Cowieka zawdy na podzim chytô take spóminanie tego wszyjskigo, co sie mu przitrefióło kiejsik, co tyż ci to przeżył bez łostatnie lata i kaj tak po prôwdzie terozki sie kulwito, kaj zmiyrzo i kaj sie na te łostatnie lata swojigo żywobycio lynkiyruje. Ale mie ci to chyciyło latoś razinku we tych nôjbarzij latowych miesióncach, kiejech miôł pauza we pisaniu (i beraniu) do radijoka. Możno to beztóż, iżech miôł za tela czasu, a możno to skuli tego, co tak sie roztomajte jarestagi latoś gryfnie poskłôdali. A możno tyż i skuli tego, coch już na isto miôł pôłno rzić tyj naszyj polskij usmolónyj polityki, tego wadzyniô sie ciyngiym ło wszyjsko i ło wszyjskich. Styknie, co spómna wiela ci to bóło haji i rómraju skuli naszego Chorzowioka (ja, prziszrajbowanego, ale zawdy Chorzowiôka) Jerzego Buzka. Nôjprzodzij wszyjskie łoszkliwce sie Niym pychole wycierali, choby mokróm lapóm a niyskorzij, kiej już go wywelowali na tyn sztramski sztelóng tego ci przewodniczóncygo Parlamyntu Ojropyjskigo, to szło ujzdrzić te fałeszne i zowistne fresy roztomajtych Kurskich, Kamińskich cy Bielanów, ftorzi chnet by zaśpiywali: „Kochejmy sie ...” a już za pôranôście dni, ciepali Mu kloce pod szłapy i szeredziyli.
Beztóż tyż prziszołech na blank inksze idy. Spómniało mi sie jakech to gynał piyńdziesiónt lôt tymu nazôd we czyrwniu wyloz ze podstawówki, śtyrdziyści lôt tymu nazôd prziszołech ło gowa i łobabiółech sie, łożyniółech sie ze mojóm Elzóm i jesce jedne ... jakech sie, do kupy ze wszyjskimi chnet ludźmi na côłkim świycie, ekscytjyrowôł piyrszym flugym cowieka na nasz Miesiónczek.
Ale podle raje. Łożyniółech sie we sobota 28 czyrwnia, zatym mieli my wiesieli we takim szykownistym restaurancie, ftory sie „Przystań” mianowôł we naszym panaziyntkowym Wojywódzkim Parku Kultury i Wypoczynku. Musza sam ino dociepnóńć, co wtynczôs jesce tyn nasz srogi Ślónzôk, stary Jorg (jak ci Go sam gryfnie Ślónzôki mianowali), bół jesce przewodniczóncym Wojywódzkij Rady Narodowyj (we 1973 dziepiyro łostôł wojywodóm katowickim). Ale nasz park już fóngowôł jak sto diosków.
Mieli my ze mojóm Elzóm ździebko inksze wiesieli niźli to sam u nôs bóło we zwyku, bo niy bóło poprawinów, a my wartko wykludziyli sie na wywczasy do Krynice. Tela, co już wszyjskie ludzie gôdali, szpekulowali ło tym, iże chnet te Hamerikóny wylandujóm na tym naszym Miesiónczku. Kiej my ino ze tych wywczasów przikwanckali sie nazôd do Chorzowa, ło niczym inkszym niy bóło już gôdki, ino ło rajzie srogachnyj rakety Saturn V a rajza to bóła Apollo 11 (tak sie łóna mianowała) do naszygo Twardowskigo. Telewizyjo i nasze radijoki za tela ło tym niy gôdali (za tela, blank niy gôdali). Wszyjskigo ale dowiedzieć szło sie ze Wolnyj Ojropy, Głosu Ameryki abo ze wywołanego Radia Luksemburg. Ale telewizyjô, ino telewizyjô (kôzôł to Gomułka) pokazôwała.
Spómniôłech sam ło Majstrze Twardowskim. Cheba piyrszy rółz spómniôł Go taki jedyn móndrok Łukasz Górnicki we swojim „Dwórzaninie polskim” we 1566 roku. Bół ci to – jak wtynczôs prawiyli – czôrnoksiónża i nadwórny planeciôrz króla Zygmunta Augusta. I wiycie, iże skuli podszrajbowanego bez Majstra Twardowskigo „cyrografu” ze dziobłym, przi kierym przekajplowôł, skalół ci Łón bół, ta swoja duszycka, żôdyn do dzisiôj niy miarkuj, jake ci Łón miôł richtik miano. Ale wszyjske gymnał miarkujóm, iże to razinku tyn Majster Twardowski postawiół szpicóm ku ziymi ta srogo berga, Pieskowo Skała we wsi Sułoszowa, zebrôł ci strzybło ze côłkij Polski i wsuł je pod ziym kajsik wele Olkusza. A kiej Go już diosi dopadli i mieli ci naszygo ślachcica wykludzić do sia ze tyj kaczmy Rzym, pitnół ci jim na kokocie na tyn gryfnisty Miesiónczek.
Nó ale, jô dzisiôj niy ło tym kciôł gôwyńdzić. Przeca terôz we lipcu pizło gynał śtyrdziyści lôt, kiej te Hamerikóny pofurgli na tyn Miesiónczek. Jakech sam już pedziôł, wykludziyli my sie ze mojóm Elzóm do Krynice, przebómlowali my ci tam bez dwa tydnie i wróciyli sie nazôd we strzoda szesnôstego lipca niyskoro na wieczór do dóm. Już ło szaroku, rano dowiedzieli my sie, iże Hamerikóny we rómach takigo programu Apollo 11 na rakecie Saturn V sztartli ze Floridy, ze tego jejich przilóndka Canaveral we ta strzoda trzi śćwierci na trzeciô po połedniu naszygo czasu. Bóło to trzech śmiôłych i norymnych chopa: Neil Armstrong (latoś pizło mu 78 lôt), Buzz Aldrin (79), Mike Collins (79). Szpicato kabina (command module) miała jesce cilindricznô tajla (service module) i landownik LM (lunar module). Tyn landownik ze tymi dwióma kosmonautóma siednół opaternie na takim Morzu Spokoju (Mare Tranquillitatis) we niydziela śćwierć na dziewióntô na łodwieczerz. Juzaś blank ło szaroku (u nôs bóło wtynczôs za śtyry minutki szczwortô) wylôz ci na tyn Miesiónczek piyrszy chop Neil Armstrong, a tak po jakichsik dwadziestuch minutach drugi – Buzz Aldrin. Tyn trzeci śnich furgoł ci tak naobkoło tego Miesiónczka i czekôł, kiej sie te dwa chopy wrócóm nazôd. Po dwadziestuch jedyn i pół godzinie na tym Miesiónczku, tak jakosik piyńć minutek przed siódmóm, tyn landownik sztartnół nazôd ku tymu Apollo, kaj doczkôł na nich Mike Collins. To, jak ci wylazowali za rajóm te kosmonauty na tyn Miesiónczek, widzieli my już wszyjskie, ale i u nôs, bo to ci nasza telewizyjô gynał wszyjsko pokôzała. Wszyjske my tyn rano we robocie byli niywyspane, bo przeca żôdyn snôs niy kciôł takij przileżitości przepasować. We szczwortek 24 lipca juzaś kajsik kole szóstyj po połedniu naszego czasu (we Hameryce bóło dwanôście) ta kapsla landuje na falszirmach we Pacyfiku. Tak tyż tych trzech chopa ze tego Apollo 11 wróciyli na ziym po łośmiuch dnioszkach i trzech godzinach łod sztartu na tyj Floridzie. I wiycie, wyczytołech, co ta raketa Saturn V kiej sztartowała, to wôżóła bez trzi tysiónce tón, a niyskorzij na Pacyfiku na tych ci falszirmach landowało ino szejść tón, i to jesce ci do kupy ze 23 kilo tych miesiónczowych bergów.
A na zawdy łostali szykowniste słówecka, ftore pedziôł Neil Armstrong kiej ślôz po drabinie i postawiół szłapa na ukurzónyj niżynie Strzybnygo Globu: „To jest mały krok człowieka, ale wielki krok ludzkości.” Ale tyż zarôzki znodli sie łoszkliwce, kiere tuplikowali, co przejynty Armstrong przepómniôł ło jednym słówecku, bez co côłke zdani stracióło cwek: miast pedzieć „It's one small step for a man, but one giant leap for mankind" rzyknół ci „It's one small step for man (bez tyj buchsztaby „a"), bez co te zdani tak po prowdzie łoznaczało tela: „to mały krok dla ludzkości, ale wielki skok dla ludzkości".
Ale tu sie już niy byda wadziół, i niy stoja ło to. Tela, coch nikaj niy wyczytôł eźli te dwa Hamerikóny trefiyli na tym Strzybnym Globie tego naszego Majstra Twardowskigo lebo niy. A możni ino nic niy pedzieli tym naszym dôwniyjszym ruskim „przocielóm”. I takech ci gryfnie skuplowôł ze sia moja żyniacka, rajza Hemerikónów na nasz Miesiónczek i naszego wywołanego we côłkim świecie Majstra Twardowskigo.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
ojgyn@interia.pl