic ino dalij słepie choby blank nic niy słyszôł. A starzik jesce rółz go napóminô, iże ta woda jes gorszô łod bryny. Na to sie tyn synek ino wejzdrzôł na niygo jak na dziambla i pado:
– Słucham, proszę Pana. O co Panu chodzi ?
– Aaaa ... nic, nic synek, słep dalszij. Gorolowi i tak ci nic niy zaszkłódzi!
Ale tak juzaś jakosik po świyntach przeglóndôłech stare kasyty na tym pieróńskim widyjorykordyrze i wiycie, zasuchołech sie w te wszyjskie śpiywki biysiadne, kiere nagrałakiejsik dôwno ta Maryśka łod Rodowicki. Boczycie, żôdnô bibka, żôdnô familijnô balanga, gyburstak cy fajer niy mogły sie dobrze skóńcyć, kiej sie niy zaśpiywało „Góralu czy ci nie żal”. Te prôwdziwe gorole łod Tater, to ci tyż niy mieli letkigo życiô. Ślónzôka to gnało za chlebym abo na Saksy, abo na kopanie wonglô do Francyji. Gorola zasik gnało aże do Ameriki. I tak ci sie rozplynióła ta śpiywka, kieróm niyskorzij mianowali hymnym łożarciuchów.
A blank niy ma to prôwda. To ino jankor jakisik wylazywôł po gorzôle a cowiek wteda chciôł góśno wyśpiywać, to co mu na sercu gnióło. I cy to Ślónzôk, cy to gorol, jednako źle mu sie dziôło, kiej musiôł dómowina, łojców i starzików, kóminy, gruby i góry łostawić dlô tyj sznitki chleba. Ta chańdź zbiyraniô sie do kupy i beraniô, toino ze tego ckniyniô, tyj tynsknoty sie brała. Gorole już dôwno urzóndzajóm take publicne granie, śpiywanie i beranie. Dobrze, iże chocia i we naszym „Słowaku” take kónkursy robióm.
Nó i łod pôruch lôt tyn „Związek Górnośląski” bajstluje te „Gody Śląskie” na kiere bali i arcybiskup Zimoń festelnie rôd sie przikludziół. To wszysko dobre, bo tak po prôwdzie, to już corôzki mynij do sie łozeznować Ślónzôka łod gorola, i to niy ino po łachach (to ci dziepiyro bół cyrkus, kiej gorol szlips i lakiyrki łoblyk, i ci dupnego intyligynta markiyrowôł). Chocia musza pedzieć, iże gorol pryndzyj na swoje wylôz niźli Ślônzôk.
A boczycie jesce, jak to goroli za Giyrka gnali dó nôs na gruba abo do werku? Takigo istnego Jóntka tyż starô wygnała na Ślónsk do roboty. Bół ci we jednym werku, drugim i bali we Hucie Katowice, a wszyndy sie go pytali cy umi cytać i pisać. A tyn istny blank ci niy poradziół. Skuli tego wykludziół ci sie łón bół aże do Ameriki.
Kiej sie już w tyj Americe łobrobiół, przidubnół tych dularów, kciôł kupić swojij staryj jakisik gyszynk. Wlôz do jubilyrza, wybrôł sie tako rubachnô goldowô keta i napoczynô płacić tymi dularami. Jubilyrz, tyż taki polski Amerikón z łodzysku, nó Wiycie, Żyd łod nôs, kiery jesce naszô gôdka spokopiół, blank ci łogup i na fest ci sie wystrachôł i stynkajónc rzóndzi:
– Jezderkusie! Chopie, fto terôzki w Americe tela betków nosi we kabzi? Przeca mogóm łobrabować, łokraść i niy dej Ponbóczku, zaciukać. Terôzki to sie ino taki „czek” wycióngô, szkryflô sie wiela sie przinôleżi, podszriftuje i fertik.
Jóntek tak sie gawcy na niego, cerwióny sie robi na gymbie i côłkiym nerwyjs gôdo do tego Żyda:
– Kiejbych, pierónie poradziół cytać i pisać, to bych terôzki we Hucie Katowice robiół a niy bakôł we tyj łoszkliwyj Americe.
Nó i môcie sam côłkigo gorola!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
ojgyn@interia.pl