He, he ... eli twój chopie telefółn dóma jesce sie łodzywô? Skoro ja, to pewnikiym zółwizół go niy łodbiyrôsz, prôwda? A we blank niydalekim fórt kejś tam przitrefiało sie nóm, iże podnosiylichmy suchôwka telefółnu, a driny bóła guchô cichóść. Bez duge lata take łobrôzki byli na isto zielaznóm tajlóm „horrorów”, zimbolym izoliyróngu i zapówiydzióm bezpochybnyj klynski i niyszczyńściô. A jednakowóż ledwa piytnôście lôt po tym jak takô szałszpilerka Drew Barrymore łodebrała telefółn łod zabójcy we piyrszyj binie fylmu „Krzyk”, szlus telefóniji sztacijónarnyj stôwô sie corôzki barzij prôwdziwy – i same sómy tymu winowate.
Wiycie, mój dómowy telefółn glingô mało kej. A eźli bali i zwóni, to jô go zaobycz niy lodbiyróm. Niy móm rôd miarkować, fto jes po drugij strónie, i co i rółz dozwôlóm, coby łodebrała autómatycznô zekrytarka. Tela, co nigdy niy łodsuchuja nagranych wiadómości. Wylazuja ze założyniô, iże wiadómość łostawiónô we chałpie, we ftorym niy ma żôdnego, radszij niy ma tym tuplym nôglóncô. Zakłôdóm, co eźli ftosik na zicher musi sie symnóm rozmówić, glingnie na mobilniôk, wyśle „esemesa” abo ymilka.
A jeżech przecamć już bez szejśćdziesiónt lôt stary. Beztynczôs milijółny terôźniyjszych dwadzieściapôralotków mô włóśne mobilniôki już łod samyj podstawówki. Kiej łosiednóm na swojim, pewnikiym niy uzdajóm se, coby pocióngnóńć linijô sztacijónarnô. Bo tyż i na jakiego dioska? Przecamć to ino nadbytnie pijynżne łobciónżynie. Móm szykownô pôrã sómsiôdów ftorzi majóm szykownsite sztele, borg we banku na pomiyszkanie, ale telefółnów sztacijónarnich niy majóm.
Napoczli ci te telefółny chnetki po kryjóncku sie tracić. Śmiyrć tego ci telefółnu sztacijónarnygo to zmiana kultórowô, ftorô wpływô zarówno na nasze łosobiste życie, jak i na fóngowanie we grómadzie. Na tyn przikłôd we familiji. Podwiyl naszô życiówo bina niy łopanówali mobilniôki, wszyjske dómowniki gynał wiedzieli, fto do cia zwóni i jak dugo łozprawiôsz. Zituacyjô zawdy bóła dlô nôs wszyjskich bezpochybnô. U nôs dóma byli dwa aparaty, ale bali i przekludzynie sie ze łozprôwkóm do drugij izby miało swoji znaczyni.
I chocia sómy prziwiónzani do swojich mobilniôków, jesce wiyncyj czasu niźli na łozprôwki telefóniczne poświyncómy na pisanie. Bali i roztomajte ferajny karitatiwne zachyncajóm, coby spómogać ślachytne cyle przi dopómożyniu „esemesów”, co wybôwiô nôs łod kóniycznóści łozprawianiô ze bele kim. We biórach jes ci tyż doimyntnie barzij cicho niźli kiejsik. Łozwartô przestrzyń wymuszô jakosik dyszkrecjô. Kiejech napoczynôł robota za byamtra, wiedziało sie wszyjsko ło kamratce lebo kamracie, ftorzi siedzieli przi sómsiydnim szrajbtiszu. Niy mieli łóne wybóru – łozprôwki ze frajerkóm abo miyłóśnikym, ze mamulkóm, byamtrym ze banku trza bóło wiyść bez telefółn, ftory styrcôł na jejich szrajbtiszu. A jô blan niy miôł żôdnego wybóru jak markiyrować, iże blank nic niy słysza, czego tóż tyż te łozprôwki tyczóm. Dzisiôj słychać ino klupotanie tastaturów. Kiej juzaś ftosik wele czekô na łodpowiydź na ymilka, co nôjwyżij panuje ino pôłnô szpany cichóść.
Nó ale dości już tyj szmelcownyj nóstalgiji i przignymbiyniô za czasami tych telefółnów sztacijónarnych. Przeca ypoka jednyj jedzinyj linji telefółnicznyj we kôżdym pomiyszkaniu (a kiejsik ze jednym telefółnym na familok) niy bóła błógim czasym niyzaszterowanyj harmóniji życiôfamilijnego abo fóngowania spółyczności. Tela ino, iże kiej zedrziła, śleciała ypoka jednyj liniji, z kieryj korzystalichmy wszyjske dóma, stalichmy sie choby niytykalne, zawarte kôżde we włóśnym, priwatnym świycie, mynij blank przistympne. Mobilniôk, we ftorym idzie driknóńć knefel „łodciep” dowo zwólô na nowy szimel kómunikacyji – to ty chopie łobiyrôsz, z kim kcesz połozprawiać. Elektrónicznô poczta dozwôlô ci wciś ludzióm roztomajtych informacjów, ftorych blank niy kcieli nafasować. Blank tyż przepóminómy ku tymu, iże napisanie tego, co mómy do pedzyniô i drikniyńcie knefla „wyślij”, to jednakowóż blank niy ta samo lajera, co richticznô łozprôwka.
Wiycie! Prziszôłech na te idy, coby ło tym wszyjskim sam Wóm łopedzieć kiejech przeczytôł artikel dziynnikôrki Jess Cartner-Morley, a zatym jesce i po łobejzdrzyniu filmu „Wrzyśniowy numer” we ftorym jedyn istny gôdô do swojij kamratki, iże łóna niy umożniô ludzióm dostympu do sia; niy mô takij potrzyby, coby być dlô wszyjskich łosióngalnô. I tyż my, kiej niy łodbiyrómy telefółnu sztacijónarnygo, pokazujymy takô ci razinku arogancjô i grubelactwo. Kcymy kómunikować sie ze inkszymi na naszych włóśnych warónkach, i to jesce i we czasie, ftory nóm klapuje. Eźli niy łodbiyrómy telefółnu, bo razinku kładymy dziecka do prykoli, to jes do porzóndku. Ale eźli jô niy łodbiyróm telefółnu, bo jeżech usiotany i niy móm chańdzi ze żôdnym łozprawiać, abo możno razinku napoczynô sie fylm, ftory kciôłech na gwôłt łobejzdrzeć? Tó to sie mianuje ganc ajnfach „egoizm”, znacy dosiynbóść. Tym tuplym, iże wiynkszóścióm ludzi, ftorych żech sie pytôł, fto tyż to glingô na jejich telefółn sztacijónarny, wrółz łodpedzieli, co to sóm zaobycz już fest zwiykowane familijanty. Kiej tyż dowómy zwólô, coby tyn telefółn glingôł, i glingôł, sómy ganc ajnfach grubelajske i soróńske.
Bółoby na zicher jankorne, kiejby sie pokôzało, iże kiej piszymy esemesy, posywómy wiadómości na Face Booka abo Naszô Klasa, i kiej ci jesce łodnôwiómy prófile na tych internecowych „portalach społycznóściowych” niy mómy za tela energiji, coby polozprawiać ze ludźmi, ftorzi kcóm na isto snami polozprawiać. Szaltrowanie i wyszaltrowanie sie ze łobiygu podug włóśnygo widzimisie niy moge łostać bez kónzekwyncjów, bo we richticznyj społycznóści jes ci to ganc ajnfach niy do przijyńciô.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
ojgyn@interia.pl