poniedziałek, 26 marca 2012

Eli werci sie gôdać po naszymu ...

Jużech kiejsik łozprawioł jakech sie wykludzioł i meldowoł na taki jedyn kónkurs ślónskij gôdki. Nicech tam niy erbnół, bo cosik mi sie zdo, iże dlô tego przenôjświyntszygo „jury” ta moja gôdka bółô za tela ślónsko a niy za tela, możno za knap – kościylnô. A możno tyż i jô bół ino taki fest zadufany we sia; monej to ino bół mój śnik, śnik, iże deczko za niyskoro, ale lepszij niźli blank nic po sia niy łostawić, śnik jak to gryfnie napisôł nasz chop, Cyprian Kamil Norwid, kierego tyż żôdyn wtynczôs, kiej jesce deptôł po tym gryfnym świycie, niy poradziół spokopić:
„Stąd, choć ja śpię ... nie ja to śnię – co? Śnię:
Ludzkości-pół na globie współ-śni ze mną;
Dopomaga mnie – cicho, i głęboko,
I uroczyście, i ciemno:
Jak wszech-oko!...”
Chocia, jô wiym? Możno lepszij niech kôżdy robi to, co poradzi to, co mu ze uciechóm przilazuje a niy ryje sie tam, kaj go niy napytali. Nale, spróbować sie werciyło, juzaś cosik nowygo we filipie łostało. I jô tyż, jô tyż ciyngiym choby naprany kole płota, byda zawdy gôdôł, powtôrzôł jak Jan Nepomucen Kamiński:
„Ucz się ojców twych języka,
On myśl każdą wydać zdolny;
Gnie się, dźwięczy, grzmi, przenika,
Jasny, śmiały, bo jest wolny.”
Gryfnie, pra? Na isto. I jes mi blank jedno, eźli ta moja gôdka bydzie co we wercie u tych, kierzy reskiyrujóm, machlujom roztomajtymi „konkursami” lebo niy. Eźli bydzie cosik geldować, dlô tych roztomajtych klugszajsrów i angyjberów, ftorzi machlujóm jakosi nowô gôdka ślónskô. Mie styknie, iże te ludzie, kiere majóm rade Radio Piekary, jesce mie blank ze tego radijoka niy wyciepli, jesce kcóm we sobota te moje fandzolynie suchać i ... to mi styknie!
A za łoknym ... a za łoknym corôzki barzij markotnie, jakisik jankor we ludzi wlazuje, cosik takigo w cheba w lufcie, iże ludzie mynij na uciychy dôwajóm pozór a barzij gawcóm hań-kajsik i ... łoczy sie take jakiesik kalne robióm... możno tyż niyftorymu płaczka skapnie po licach i żôl, i tak cosik za chyrtóń chytô, bo i za łoknym niy słychować takigo: cukruuu, cukruuu, cukruu ... nikiej bez lato łod samiuśkigo rańca cukrówy, herlicki na fynsterbretach gulgrali, a i dziamble jakosik mynij sie we astach roztopiyrzajóm, bo i listecków je za knap. Gynał nikiej u Ludwika Kondratowicza, kiery jesce we połowinie XIX wiyka pisôł take szykowne sztrofki:
„Była już późna jesień – ponurym wieczorem
Zawisła błotnista chmura nad wioską i dworem;
Nie płynie po błękicie, lecz zdaje się drzemie,
Pluchoce zgniłym deszczem na błotnistą ziemię;
Wiatr nie szumi w gałęziach, ale ziewa z nudy,
Pies... tak sobie zaszczekał i skrył się do budy;
Rozespana natura, rada czy nie rada,
Pod czarnym kirem nocy do snu się układa.”
Nó, tak sie miarkuja, iże cheba styknie tego jamrowaniô, tego jankoru. Za pół roku juzaś bydzie wiesna, a kaj indzij terôzki majóm tyż gryfôo pogoda i niy tropióm sie eźli kasztóńce abo ajchle na palica ślecóm, eźli ptôki jesce ćwiyrkolóm nikiej u mojigo kamrata we Australii, na Bahamach abo na takich Karaibach.
A terôzki – coby już blank szlus zrobić ze tym jankorym na podzim, ze gôdaniym ło naszym jynzyku, ło jejigo flyjgowaniu, a i ze roztomajtymi wiyrszoklytami – jesce jedna gryfnô sztrofka ze piyrszyj śćwierci siedymnôstygo wiyku, kiero napisôł blank mody karlus (21 lôt mu pizło, kiej mu sie zemrziło) Szymon Zimorowic, kiery przodzij sie mianowôł Szymon Ozimek:
„Już słońce co dzień niżej wieczorem zapada,
A jesień coraz przystępuje blada,
Na które ukwapliwie i nagłe jej przyście
Więdnieje trawa, mdleje szmaragdowe liście.
Za nią w też tropy dybią czasy niewesołe
Niszczeją wirydarze, lasy stoją gołe,
Zła chwila prace letnie w ogrodach pustoszy,
Lud rozkoszny z folwarków ku domowi płoszy.
Po chwili ostre wichry, gdy się z zimnem zwadzą,
Ostatek ozdób wdzięcznych przeszłej wiosny zgładzą,
Splądrują winohrady zarodne do czysta,
Chłodnikom zielonego nie zostawią lista.”
A, iże dzisiôj wiców, szpasu bóło mynij, to tyż możno dobrze. Chichranie, lachanie sie jes dobre, ale lecy kedy, drugda trza tyż łorôz sztopnóńć i fest ci miarkować kaj cowiek tak gzuje, kaj tak żynie? Przeca ta istno, co ino ze tóm siekóm, tóm kosóm krajzuje po świycie, ta śmiyrtka zółwizół łó nôs niy zaboczy, pra?

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

ojgyn@interia.pl